اگر امتی، اجتماعی، که در لابلای چرخ های پیچیده زندگی اجتماعی گیر افتاده و از هر سو تحت فشار است، دست به دعا بردارد و از خدا خلاص و نجات و رهایی خودش را از شرایط و مشکلات بخواهد، بسیار به جاست، بسیار خوب است؛

اما قبلاً باید از این امت پرسید آیا همه راه های عقلانی تلاش و کوشش برای نجات و اصلاح خودش را طی کرده یا نه؟ اگر قدمی در این راه کوتاهی کرده باشد و دعا کند، دعایی جاهلانه است و منتظر اجابت هم نباشند اما اگر فرد یا جامعه تمام تلاش های عادی را کرد ولی با تلاشش به جایی نرسید، دچار یأس و ناامیدی نشود؛ بداند و ایمان داشته باشد که دستگاه الهی از حوزه تلاش او بسی وسیع تر است و چه بسا راه های تلاش ناشناخته ای وجود داشته باشد که در آینده به رویش باز شود و مسیری تازه و نو برای تلاش و کوشش پیش پایش بگذارد.

 برگرفته از کتاب «شب قدر» (پیاده شده از سخنرانی شهید بهشتی در مرکز اسلامی هامبورگ)