زکات فطره امسال برای هر نفر بر مبنای قوت غالب گندم مبلغ شش هزار تومان (6,000 تومان) و بر‌اساس قوت غالب برنج خارجی، مبلغ پانزده هزار تومان (15,000 تومان) و برنج ایرانی، مبلغ سی هزار تومان (30,000 تومان) اعلام‌شده است.

کفاره روزه غیر‌عمد (عذر) برای هر روز مبلغ دو هزار تومان (2,000 تومان) است که باید به‌صورت نان تهیه و پرداخت شود، همچنین کفاره روزه عمد برای هر روز مبلغ یک‌صد و بیست هزار تومان (120,000 تومان) است.

منبع: تسنیم

سوال: اگر شخص روزه دار در اثر فراموشی چیزی بخورد، آیا تذکر دادن به او واجب است؟

پاسخ:

خیر، واجب نیست.

نکته:
اگر روزه دار به عمد چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل می شود؛ چه آن چیز خوردنش معمول باشد - مانند نان و آب - چه غیر معمول - مثل خاک و شیره درخت - و چه کم باشد یا زیاد؛ اما اگر سهوا چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل نمی شود.

 کتاب «آموزش مصور احکام» مطابق با فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای، احکام عبادات، بخش روزه، ص 358-357.

نوعى داروى طبى براى اشخاص مبتلا به تنگى نفس شديد وجود دارد كه عبارت است از يک قوطى كه در آن مايع فشرده شده وجود دارد و با فشار دادن آن داروى مايع به‌صورت پودر گاز از طريق دهان وارد ريه شخص بيمار شده و موجب تسكين حال وى میگردد. گاهى بيمار مجبور میشود در يک روز چندين بار از آن استفاده كند، آيا با وجود استفاده از اين دارو، روزه گرفتن جايز است؟ با توجه به اينكه بدون استفاده از آن روزه گرفتن غيرممكن و يا بسيار سخت خواهد بود.

پاسخ:

استفاده از وسيله مذكور اگر صِرفاً براى بازكردن راه تنفّسى بدون دارو باشد و يا همراه با دارويى است كه به صورت پودر به ريه‌ها پاشيده میشود، مضرّ به روزه نيست.

مطابق با فتاوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

سوال: اگر شخص روزه دار در اثر فراموشی چیزی بخورد، آیا تذکر دادن به او واجب است؟

پاسخ:

خیر، واجب نیست.

نکته:
اگر روزه دار به عمد چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل می شود؛ چه آن چیز خوردنش معمول باشد - مانند نان و آب - چه غیر معمول - مثل خاک و شیره درخت - و چه کم باشد یا زیاد؛ اما اگر سهوا چیزی بخورد یا بیاشامد، روزه اش باطل نمی شود.

کتاب «آموزش مصور احکام» مطابق با فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای، احکام عبادات، بخش روزه، ص 358-357.

سوال: به جهت بیماری لثه، در روز چندین بار از آن خون می آید و گاهی بدون توجه فرو می رود؛ آیا روزه باطل می شود؟

پاسخ:

 اگر بدون توجه و اختیار فرو رود، روزه صحیح است.

نکته:
فرو بردن خون لثه که در آب دهان از بین می رود، روزه را باطل نمی کند.

منبع: کتاب «آموزش مصور احکام» مطابق با فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای، احکام عبادات، بخش روزه، ص 359.

سوال: آیا برای به جا آوردن سجده واجب قرآن، داشتن وضو و رو به قبله بودن الزامی است؟

پاسخ:

 کسی که قرآن تلاوت می کند، هنگامی که به آیه سجده دار رسید، برای انجام دادن سجده واجب لازم نیست وضو داشته باشد یا رو به قبله شود و یا ذکر [1] بگوید. [2]

 تنها شرط سجده واجب قرآن، سجده بر چیزهایی است که در نماز می توان بر آنها سجده کرد؛ مانند: خاک و چوب.

