عالم ارواح وعالم ذر
در اسلام از ” عالم ارواح ” كه مدّتش دو هزار سال بوده بسيار نام برده شده و نيز عالم ديگري را ذكر كرده كه نامش را ” عالم ذر ” گذاشته و خداي تعالي عهدها و ميثاقهائي از ارواح در آن عالم براي اعتقادات صحيح و انجام كارهاي خوب گرفته است و ترتيب اين عوالم طبق آنچه فِرَق مختلف مسلمين (سنّي و شيعه) گفته‌اند چنين است:
خداي تعالي روح انسانها را به تعداد فرزندان حضرت ” آدم ” تا روز قيامت بدون هيچ تعلّقي به چيزي خلق كرده و پس از دو هزار سال براي آن ارواح بدنهاي كوچكي به مانند ذرّات بسيار ريز و دقيق ولي به شكل همين بدنهاي دنيائي خلق فرموده و آن ارواح را در آن بدنها قرار داده كه نام عالم اوّل را ” عالم ارواح ” گذارده و نام عالم دوّم را ” عالم ذر ” و ” عالم ميثاق ” معرّفي فرموده است.
” فخر رازي ” در تفسير ” كبير ” ذيل آية 173 سورة اعراف روايات متعدّدي با سند صحيح (از نظر خودش) از ” رسول اكرم ” (صلي اللّه عليه و آله) نقل كرده كه خداي تعالي وقتي حضرت ” آدم ” را خلق فرمود پشت او را مسح كرد، آنگاه تمام ذرّيه‌اش تا روز قيامت به صورت ذرّاتي از پشت او بيرون آمدند.
مرحوم ” مجلسي ” در كتاب ” توحيد ” باب يازده و كتاب ” ايمان و كفر ” باب سوّم از كتاب بحارالانوار و صاحب كتاب تفسير ” نورالثّقلين ” و تفسير ” برهان ” در ذيل آية 173 سورة اعراف دهها روايت كه معناي بالا را تحقّق مي‌بخشد نقل كرده‌اند.
طبق آنچه از آن روايات به دست مي‌آيد و اعتقاد جمع زيادي از علماء شيعه و سنّي مي‌باشد اين است كه خداي تعالي ارواح انسانها را دو هزار سال قبل از خلقت ابدان ذرّه‌اي كه بعدها در ” عالم ذر ” بوده‌اند خلق فرموده و وقتي خداي تعالي حضرت ” آدم ” را خلق كرد (و يا قبل از آن) بدن ذرّه‌اي انسان را با همين قيافه كه امروز در دنيا دارد ولي بسيار كوچك خلق فرموده و از آن وقت به بعد آن روح با اين بدن ذرّه‌اي در ” عالم ذر ” زندگي مي‌كرده آنچنان كه ما امروز با اين بدن عالم دنيائي زندگي مي‌كنيم، آنها در آن عالم با هم معاشرت داشتند آن چنانكه ما امروز با هم معاشرت داريم.
آنها آن روز اختيار داشته‌اند آن چنانكه امروز ما اختيار انتخاب راه مورد علاقه‌مان را داريم و بالاخره آنها با همين كيفيّتي كه امروز ما زندگي مي‌كنيم زندگي مي‌كرده و با يكديگر معاشرت مي‌نموده‌اند.
و ضمناً از آيات و روايات فوق‌الذّكر استفاده مي‌شود كه روح انسانها در عالم قبل از اين عالم با افراد و كساني كه برخورد كرده‌اند در اين عالم با آنها انس دارند اگر چه خودشان فراموش كرده باشند كه آنها را كجا و چه نحو ديده‌اند.
مرحوم شيخ ” صدوق ” رحمة‌اللّه عليه در كتاب اعتقاداتش مي‌گويد: ” امام صادق ” (عليه السّلام) فرمود: خداي تعالي بين ارواح قبل از آنكه بدنهايشان را خلق كند برادري ايجاد كرده است.
و ” پيغمبر اسلام ” (صلي اللّه عليه و آله) فرموده: روحها در عالم قبل از اين عالم دسته دسته با هم آشنا بودند لذا در اين دنيا افراد از هر دسته‌اي وقتي يكديگر را مي‌بينند با هم انس مي‌گيرند و اگر در آن عالم يكديگر را نديده باشند همديگر را نمي‌شناسند.
کتاب عالم عجیب ارواح،ص5اثرآیت الله ابطحی قدس سره
