آيا قبل ازخلقت حضرت آدم،بشر دیگری وجود داشته است؟

 در كتاب «ناسخ التواریخ» نقل شده كه شخصی به خدمت حضرت علی علیه ‏السلام رسید و سؤال كرد كه سه هزار سال پیش از حضرت آدم چه كسی بود؟

حضرت فرمودند:بشر؛ عرض كرد قبل از آن بشر كی بود؟ فرمود: بشر؛ سه بار این سخن تكرار شد، سائل سر به زیر انداخت.
آنگاه حضرت علی علیه ‏السلام فرمودند: اگر سی هزار بار هم سؤال می‏كردی، همین جواب را می‏شنیدی.

در روایات داریم که خداوند زیاد آدم خلق کرده است.

امام باقر علیه السلام می فرمایند:
گویا تو گمان می کنی که خداوند فقط این عالم را آفرید و بس و همچنین گمان می کنی که خداوند بشری غیر از شما نیافریده است؟!

آری به خدا قسم خداوند هزار هزار عالم و هزار هزار آدم آفرید و تو در آخر این عالم ها و آدم ها هستی.
نمی گوید شما آدم آخر هستید بلکه می فرماید جزء آدم های آخر هستید.

هر چند آیات و روایات تأكید دارند كه انسان امروزی بدون شک از نسل حضرت آدم (علیه السلام) هستند، امّا بنابر برخی از روایات، خداوند قبل از خلقت انسان، موجوداتی با شعور كه خدا را می‏پرستیده ‏اند، خلق نموده و پس از قیامت نیز موجوداتی را خواهد آفرید و خلقت خداوند منحصر به خلق انسان نیست.

بنابر برخی از روایات دیگر، خداوند موجوداتی شبیه به انسان به نام « نسناس» را خلق كرده بود كه قبل از خلقت انسان از بین رفتند.

دلیل فلسفی بر تصدیق این موضوع:
خداوند متعال دائم الفیض است و هیچ وقت منع فیض نکرده است و فیض خدا همیشه جاری بوده است زیرا خداوند اول ندارد بلکه او همیشه بوده است و در نتیجه فیض خدا هم همیشه بوده است منتها هر زمانی فیض خدا به ایجاد یک نسلی بوده است و این نسلی که ما داریم مطابق فرمایش حضرت علی ( علیه السلام ) منتهی می شود به آدمی که از خاک و آب خلق شده است…

منابع :
1. نهج البلاغه ترجمه دشتی
2. بحارالانوار، ج 11،ج 54
3. ترجمه تفسیرالمیزان، ج 4
4. در س هایی از نهج البلاغه ، آیت الله منتظری ، نشر سرایی