سوال: آیا توقف شخص جُنُب و حایض در حرم امامان و امامزادگان جایز است؟

پاسخ:

همه مراجع: ایستادن و توقف و مکث کردن فرد جنب، حایض و نفسا در حرم امامان معصوم علیهم السلام جایز نیست. [1]

توجه :
ورود فرد جنب به داخل حرم امامزادگان اشکالی ندارد. [2]

پی نوشت:
[1]. توضیح المسائل ده مرجع، م 355؛ خامنه ای: استفتا؛ سبحانی، احکام بانوان، م 45.
[2]. بهجت، استفتائات، ج1، س 785.
 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج1.

 سوال:
1-بنده در غذایی که شخص دیگری درست کرده چند تا دونه انگور که با غذا پخته شده دیدم، آیا این غذا پاک است یا نجس؟
2- در مورد غوره که داخل غذا پخته شود چه حکمی دارد ؟

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای :
ج1) اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
ج2) اشکال ندارد.

آیت الله مکارم :
1- اگر چند حبه انگور در غذا مستهلک شود، آن غذا قابل خوردن است.

2- ریختن غوره داخل غذا، مانعی ندارد.

آیت الله فاضل :
1- اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
2- پخته شدن غوره در داخل غذا اشکال ندارد و حلال است.

 آیت الله شبیری:
1- در فرض سوال، احتياط آن است كه از آن غذا اجتناب شود و خوردن آن هم حرام است.
2- مانعی ندارد.

 آیت الله وحید :
1-همان چند دانه انگور را بردارید و بیرون بیاندازید و بقیه ی غذا را می توانید بخورید ولی دانه ها نجس نیست فقط خوردنِ آن حرام است.
2-اشکالی ندارد

استفتاء از سایت مراجع عظام

سوال :

اگر انگشت دست قطع شود آيا براي دفن نياز به غسل مي باشد؟ اگر عضو از بدن قطع شود نیاز به غسل و کفن دارد ؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای: اگر دارای استخوان باشد بنابر احتیاط باید غسل (سه مرتبه) داده و بعد از آن که در پارچه ای پیچانده شد دفن شود. و غسل مس میت برای لمس ان واجب نیست.

آیت الله مکارم شیرازی : کافي است آن را بشويند و در پارچه اي بپيچند و دفن کنند.

آیت الله سیستانی :در پارچه ای بپیچند ودفن کنند.

استفتاء‌از سایت مراجع عظام

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای؛

 نظر جنابعالى درباره چهارشنبه سورى چیست؟

جواب: علاوه بر آنکه هیچ مبناى شرعى ندارد، مستلزم ضرر و فساد زیادى است که مناسب است از آنها اجتناب شود.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی: منفعت حاصل از خرید و فروش مواد محترقه حرام است.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی با تأکید بر اینکه چهارشنبه سوری یک مراسم خرافی برگرفته از آیین غلط گذشتگان است و در فرهنگ اسلامی هیچ جایگاهی ندارد، یادآور شد: باید سنت هایی چون دید و بازدید، صله رحم، کمک به دیگران ترویج شود و نباید تسلیم سنت های خرافی گذشتگان شویم. خرید و فروش، حمل و نقل مواد محترقه که به منجر به ایجاد حادثه و مصدوم شدن دیگران می‌شود جایز نبوده و منفعت حاصل از آن نیز حرام است

آیت‌الله العظمی بهجت (ره) :

این کارها مشروعیت ندارد.تعبیر قرآن تبعیت كوركورانه از گذشتگان، از پدران، مادران، آباء و اجداد است این هم از موضوعاتی است كه قرآن روی آن زیاد تكیه كرده است و آن را منشأ لغزشهای بشر می داند و سخت انتقاد می كند. مثلا می گوید: آنها چنین می كویند:

«انا وجدنا آبائنا و جدنا آبائنا علی امه و انا علی آثارهم مقتدون»؛ اینها می گویند: ما پدران خودمان را بر یك طریقه‌ای یافته‌ایم و ما هم همان طریقه پدران خودمان را می گیریم و می رویم ، و به تعبیر امروز سنت گرائی.

آیت‌الله العظمی سیستانی: اموری که به جامعه ضرر می‌زند و موجب ایذاء مردم است مانند استعمال ترقه و خرید و فروش آن جایز نیست.