آیت الله سیستانی: و همچنین در سجده واجب قرآن - بنابر احتیاط واجب - باید جای انسان غصبی نباشد، - و بنابر احتیاط مستحب - جای پیشانی او از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پست تر نباشد، ولی لازم نیست با وضو یا غسل و رو به قبله باشد، و عورت خود را بپوشاند، و بدن و جای پیشانی او پاک باشد. و نیز چیزهایی که در لباس نمازگزار شرط می باشد در لباس او شرط نیست.

آیت الله بهجت: و همچنین در سجده واجب قرآن، باید مکان هم مباح باشد و طوری باشد که اگر مردم دیدند، بگویند سجده کرد ولی رعایت سایر شرایطی که در سجده نماز معتبر است لازم نیست اگر چه مورد احتیاط است. [3]

پی نوشت:
[1]. گفتن ذکر در سجده واجب قرآن مستحب است و بهتر است بگوید: «لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ حَقّا حَقّا لَا إِلٰهَ الّا اللّٰهُ ايماناً وَ تَصْدِيقاً لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ عُبُودِيَّه وَ رِقًّا سَجَدْتُ لَكَ يٰا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقًّا لَا مُسْتَنْكِفاً وَ لَا مُسْتَكْبِراً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِيلٌ ضَعِيفٌ خَائِفٌ مُسْتَجِيرٌ».
[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1097؛ امام، تحریر الوسیله، ج 1، فی سجدتی التلاوه و الشکر، ص 322، با استفاده از م 6 و 7؛ بهجت، وسیله النجاة، ج 1، م 750؛ خامنه ای: استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، 1054؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 655؛ صافی، هدایة‌العباد، ج 1، م 817؛ مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، فصل فی سائر اقسام السجود، م 16.
[3]. بهجت، توضیح المسائل، م 903.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 1، ص 187.

 سوال: آيا براى زن حائض تنها خواندن آيه سجده‏ دار حرام است؛ يا علاوه بر آن خواندن بقيه سوره نيز حرام است؟

پاسخ:

آيات عظام امام، بهجت، فاضل و نورى: علاوه بر خواندن آيه سجده‏ دار، خواندن بقيه آن سوره نيز حرام است .(1)

آيات عظام تبريزى، خامنه ‏اى، سيستانى، صافى و مكارم: تنها خواندن آيه سجده‏ دار، حرام است و خواندن بقيه سوره حرام نيست . (2)

آيت الله وحيد: خواندن آيه سجده‏ دار، حرام است و بنابر احتياط واجب، خواندن بقيه سوره نيز حرام است. (3)

——–

1-. العروة الوثقى، ج 1، احكام الحائض، م 42.
2- توضيح ‏المسائل مراجع، م 354؛ خامنه ‏اى، اجوبةالاستفتاءات، 199.
3-. ، توضيح ‏المسائل، م 361

 سوال: اشخاصی که عذر شرعی دارند در شب های قدر چه اعمالی را می توانند انجام بدهند و باید از چه کارهایی دوری نمایند؟

پاسخ :

 انجام اعمال شب قدر مانند غسل، خواندن دعا، زیارات و انجام سجده برای جنب و حائض اشکالی ندارد اما چند کار را نباید انجام دهند:

1. نماز(چه مستحب و چه واجب).

2. توقف درمساجد و مصلاهایی که حکم مسجد دارند (بجز حیاطی که جزء مسجد نباشد)؛ اما توقف در حسینیه ها اشکالی ندارد.

3. دست زدن به خط قرآن یا اسامی مقدسه ای که در ادعیه وجود دارد.

4. خواندن آیاتی که سجده واجب دارند. اما خواندن آیات دیگر از این سوره ها و سوره های دیگر اشکالی ندارد، هر چند خواندن بیش از هفت آیه کراهت دارد.

 برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی .

 آیات عظام خامنه‏ اى، فاضل، صافى و نورى: مسافت شرعى تقریباً 22.5 کیلومتر است.

 آیات عظام ، سیستانى و وحید: مسافت شرعى تقریباً 22 کیلومتر است.

 آیت اللَّه مکارم: مسافت شرعى تقریباً 21.5 کیلومتر است.

