محاسبه نفس، اختصاص به اشخاص معین ندارد و یك وظیفه عمومی است

ممكن است كسی چنین تصور كند كه محاسبه نفس كار ریاضت كشان و ارباب سیر و سلوك است و برای مردم عادی نیست.

این طور تفكر اشتباه است. اولاً قرآن كریم كه ابتكار این دستور را كرده و همچنین اولیای دین، این دستور را مخصوص یك دسته معین نكرده‌اند.

در قرآن سوره حشر آیه18 همه اهل ایمان مخاطب هستند. یعنی اگر كسی ایمان دارد به حساب و كتابی در جهان و به اینكه عمل گم نمی‌شود، باید محاسبه نفس داشته باشد.
امام علی علیه السلام می‌فرماید: «از نفس خود حساب بكشید قبل از آنكه از نفس شما حساب بكشند» (نهج البلاغه، خطبه88).

پس هركس كه ذره‌ای ایمان به عدالتِ حق و روز جزا و تأثیر اعمال در سرنوشت و سرانجام دارد، باید از نفس خود مراقبت كند و آن را وا نگذارد و از آن حساب بكشد.

عمل مراقبت و محاسبه نفس اختصاص به اشخاص معین و طبقه معین ندارد، و اگر هم تنها از نظر عقل بنگریم باز می‌بینیم وظیفه محاسبه نفس، یك وظیفه عمومی است.

مجموعه آثار شهید مطهری، ج22، ص114