سوال: نماز خواندن در ماشین،‌ هواپیما، قطار و کشتی جایز است؟

پاسخ:

الف) در حال توقف: اشکال ندارد.

ب) در حال حرکت:

ب -1: به واسطه تنگی وقت یا ضرورت دیگر: جایز است؛ اما باید استقرار و قبله را در حد ممکن رعایت کند و در حال چرخش به طرف قبله چیزی نخواند. [1]

ب -2: در وسعت وقت (یعنی فرصت پیدا می کند که قبل از گذشتن وقت نماز، آن را خارج از هواپیما، قطار و مانند آن بخواند): لازم است نماز را تأخیر بیندازد و در حال حرکت جایز نیست.

آیات عظام: سیستانی و مکارم: به طور کلی اگر وسایل نقلیه به حدی تکان نداشته باشند که مانع از آرامش بدن و انجام کارهای نماز به طور صحیح شوند، اشکال ندارد؛ چه در وسعت وقت یا تنگی آن. در غیر این صورت، اگر به واسطه تنگی وقت یا علتی دیگر ناچار باشد نماز را در چنین جایی با تکان های شدید بخواند، به قدری ممکن باید استقرار [2] و قبله را رعایت کند. [3]

———————

پی نوشت:
[1]. نمازگزار باید با چرخش کشتی،قطار، هواپیما و مانند آن از قبله، به سمت قبله تغییر جهت دهد، ولی در حالی که دارد به سمت قبله بر می گردد، نباید ذکر بگوید.
[2]. مراد از استقرار و طمأنینه در حال قرائت و اکر، استقرار عرفی است نه حقیقی؛‌ پس حرکت و لرزه اندک مضر نیست.
[3]. توضیح المسائل ده مرجع، م 880 و 881؛ امام، تحریرالوسیله، ج 1، اعتبار الاستقرار فی الصلاه، م 15، ص 275 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، مکان المصلی، الثانی؛ بهجت، استفتائات، ج 2، س 1514؛ خامنه ای، اجوبه الاستفائات، س 388 و سایت،‌ استفتائات جدید؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 845؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 559 و الفقه للمغتربین، م 67، 68، 86 و 87؛ صافی، هدایه العباد، ج 1، م 709.

 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 2، ص 128.