ادامه »

سوال:
1-بنده در غذایی که شخص دیگری درست کرده چند تا دونه انگور که با غذا پخته شده دیدم، آیا این غذا پاک است یا نجس?
2- در مورد غوره که داخل غذا پخته شود چه حکمی دارد?

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای :
ج1) اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
ج2) اشکال ندارد.

آیت الله مکارم :
1- اگر چند حبه انگور در غذا مستهلک شود، آن غذا قابل خوردن است. 2- ریختن غوره داخل غذا، مانعی ندارد.

 آیت الله فاضل :
1- اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
2- پخته شدن غوره در داخل غذا اشکال ندارد و حلال است.

آیت الله شبیری:
1- در فرض سوال، احتياط آن است كه از آن غذا اجتناب شود و خوردن آن هم حرام است.
2- مانعی ندارد.

استفتاء از سایت مراجع عظام

سوال:

آیا توقف در مساجد یا گذاشتن چیزی در آنها برای جُنُب جایز است؟

پاسخ:

توقف در سایر مساجد (غیر مسجد الحرام یا مسجد النبی) و گذاشتن چیزی در آنها برای جُنُب حرام است، ولی اگراز یک در وارد و از در دیگر خارج شود مانع ندارد.

توجه:

1. برخی از فقها بنابر احتیاط واجب جایز نمی دانند و برخی نیز فتوای صریح به جایز نبودن داده اند و نظر سومی وجود ندارد.

2.تکیه ها، حسینیه ها، مهدیه، نمازخانه و از این قبیل مکان ها حکم مسجد را ندارند.

توضیح المسائل ده مرجع، م 355؛ امام، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، فصل فی ما یحرم علی الجنب، ص185؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 349.
 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج1.

سوال:
اگر جای مأموم بلندتر از جای امام باشد، نمازش صحیح است؟

آیت الله خامنه ای :
1. اگر جای مأموم بلندتر از امام باشد، در صورتی که بلندی آن به مقدار متعارف باشد، اشکال ندارد.
2. در صورتی که طبقات مسجد نسبت به یکدیگر ارتفاع زیادی نداشته باشند (با جماعتی که در پایین برقرار است یک جماعت حساب شود) و کسی که در صف اول هر طبقه می ایستد (چه زن باشد یا مرد) از صف قبل در طبقه قبل حداقل یک نفر را ببیند، نماز صحیح است.

کتاب «آموزش مصور احکام»؛ احکام عبادات؛ ص 314.

سوال:

حکم بی توجهی به بلند یا آهسته خواندن نماز چیست؟

پاسخ:

همه مراجع: اگر نمازگزار در جایی که باید نماز را بلند بخواند، به عمد آهسته بخواند یا در جایی که باید آهسته بخواند، به عمد بلند بخواند،‌[1] نمازش باطل است
ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد،‌ نماز صحیح است [2] و اگر در بین خواندن حمد و سوره بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقدار خوانده شده را دوباره بخواند. [3]

پی نوشت:
[1]. آیت الله سیستانی: بنابر احتیاط واجب.
[2]. آیت الله مکارم: مگر آنکه در یاد گرفتن مساله کوتاهی کرده باشد که بنابر احتیاط واجب اعاده می کند.
[3]. توضیح المسائل ده مرجع، م 995، امام، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، القرائه، م 22 و 23؛ بهجت، وسیله النجاه، م 709 و استتفتائات، ج2، س 1910 و 1911 و استفتا؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 458 و 459 و استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 962؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، م 618 و المسائل المنتخبه، م 285 و استفتا؛ صافی، هدایه العباد، ج1، م 767؛ مکارم، استفتائات جدید، ج2، با استفاده از س 250 و 252 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، القرائه، م 22 و 23 و استفتا.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2.

سوال : اگر ورق قرآن نجس شود وظیفه ما چیست؟

امام خمینی، خامنه‌ای، صافی، مکارم، نوری، بهجت، مظاهری، سبحانی:‏‏ نجس کردن خط و ورق قرآن حرام است، و اگر نجس شود باید‏‎ ‎‏فوراً آن را آب بکشند.‏

آیت الله سیستانی: نجس کردن خط و ورق قرآن در صورتی که مستلزم هتک باشد حرام است، و اگر نجس شود باید فوراً آن را آب بکشند. بلکه ـ بنا بر احتیاط واجب ـ در غیر فرض هتک نیز نجس کردن آن حرام، و آب کشیدن واجب است.

