قرآن مجید که دعوت به تفکر و نتیجه گیری فکری می کند و تفکر را عبادت می شمارد و اصول عقاید را جز با تفکر منطقی،

صحیح نمی داند، به یک مطلب اساسی توجه کرده است و آن اینکه لغزشهای فکری بشر از کجا سرچشمه می گیرد و ریشه اصلی خطاها و گمراهیها در کجاست؟

اگر انسان بخواهد درست بیندیشد که دچار خطا و انحراف نگردد چه باید بکند؟ در قرآن مجید یک سلسله امور به عنوان موجبات و علل خطاها و گمراهیها یاد شده است که ذیلا ذکر می کنیم.
تکیه بر ظن و گمان بجای علم و یقین

قرآن می گوید: «اکثر مردم چنین اند که اگر بخواهی پیرو آنها باشی تو را از راه حق گمراه می کنند، برای اینکه تکیه شان بر ظن و گمان است(نه بر یقین)و تنها با حدس و تخمین کار می کنند.»

(و ان تطع اکثر من فی الارض یضلوک عن سبیل الله ان یتبعون

الا الظن.(انعام/116))

مجموعه آثار جلد دوم،استاد مرتضی مطهری