قناعت‌ورزى در مدرسهٔ حضرت امیر(ع)
قناعت در مدرسهٔ حضرت امير(ع)، به معناى سستى‌ورزيدن و تلاش‌نكردن نيست، بلكه قناعت‌پيشه كسى است كه به آن حضرت تأسّى نمايد و پركار و تلاشگر و مولّد باشد و در عين حال، پارسا و كم‌هزينه و متعادل.
در منظر حضرت امیر(ع) كار و تلاش، و كسب و درآمد به دور از نزاهت، خلاف كمال‌جويى و كمال‌يابى آدمى است. آن حضرت فرموده است:
«الْحِرْفَةُ مَعَ الْعِفَّةِ خَيْرٌ مِنَ الْغِنَى مَعَ الْفُجُورِ.» نهج‌البلاغه، نامه ۳۱
سختی‌کشیدن و تلاش‌کردن با پارسايى و عفّت، بهتر است از بى‌نيازى و ثروت با دست آلوده به گناه و خيانت.
در منظر اميرمؤمنان على(ع) در بهره‌مندى از نعمات نيز ملاك، نزاهت است و آن پارسايى كه حضرت امیر(ع) سفارش مى‌نمايد، پارسايى منفى و گوشه‌نشينى و كم‌كارى و سستى نيست، چنان‌كه وقتى آن حضرت شنيد كه عاصم‌بن زياد جامه‌اى پشمين به تن كرده و از زندگى روى برگردانده است، او را خواست و وى را سخت نكوهش كرد و فرمود:
«يَا عُدَيَّ نَفْسِهِ! لَقَدِ اسْتَهَامَ بِکَ الْخَبِيثُ! أَمَا رَحِمْتَ أَهْلَکَ وَ وَلَدَکَ! أَتَرَى‌اللهَ أَحَلَّ لَکَ الطَّيِّبَاتِ، وَ هُوَ يَكْرَهُ أَنْ تَأْخُذَهَا!»
همان، كلام ۲۰۹
اى دشمنك خويش! شيطان سرگشته‌ات كرده و از راهت به در برده! بر زن و فرزندانت رحمت نمى‌آرى، و چنين مى‌پندارى كه خدا آن‌چه را پاكيزه است، بر تو روا فرموده، اما ناخشنود است كه از آن بردارى؟