آیت الله وحید: نجس كردن خط و ورق قرآن در صورتى كه مستلزم هتك باشد حرام است ، و اگر نجس شود بايد فوراً آن را آب بكشند ، و همچنين در غير صورت هتك بنابر احتياط واجب.

آیت الله شبیری: نجس كردن خط و ورق قرآن در صورتى كه مستلزم بى‌احترامى به قرآن باشد، بى‌اشكال حرام است، و اگر نجس شود بايد فوراً آن را آب كشيد، بلكه بنابر احتياط در غير صورت بى‌احترامى نيز، نجس كردن آن حرام و آب كشيدن واجب است.

رساله‌ها و استفتائات مراجع بزرگوار

سقط جنين نامشروع، چه حكمى دارد؟

همه مراجع: جايز نيست.

آیت الله خامنه اى، اجوبه، س 1266؛ بهجت، استفتائات پزشكى، سقط جنين، ص 42؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 1498؛ سيستانى، سايت، سقط و دفتر: همه مراجع

آبزیان :

یکی از رسومات عید نوروز، استفاده از آبزیان است. بدین صورت که لاک‌پشت ماهی یا دیگر جاندارانی را که در آب زندگی می‌کنند، در معرض فروش گذاشته‌اند که در این زمینه نیز لازم است به چند نکته توجه شود:

الف) خریدوفروش این‌گونه حیوانات که غرض عقلایی (ولو لذت بردن و تفریح) برآن مترتب است،اشکال ندارد[1]

ب) تمام آبزیان حرام‌گوشت هستند، مگر ماهی دارای فلس (پولکدار) و میگو.[2]

ج) مرده آبزیانی مانند ماهی  و لاک‌پشت، پاک است؛ یعنی بدن و لباس  را متنجّس نمی‌کند، اعم از اینکه داخل آب بمیرد یا خارج از آن.[3]

د) چنانچه ماهی از آب زنده گرفته شود، پاک است و خوردن آن حلال، به شرط آنکه پولک داشته باشد. بنابراین، اگر ماهی داخل آب جان دهد، پاک است؛ ولی خوردن آن حرام می‌باشد.[4]

هـ) کسی که ماهی را از آب می‌گیرد، لازم نیست مسلمان باشد یا نام خدا را ببرد.[5]

و) فضله آبزیانی از قبیل ماهی و لاک‌پشت، پاک است؛ یعنی لباس و بدن یا ظرفی را که در آن قرار دارد، متنجّس نمی‌کند؛ زیرا فقط بول و غائط انسان و هر حیوان حرام‌گوشتی که خون جهنده دارد، نجس است.[6]

پی نوشت
[1]. مکاسب محرمه، سید روح الله موسوی خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1415ق، ج1، ص248.
[2]. توضیح المسائل محشی، ج2، ص595.
[3]. همان، ج1، ص69.
[4]. همان، ج2، ص590.
[5]. همان، ج1، ص591.
[6]. همان، ص68.

برخى خانم‏ها در ايام باردارى دچار خونريزى می شوند و نمی دانند، حيض است يا خون ديگر، تكليف چيست؟

همه مراجع: اگر داراى شرايط خون حيض باشد، خون حيض محسوب می شود؛ وگرنه استحاضه است.

توضيح ‏المسائل مراجع، م 433 و 447 و العروة الوثقى، ج 1، فصل فى الحيض، م 5 ؛ خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 220 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 133 و بهجت، احكام دختران و بانوان، ص 82، س 21.

نکته:

اگر بداند خون ياد شده مربوط به زخم در بدن و رحم است، حيض و استحاضه محسوب نمی ‏شود؛ بلكه بايد مانند ساير خون‏ها موضع را براى نماز تطهير كند.

احكام ويژه بانوان، سيدمجتبي حسيني

جهـت قبلـه بـرای کسـی که بـه صـورت خوابیده نماز مـی خواند
بـا توجـه بـه توانایی فرد، بـه بترتیب زیر اسـت:

۱– اگر توانایی داشت به پهلوی راست بخواند و جلوی بدن او رو به قبله باشد.

۲– اگـر توانایـی خوابیـدن بـه پهلـوی راسـت را نداشـت، بـه پهلـوی چپ بخواند . و جلـوی بـدن او رو قبلـه باشـد.

