چوپانی در بیابان مشغول چرانیدن گوسفندان بود، دانشمندی در سفر به او رسید و اندکی با او گفتگو کرد فهمید که او بی سواد است، به او گفت: «چرا دنبال تحصیل سواد نمی روی؟» چوپان گفت: «من آنچه را که خلاصه و چکیده همه علوم است، آموخته ام دیگر نیازی به آموزش مجدد ندارم.»

دانشمند گفت: آنچه آموخته ای برای من بیان کن. چوپان گفت: خلاصه و چکیده همه علم ها پنج چیز است:

 تا راستی تمام نگردد، دروغ نگویم.
 تا غذای حلال تمام نشده، غذای حرام نخورم.
 تا در خودم عیب هست، عیبجوئی از دیگران نکنم.
 تا روزی خدا تمام نشده به در خانه هیچ کسی برای روزی نروم.
 تا پای در بهشت ننهاده ام از مکر و فریب شیطان غافل نگردم.

دانشمند، او را تصدیق کرد و گفت: همه علوم در وجود تو جمع شده است، و هر کس این پنج خصلت را بداند و عمل کند به هدف علوم اسلامی رسیده و از کتب علم و حکمت، بی نیاز شده است.

داستان دوستان، ج 4،ص123،محمد محمدی اشتهاردی