امیرمؤمنان علی (ع) در عهدنامۀ مالک اشتر پس از تأکید بسیار بر رحمت و محبت در روابط انسانی در حکومت و مدیریت ، چنین فرموده است :

«يَفْرُطُ مِنْهُمُ الزَّلَلُ ، وَ تَعْرِضُ لَهُمُ الْعِلَلُ ، وَ يُؤْتَى عَلَى أَيْدِيهِمْ فِي الْعَمْدِ وَ الْخَطَاءِ؛ فَأَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِکَ وَ صَفْحِکَ ، مِثْلَ الَّذِي تُحِبُّ وَ تَرْضَى أَنْ يُعْطِيَکَ اللّهُ مِنْ عَفْوِهِ وَ صَفْحِهِ.»

مردمان چنين اند كه لغزش هايى از ايشان سر مى زند، يا گرفتار نادرستى هايى مى شوند، و دانسته يا نادانسته كارهايى مى كنند [ كه تو را خوش نمى آيد ] ، پس چنان با بخشش و گذشت با آنان رفتار كن كه دوست دارى خداوند با بخشش و گذشت خود با تو رفتار كند.

لازمۀ اداره درست امور، داشتن ظرفيت وسيع و تحمّل و حوصله فراوان و گذشت و بزرگوارى است. كسى كه فاقد سعه صدر و گشادگى سينه در اداره امور است، نمى تواند حق را پاس دارد و جز خود را تحمّل كند و عدالت را برپا بنمايد و خدمتگزار مردم باشد. تنگى سينه موجب كم ظرفيتى، نابردبارى، عدم روادارى، تحيّر در تصميم گيرى، عدم بزرگوارى، بدرفتارى و خشونت گرايى مى شود.

کراجکی در کنزالفوائد از اميرمؤمنان چنین روایت کرده :

«مَنْ ضَاقَ صَدْرُهُ لَمْ يَصْبِرْ عَلَى أَدَاءِ الْحَقِّ.»

كسى كه سينه اش تنگ باشد بر اداى حق تاب نياورد.

بدون سعه صدر چگونه مى توان در برابر ناملايمات بردبارى ورزيد، سختى ها را تاب آورد، مخالفان را تحمّل نمود و حقوقشان را پاس داشت، و با مردم براساس گذشت و بزرگوارى رفتار كرد؟

خداوند به ما توفیق آشنایی با اندیشه و سیره و راه و رسم امیرمؤمنان علی (ع) را عنایت بکند و توفیق پیروی و عمل کردن .

حکومت امام علی(ع) ، حکومت موفق تاریخ, مصطفی دلشادتهرانی