۳– اگـر توانایـی خوابیـدن بـه پهلـوی چـپ را هـم نداشـت، بـه پشـت بخوابـد و کـف پـای او رو بـه قبلـه باشـد.

۴–اگـر توانایـی خوابیـدن بـه پشـت را هـم نداشـت بـه روی «شـکم» بخوابـد و بـه گونـهای بخوابـد کـه پاهایـش رو بـه قبلـه باشـد

توضیح المسائل مراجع- مسئله 779

حرمت نزديكي باحائض

حكم مردي كه با همسرش در زمان حيض نزديكي كند، چيست؟

آيات عظام امام، خامنه ‏اي و فاضل:
نزديكي، در اين حال بر هر دو حرام است و بنابر احتياط واجب بايد شوهر كفاره بدهد.
توضيح‏ المسائل مراجع، م 450 و 452 و دفتر: خامنه ‏اي.

آيةاللَّه بهجت: 
نزديكي در اين حال بر هر دو حرام است و بايد شوهر كفاره بدهد. 
بهجت، توضيح ‏المسائل مراجع، م 450 و 452.

آيات عظام تبريزي، سيستاني و نوري:
نزديكي در اين حال بر هر دو حرام است و بايد شوهر استغفار كند و بنابر احتياط مستحب كفاره هم بدهد.
سيستاني و تبريزي، توضيح ‏المسائل مراجع، م 450 و 452 ؛ نوري، توضيح ‏المسائل، م 452 و 454.

آيات عظام صافي، مكارم و وحيد:
نزديكي در اين حال بر هر دو حرام است و بهتر (احتياط مستحب) است، شوهر كفاره بدهد.
مكارم و صافي، توضيح‏ المسائل مراجع، م 450 و 452 ؛ وحيد، توضيح‏ المسائل، م 456 و 458.

نکته :

 مقدار كفّاره ياد شده بدين قرار است: اگر نزديكي در
 ثلث اول روزهاي حيض باشد، «يك مثقال» (18 نخود) طلا و در
 ثلث دوم «نيم مثقال» (9 نخود) طلا و در
ثلث سوم، «يك چهارم مثقال» (5/4 نخود) طلا است.

(احكام زن و شوهر، سيدمجتبي حسيني، كد: 123/500033)

سوال:

آیا با شنیدن نام پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) و یا شنیدن آیه صلوات هنگام نماز یا غیر نماز، ذکر صلوات واجب است یا مستحب ؟ در صورت تکرار نام حضرت یا آیه صلوات وظیفه در هنگام نماز چیست؟

پاسخ:

تمام مراجع معظم تقلید در توضیح المسائل خودشان حکم به استحباب صلوات در هنگام شنیدن نام مبارک پیامبر اکرم (ص) نموده اند. و این حکم شامل حال نماز هم می شود.

امام خمینی (ره) می فرماید: «هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول (ص) مانند محمد و احمد، یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود، اگر چه در حال نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.»(1)

ادامه »

سوال:
من مادری پیر و از کار افتاده دارم و باید از ایشان مراقبت کنم ولی همسرم راضی به این عمل نمی شود و مدام آشوب و دعوا  به راه می اندازد، از لحاظ فقهی وظیفه من چیست؟

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای: در هر صورت شما ضمن رعایت حقوق خانواده وظیفه رسیدگی به مادر را دارید اگرچه با گرفتن پرستار و در منزل مجزا.

 آیت الله مکارم:‌ نگهداری از پدر و مادر پیر و از کار افتاده بر همه فرزندان لازم است بنابراین لازم است در این زمینه با زبان خوش و با ادب و احترام با همسر خویش صحبت نمایید که به این کار خیر راضی شوند و همچنین به گونه ای برنامه ریزی نمایید که موجب تضییع حقوق ایشان نشود.

 آیت الله شبیری:‌ شوهر نمی تواند شرعا همسر خود را مجبور به نگهداری از مادرش بکند ولی باید با مشاوره و همکاری همه فرزندان و خانواده آنها برای حل مشکل و احسان به مادر اقدام کنند.قطعا کسانی که در این امری کوتاهی نکنند از اجر و پاداش دنیوی و اخروی بهرمند می شوند.

 آیت الله وحید: رضایتِ همسرتان لازم نیست ولی اذیتِ همسرتان را هم تحمّل کنید در پیشگاهِ خدایِ متعال اجر و ثوابِ فراوانی دارید.

