احکام آیات سجده دار
سوال: آیا برای به جا آوردن سجده واجب قرآن، داشتن وضو و رو به قبله بودن الزامی است؟
پاسخ:
کسی که قرآن تلاوت می کند، هنگامی که به آیه سجده دار رسید، برای انجام دادن سجده واجب لازم نیست وضو داشته باشد یا رو به قبله شود و یا ذکر [1] بگوید. [2]
تنها شرط سجده واجب قرآن، سجده بر چیزهایی است که در نماز می توان بر آنها سجده کرد؛ مانند: خاک و چوب.
آیت الله سیستانی: و همچنین در سجده واجب قرآن - بنابر احتیاط واجب - باید جای انسان غصبی نباشد، - و بنابر احتیاط مستحب - جای پیشانی او از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشت بسته بلندتر یا پست تر نباشد، ولی لازم نیست با وضو یا غسل و رو به قبله باشد، و عورت خود را بپوشاند، و بدن و جای پیشانی او پاک باشد. و نیز چیزهایی که در لباس نمازگزار شرط می باشد در لباس او شرط نیست.
آیت الله بهجت: و همچنین در سجده واجب قرآن، باید مکان هم مباح باشد و طوری باشد که اگر مردم دیدند، بگویند سجده کرد ولی رعایت سایر شرایطی که در سجده نماز معتبر است لازم نیست اگر چه مورد احتیاط است. [3]
پی نوشت:
[1]. گفتن ذکر در سجده واجب قرآن مستحب است و بهتر است بگوید: «لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ حَقّا حَقّا لَا إِلٰهَ الّا اللّٰهُ ايماناً وَ تَصْدِيقاً لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ عُبُودِيَّه وَ رِقًّا سَجَدْتُ لَكَ يٰا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقًّا لَا مُسْتَنْكِفاً وَ لَا مُسْتَكْبِراً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِيلٌ ضَعِيفٌ خَائِفٌ مُسْتَجِيرٌ».
[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1097؛ امام، تحریر الوسیله، ج 1، فی سجدتی التلاوه و الشکر، ص 322، با استفاده از م 6 و 7؛ بهجت، وسیله النجاة، ج 1، م 750؛ خامنه ای: استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، 1054؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 655؛ صافی، هدایةالعباد، ج 1، م 817؛ مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، فصل فی سائر اقسام السجود، م 16.
[3]. بهجت، توضیح المسائل، م 903.
برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 1، ص 187.