توضیح المسائل مراجع، م 1272

 آیت الله خامنه ای: کفاره افطار عمدی روزه عبارت است از:
 شصت روز روزه
 یا اطعام شصت فقیر
یا دادن شصت مدّ طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مُدّ است
 و چنانچه قدرت بر روزه دو ماه و یا اطعام شصت مسکین برای هر روز نداشته باشد، باید به هر تعداد فقیر که قادر است، غذا  بدهد و احتیاط آن است که استغفار نیز بکند.ش و اگر به هیچ وجه قادر بر دادن غذا به فقرا نیست فقط کافی است که استغفار کند، یعنی با دل و زبان بگوید «اَستَغفِرُالله» (از خداوند بخشایش میطلبم).
کسی که به‌خاطر عدم توانایی بر روزه و غذا دادن به فقیر، وظیفه‌اش استغفار است، اگر بعدها تمکّن پیدا کرد که روزه بگیرد یا به فقرا غذا دهد، انجام کفّاره لازم نیست گرچه احتیاط مستحب آن است که انجام داده شود.
 (اجوبة الاستفتائات، س۸۱۱ و۸۱۲ و۸۱۴)

 ایت الله مکارم :هرگاه هيچ يک از اين این دو کار یعنی 60 روز روزه یا 60 نفر اطعام ممکن نشود هر چند «مُد» که مى تواند به فقرا اطعام کند و اگر نتواند بايد 18 روز روزه بگيرد و اگر نتواند هر چند روز که مى تواند به جا آورد و اگر نتواند استغفار کند و همين اندازه که در قلب بگويد: «استغفراللّه» کافى است و واجب نيست بعداً که قدرت پيدا کرد کفّاره رابدهد.(مساله1402)

آیت الله سیستانی:  در کفاره افطار روزه ماه رمضان، باید یک بنده آزاد کند، یا دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هرکدام یک مُد که تقریباً «۷۵۰» گرم است، طعام ـ یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها ـ بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، باید به قدر امکان تصدّق دهد، و اگر ممکن نیست، استغفار نماید. و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.(مسأله ۱۶۳۰ )

سوال: آیا بیماری ها و اختلالات روحی و روانی باعث ساقط شدن تکلیف نماز و روزه می شود؟

پاسخ:

 اگر بیماری فرد به گونه ای باشد که نتواند وقت نماز را تشخیص دهد یا تا او را به کاری وادار نکنند، نمی تواند آن را انجام دهد، تکلیف از او ساقط می شود.

کتاب «آموزش مصور احکام» مطابق با فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای، احکام عبادات، بخش روزه، ص 355.

 سوال:

1. حکم ابطال روزه با جماع با همسر و تکرار آن چیست؟
2. حکم ابطال روزه با جماع با غیر همسر (حرام) و تکرار آن چیست؟
3. حکم ابطال روزه با استمناء و تکرار آن چیست؟
4. در همه این موارد اگه انسان جاهل به حکم باشد، تفاوتی می کند؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای: (1،2و3): به طور کلى اگر روزه‌دار، کاری را که باطل کننده‌ روزه است، در يک روز بيش از يکبار انجام دهد، فقط يک کفاره بر او واجب می‌شود. اگر اين کار، آميزش جنسی يا استمناء باشد احتياط واجب آن است که بعدد دفعات آميزش جنسی يا استمناء کفاره بدهد.

(4): اگر يادگيرى مسأله کوتاهي شده بنا بر احتياط،کفاره مذکور ثابت است.

آیت الله سیستانی: اگر كسى روزه ماه رمضان را به خوردن يا آشاميدن يا جماع يا استمناء يا باقى ماندن بر جنابت باطل كند، در صورتى كه بداند آن كار روزه را باطل مى كند، علاوه بر قضا، كفاره هم بر او واجب مى ‏شود.

و همچنين (بنابر احتياط واجب) قضا و کفاره لازم است بر کسى که جاهل به حکم بوده ولی در جهل خود معذور نبوده, و یا اینکه مطمئن نبوده و احتمال مى داده كه این کار مبطل روزه باشد.

