بررسي مسائل فقهي - حقوقي سقط جنين

محقق: سميه قديرزاده/طلبه پايه پنجم

چكيده

سقط جنين در لغت به معناي (بچه انداختن يا بچه افكندن پيش از موعود خودش) يا (بچه ناتمام از شكم افتاده) اطلاق مي‌شود.
بنابراين خروج بچه پيش از موعد مقرر و ناقص و ناتمام بودن آن را، سقط جنين گويند.بيان مسائل فقهي، حقوقي و اخلاقي سقط جنين يكي از نيازهاي مبرم انسانهاست تا بدانند در صورت ابتلا به بعضي مشكلات چگونه بايد عمل كنند.
بيشتر افرادي كه اقدام به سقط جنين مي‌كنند آشنايي كافي با موضوع نداشته و با جنين ناخواسته روبرو شده‌اند در مواردي نيز به جهت جنسيت جنين «دختر بودن» تن به سقط داده‌اند. بعضي از ايشان در دوره نامزدي پيش از عقد شرعي بوده و اطلاع نداشتند كه در اين مواقع بهترين راه كدام است و احياناً تن به سقط جنين داده‌اند يا به جهت حرمت سقط، جنين ناقص الخلقه را تحمل كرده و به ماه پنجم رسانده‌اند و در آن مرحله مشكلات فراوان براي مادر پيش آورده و او را به عسر و حرج كشانده است.
در صورتي كه اگر اين شخص مسائل فقهي خود را مي‌دانست نه شرعاً به گناه دچار مي‌شد و نه وجدان خود را آزار مي‌داد. بنابراين، اين موضوع در بيشتر خانواده‌ها مطرح است و بايد چاره‌اي انديشيده شود. در منظر دين، بدن انسان به عنوان يك امانت محسوب شده است و انسان بدون دليل محكم، حق ضايع كردن آن را ندارد، براي مثال، نبيد انسان عضوي از بدن را قطع يا ناقص گرداند مگر اينكه ضرورت، از قبيل جلوگيري از مرگ و امراض صعب العلاج و… ايجاب كرده باشد. پس انسان موظف است در حفظ بدن خود و ديگران كوشا بوده و از هر نوع ضرر و آسيب به آن جلوگيري نمايد.
به نظر مي‌رسد صحيح‌ترين راه پيشگيري از تشكيل جنين نامشروع و سقط آن، راهي است كه دين مبين و مترقي اسلام ارائه كرده و كرامت انسان به آن گرايش كافي دارد،يعني ازدواج. البته آن ازدواجي كه تمام شرايط و مسائل و شئونات رعايت شده باشد، خواه ازدواج دائم باشد يا در صورت لزوم ازدواج موقت.
با توجه به پيشرفت‌هاي دانش پزشكي و كمال توجه آخرين دين الهي به مسائل الهي ضروري مي‌نمايد كه در زمينه‌ي تعيين ديه و خسارت‌ها در عصر حاضر بحث كافي صورت گيرد تا ديدگاه اسلام را روشن سازد.
در اين مقاله پيشينه تاريخي سقط جنين و همچنين ديدگاه اديان و مكاتب ديگر و حدود و ديات آن از نظر فقه اسلامي و شيعه وسقط جنين در كشورهاي غربي از جمله در آمريكا و نيز به عنوان معضل اساسي در كشور خودمان ايران مورد بررسي قرار گرفته است.