پيشينه اعتكاف
قرآن میفرمايد:
«وَ عَهِدْنا إِلى إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطّائِفِينَ وَ الْعاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ»[1]؛
«و ما به ابراهيم و اسماعيل امر كرديم كه خانه مرا براى طواف كنندگان و مجاوران و ركوع كنندگان و سجده كنندگان، پاك و پاكيزه كنيد».
مراسم اعتكاف، به زمان حضرت ابراهيم عليهالسلام بر مى گردد و بعد از او، در بعضى از شريعتها و در زندگى برخى از صالحان – حضرت مريم و زكريا عليهم السلام- به چشم مى خورد. با ظهور دين اسلام، اين امر شكل تازهاى به خود گرفت و در ميان مسلمانان، به عنوان يك عبادت مستحب با آداب و شرايط خاص رايج شد.
پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله همه ساله در ماه رمضان – به ويژه دهه آخر آن – اعتكاف میكرد و دستور میداد رختخوابش را برچينند و چادرى در مسجد بر پا كنند و هميشه میفرمود: «ده روز اعتكاف در ماه رمضان، برابر با دو حج و دو عمره است»[2]
امام حسن و امام حسين عليهم االسلام نيز به سنت اعتكاف عمل نموده و آن را زنده نگاه مى داشتند.
در حديث آمده كه امام حسن عليه السلام با آن كه در حال اعتكاف بودند، براى رفع حاجت برادر دينى خود اقدام و او را از مشكل مالى نجات دادند.[3]
امام صادق عليه السلام نيز مانند نبى اكرم صلى الله عليه وآله در مسجدالنبى معتكف میشدند.[4]
اعتكاف در دوران غيبت امام زمان(عج) نيز ادامه داشته به ويژه در عصر صفوى كه در سايه تلاشهاى عالمان دينى در شهرهاى ايران رونق خاصى يافته است[5] و اكنون در بسيارى از شهرهاى كشورمان در روزهاى 13، 14 و 15 ماه رجب (ايام البيض) برگزار میشود.
منبع:
[1]. بقره 2، آيه 125.
[2]. «اعتكافُ عشرٍ فِى شَهْرِ رَمَضان يَعْدُلُ حَجَّتَيْنِ وَ عُمْرَتَيْنِ»، وسائل الشيعه، ج 10، ابواب الاعتكاف ؛ اللمعهالدمشقيه، كتاب الاعتكاف.
[3]. بحارالانوار، ج 94، ص 129.
[4]. همان، ج 47، ص 53.
[5]. اعتكاف سلوك منتظران، زير نظر حضرت آيه اللّه مظاهرى، ص 19.(احکام اعتکاف/ پرسمان).