اما کسى که مساله را نمى دانسته و در جهل خود معذور بوده يا مطمئن بوده كه این كار روزه را باطل نمى كند كفاره بر او نيست و فقط قضا دارد.

ولى اگر مى دانسته این کار مبطل روزه است ولی نمى دانست كفاره دارد در این صورت بايد قضا کند و كفاره هم بدهد.

و اگر در يك روز ماه رمضان چند مرتبه بخورد يا بياشامد، يا جماع يا استمناء كند، براى همه آنها يك كفاره كافى است.

و اگر روزه دار غير از جماع و استمناء كار ديگرى كه روزه را باطل مى‏ كند انجام دهد، و بعد با حلال خود جماع نمايد، براى هر دو يك كفاره كافى است.

و اگر روزه دار كارى كه حلال است و روزه را باطل مى‏ كند انجام دهد ـ مثلاً آب بياشامد ـ و بعد كار ديگرى كه حرام است و روزه را باطل مى ‏كند انجام دهد ـ مثلاً غذاى حرامى بخورد ـ يك كفاره كافى است.

 استفتاء از سایت مراجع معظم

سوال:
 چشم من ضعیف است و می ترسم روزه برایم ضرر داشته باشد،‌ تکلیف من چیست؟

 پاسخ:

همه مراجع: اگر ترسِ ضرر عقلایی باشد، روزه بر شما واجب نیست و اگر تا ماه رمضان سال بعد بیماری ادامه یافت، قضا هم ندارد و تنها برای هر روز یک مُد طعام به عنوان کفاره به فقیر بدهید. [1]

سوال:
 با روزه گرفتن قدرت بینایی ام کم می شود؛ آیا می توانم روزه بگیرم؟

پاسخ:

 همه مراجع: کم شدن قدرت بینایی اگر به معنای ضعف شدن چشم یا شدت یافتن بیماری باشد، روزه واجب نیست، و اگر موقت است و پس از مدتی یا بعد از ماه رمضان برطرف می شود، روزه واجب است. [2]

آیات عظام: امام، خامنه ای، سبحانی و مکارم: و چون ضرر دارد،‌ حرام هم است.

توضیح: صرف «احتمال ضرر» مجوز ترک روزه نیست؛ بلکه لازم است احتمال به حدی برسد که برای انسان «ترس از ضرر» به وجود آید.

 منبع:
[1]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1703 و 1744؛ امام، تحریرالوسیله، القول فی شرایط صحه الصوم و وجوبه، ص 534، م 1؛ بهجت، استفتائات، ج2، با استفاده از س 2889؛ خامنه ای،‌اجوبه الاستفتائات، با استفاده از س 749، 752 و 753 و استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 1612 و 1653.

[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1743؛ امام، استفتائات، ج 1، (احکام روزه)، با استفاده از س 44؛ بهجت، استفتا؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 752، سبحانی، توضیح المسائل، م 1652؛ سیستانی، سایت، استفتائات جدید، (روزه)، با استفاده از س 34

‼️ آیا میشود برای کفاره بجای ۷۵۰ گرم گندم ۷۵۰ گرم ماکارونی به فقیر بدهیم ؟

آیت الله خامنه ای: اشکال ندارد.

آیت الله مکارم شیرازی: ماکارانی به تنهائی کفایت نمی کند.

 آیت الله وحید : اشکالی ندارد.

 آیت الله شبیری:‌ واجب است حدودا 900 گرم پرداخت شود و هر طعامی بدهد کافی است اما احتیاط مستحب آن است که تنها گندم  یا جو یا آرد آن داده شود.

 در مورد مقدار مد و جنس طعام تفاوتی میان کفاره تاخیر و عمدی نیست.

 ایت الله سیستانی: اشکال ندارد

 آیت الله فاضل : ماکارونی به تنهایی طعام گفته نمی شود لذا دادن 750 گرم ماکارونی یا 900 گرم آن به تنهایی کفایت نمی‌کند بلی اگر ماکارونی را بپزید و مخلفات مثل روغن و امثال آن در آن اضافه کنید  و با ماکارونی فقیر را سیر طعام کنید کفایت می‌کند یاهمراه با 750 گرم ماکارونی مخلفات آن را نیز ضمیمه کنیداشکال ندارد.

