نماز در درجۀ اول عشقبازی نیست، بلکه رعایت ادب است!
درست است که محبت زوری نمیشود، امّا ادب که زوری میشود!
گفتیم که شیرینی ارتباط با خدا، با قرار گرفتن عظمت خدا در دل به وجود می آید. و اینکه اولین صفتی از خدا که باید در دل ما بنشیند عظمت خداست. و نماز خوب بناست این کار را بکند.
نماز در درجۀ اول عشقبازی نیست، بلکه رعایت کردن ادب است. اولین قدم در رعایت ادب هم رعایت احکام نماز است؛ به این چند مسأله که مربوط به احکام نماز است، خوب توجه کنید:
برخی از احکام نماز :
- خندیدن موقع نماز، نماز را باطل میکند.
- حرکتهای اضافی موقع ذکر گفتن، نماز را باطل میکند.
- مکروه است سر نماز بدنتان را بخارانید، و کلاً حرکت اضافی سر نماز مکروه است.
موقع نماز خواندن، از هر کاری که نشانۀ ذرهای بی ادبی نسبت پروردگار عالم است، باید اجتناب کنیم. از شیخ رجبعلی خیاط نقل شده که: «دیدم که شیطان بر جایی که انسان در نماز میخاراند، بوسه میزند.»
درست است که محبت زوری نمیشود، امّا ادب که زوری میشود! ادب در نماز، زوری است و احکام دارد. رعایت کردن ادب اینقدر مهم است که یک بُعد مهم بسیاری از احکام نماز، رعایت ادب است. حتی اگر آدم یک کسی را دوست هم نداشته باشد، امّا در مقابل او ادب را رعایت میکند. مراعات ادب که کاری ندارد. نماز مؤدبانه بخوان. آیا نماز مؤدبانه خواندن حال میخواهد؟ نه؛ هر کسی میتواند مؤدبانه نماز بخواند. آیا عشق به خداوند متعال میخواهد؟ نه؛ فقط یکذره معرفت میخواهد که الحمدلله همه بیشتر از آن را دارند.
چرا تا این حدّ در احکام نماز سختگیری کردهاند؟ مثلاً چرا فرمودهاند: «وقتی سر نماز ایستادهای، چشمهایت را به این طرف و آن طرف ندوز.» اینهمه احکام سختگیر انه برای چیست؟ آیا جز برای این است که خدا در نماز، در درجۀ اول از ما ادب خواسته است؟!
مثلاً فرمودهاند: موقعی که ایستادهاید، چشمها باید به محل سجده باشد. امّا موقعی که رکوع میروید اگر چشمت به مُهر(محل سجده) باشد، پلک تو بالا میآید و بیادبی میشود. آدم پیش خدا اینقدر چشمش را بالا نمیآورد، بیادبی میشود. آن موقع باید نگاهت را به کجا بیاندازی؟ به بین پاها.
وقتی تشهد میخوانید، نگاهتان باید به کجا باشد؟ اگر به مهر باشد، زاویۀ چشمت دوباره باز میشود(پلک تو بالا میآید) و بیادبی میشود. لذا وقتی تشهد میگویی باید به زانوهایت نگاه کنی، پس موقع تشهد، دیگر نباید چشمت را به مهر بدوزی. اینها جزء احکام و مستحبات و مکروهات نماز است. نماز طراحی شده برای این که عظمت خدا به مرور در قلب ما بنشیند. مهمترین اثر نماز خوب، القای کبریایی خدا در دل است که مهمترین عامل برقراری یک رابطۀ شیرین با خداست
چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟ علیرضا پناهیان