تصوف در حقیقت، مخلوطی از تفکرات فرقه­ ها و ادیان مختلف اعم از بودایی، میترایی، زردشتی، مانوی، تائو، مسیحی، برهمایی، یهود و اسلام است.
مسایلی همچون:
فقر، خرقه­ پوشی، ریاضت­ های طولانی، از آداب هندوهاست.[۱]

تشرف را از آیین میترا گرفتند.
آیین میترا همان مهرپرستی ایران باستان است.
میترا، یعنی خورشید.[۲]

غسل اسلام گنابادی­ ها، از غسل تعمید مسیحی­ ها اخذ شده است.
پرسه و گدایی صوفی مبتدی، از آیین برهمایی گرفته شده است.[۳]

عین قول و عقیده صوفی­ ها در مورد ذکر، در آیین زردشت آمده که باید پیکر پیر را بدل گیرند و چنان داند که حاضر و ناظر است و از فکر پیر غایب نگردد.[۴]

چنان­که ملا علی گنابادی، فرزند ملا سلطان مشهور به نور علی شاه ثانی میگوید:
مقلد ناچار است که در وقت عبادت مرشد را در نظر آورد.[۵]

صاحب استوارنامه می­گوید :
صحت اعمال و عبادات و معارف موقوف است به اجازه قطب، والا باطل است و قبول خدا نیست، هر چند با خلوص نیت باشد؛ زیرا معنای خالص بودن نیت خلوص للقطب است و کسی راهی به خلوص لله ندارد، مگر از راه قطب. ولایت، یعنی بیعت با ولیّ امر که به­ واسطه آن، صورت قطب وارد قلب میشود.[۶]

عُشرِیِّه نیز که در فرقه نعمت اللهی گنابادی جریان دارد و جانشین خمس و زکات است، از آیین مسیح و یهود اخذ شده است.[۷]

منابع :
۱_ ماللهند ؛ ج۱/ص۲۵
۲_ آیین میترا ؛ ص۲۷
۳_ ماللهند ؛ ج۲/ص۴۵۳
۴_ ریاض السیاحة ؛ ص۱۸۱
۵_ صالحیه ؛ ص۳۳۴
۶_ استوارنامه ؛ ص۱۳۲
۷_ انجیل متی ؛ ب۲۳/ش۲۳