 استفتاء‌از سایت مراجع

 شخصی قبل از ماه رمضان پارسال انگشتای شصت پاهای خود را لاک زده وبعد از تموم شدن ماه رمضان فهمیده که باید برای انجام غسل های واجب لاک ها رو پاک میکرده الان تکلیف عبادات سال قبل ایشان چیست؟

پاسخ :

 آیت الله خامنه ای:‌ در هر صورت اگر جرمی داشته باشد که مانع رسیدن آب به محل وضو و غسل گردد، وضو و غسل صحیح نیست و نمازهایی را که با وضو و غسل باطل خواندید، باید قضا نمایید و نسبت به روزه ها، اگر اعتقاد به صحت غسل داشتید، روزه ها صحیح است.

آیت الله مکارم شیرازی: در فرض سوال چنانچه یقین دارید بدون برطرف کردن مانع غسل کرده اید، باید نمازها را قضا کنید ولی روزه ها قضا ندارد.

آیت الله سیستانی: نماز های آن مدت که لاک بر روی انگشت بوده و غسل کامل نشده بوده را قضا کنید.

آیت الله وحید خراسانی: نمازهایتان باطل است و واجب است نمازها را قضاء نمایید و همچنین بنابر احتیاطِ واجب اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نموده اید باید روزه ها را هم قضاء نمایید.

آیت الله شبیری زنجانی: از جهت روزه های ماه رمضان که در حال جنابت گرفته اید مانعی برای صحت نیست همچنین روزه های ماه رمضان که نیاز به غسل حیض داشته و در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد.

آیت الله فاضل: اگر بابودن لاک روی ناخن ها غسل واجب را انجام داده باطل است، و نمازهایی که با آن غسل خوانده نیز باطل است. نسبت به روزه ماه رمضان، اگر نمی دانسته که غسل کردن با لاک ناخن ها باطل است و احتمال بطلان غسل هم نمی داده و اطمینان به صحت غسل خود داشته است، روزه هایی که گرفته صحیح است.

استفتا از سایت مراجع عظام

سوال: آیا احتمال ضرر هم مجوز ترک روزه می شود، یا اطمینان به آن لازم است؟ میزان در مقدار ضرر چیست؟

پاسخ:

آنچه مجوز افطار روزه می شود، ترس از ضرری است که منشأ عقلایی داشته باشد و میزان در مقدار آن، عرف عقلا است؛ به گونه ای که اثر ناشی از روزه را ضرر بدانند.

منبع: کتاب «آموزش مصور احکام» مطابق با فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای، احکام عبادات، بخش روزه، ص 348-3477.

 روزه آن است که انسان براى انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب از چیزهایى که روزه را باطل مى‏کند خوددارى نماید.
 بنابر این شخص روزه دار باید روزه اش را بعد از رسیدن وقت مغرب افطار نماید؛ از این رو اگر به عنوان مثال گفته می شود ساعت 20.45 دقیقه و 42 ثانیه وقت اذان مغرب است، معنایش این است که بعد از این وقت، روزه دار می تواند افطار نماید، خواه اذان گفته شود یا نشود و خواه آن اذان طولانی باشد یا وقت زیادی نگیرد،
پس میزان در افطار کردن، داخل شدن وقت مغرب است که روزه دار باید نسبت به آن اطمینان پیدا کند نه گفتن اذان و تمام شدن آن.

توضیح المسائل (محشى - امام خمینی)، ج ‏1، ص 880
 
آیه الله خامنه ای: “اگر اطمینان حاصل شود که اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر کردن تا پایان اذان لازم نیست.”

آیا در حال روزه، رفتن به دندان‌پزشکی جایز است؟

 آیت الله خامنه ای : اگر چيزى وارد حلق نشود، مانعى ندارد و ضررى به صحت روزه وارد نيست، ولى اگر با علم به اينكه چيزرى وارد حلق مى‌شود به دندانپزشك مراجعه شود، روزه باطل است و علاوه بر قضا كفاره نيز لازم است.

استفتاء‌ از سایت معظم له