 آیت الله فاضل لنگرانی:‌ نگهداری از مادر در صورتی که پیر و از کار افتاده است وظیفه فرزندان است، به حرف همسر خود توجه نکنید به ایشان بگویید یک روز پیری و سالخوردگی به سراغ ما هم خواهد آمد و اگر امروز با ایشان این طور رفتار کنیم در آینده فرزندانمان رفتار بدتری با ما خواهند داشت. هم به همسر و فرزندان رسیدگی کنید و هم از مادرتان مراقبت کنید در مواقعی هم که لازم است به صورت مخفیانه این کار را انجام دهید که همسرتان مطلع نشود. خداوند به شما توفیق خدمت به والدین را عنایت کند.

 استفتا از سایت مراجع عظام

همه مراجع: در میان غسل های واجب، مهمترین آنها غسل جنابت است. زیرا برای انجام برخی کارها که طهارت شرط صحت آنهاست (مانند نماز، طواف واجب، روزه ماه مبارک رمضان و مس قرآن)

شخص جنب [1] باید غسل کند؛ بلکه در بسیاری از موارد، انجام چنین اعمالی در حالت جنابت، گناه و معصیت خواهد بود. [2]

توجه:

1. غسل جنابت به خودی خود پس از جنابت مستحب است و برای خواندن نماز واجب و برخی از اعمال واجب می شود؛ لذا واجب فوری نیست.

2. کسی که غسل جنابت انجام داده، تا زمانی که یکی از مبطلات وضو رخ ندهد، می تواند با آن نماز بخواند.

3. برای نماز میت، سجده شکر و سجده های واجب قرآن، غسل جنابت واجب نیست. [3]

پی نوشت:
[1]. منی ممکن است در خواب از انسان خارج شود که به این حالت «احتلام» می گویند و همچنین ممکن است در بیداری از انسان بیرون بیاید. به فردی که در خواب یا بیداری منی از او بیرون آمده است، محتلم یا جنب می گویند.
[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 357؛ امام، تحریرالوسیله، ج1، القول فی احکام الجنب، ص 64؛ بهجت، استفتائات، ج1، س 783؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 351.
[3]. توضیح المسائل ده مرجع، م 357 و با استفاده از م 323 و 391؛ امام، تحریرالوسیله، ج1، احکام جنابت، ص 65؛ بهجت، استفتائات، ج1، س 733 و س783؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، با استفاده از س 185 و استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 351 و احکام جوانان، م 101 و 113؛ صافی، سایت، پاسخ کوتاه به 300 سوال احکام (دفتر دوم)، س 24؛ مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، فصل فی ما یتوقف علی الغسل من الجنابه و فصل فی کیفیه الغسل.

منبع:

کتاب «رساله مصور»، ج 2.

سوال: اگر فردی بعد از تکبیر نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبحش قضا شده، آیا می تواند نیت را به نماز صبح برگرداند؟

پاسخ:

همه مراجع( غیر آیات عظام صافی و مکارم): اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد می تواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند؛ ولی باید برگرداندن نیت به نماز قضا ممکن باشد؛ برای مثال: اگر مشغول نماز ظهر است، در صورتی می تواند نیت را به قضای صبح برگرداند که وارد [1] رکعت سوم نشده باشد. [2]

آیت الله صافی: اگر هنگام شروع نماز ظهر به قضای نماز صبح علم و توجه داشته باشد، اما باز شروع به نماز ظهر کرده است، برگرداندن نیت از نماز ظهر به قضای صبح بنابر احتیاط واجب جایز نیست. [3]

آیت الله مکارم: اگر نماز قضا، قضای همان روز باشد، احتیاط واجب این است که نیت را از نماز ادا به نماز قضا برگرداند. البته این در صورتی است که جای عدول باقی باشد. [4]

پی نوشت:

[1]. صافی: داخل رکوع رکعت سوم نشده باشد.

[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 763؛ امام، تحریر الوسیله، ج1، فی النیه، ص 290، م 12 و فی صلاه القضا، م 13 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، احکام الاوقات، م 11؛ خامنه ای، سایت، استفتائات جدید؛ سبحانی، توضیح المسائل،‌ م 735؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، ص 199، م 579.

[3]. صافی، توضیح المسائل،‌ م 771.

[4]. مکارم، توضیح المسائل، م 699.