در مورد زندگی امام باقر (ع) به دو نکته می توان اشاره کرد:
1) مبارزه آن حضرت با تحریف در معارف اسلامی و احکام اسلامی. مقصود از مبارزه با تحریف این است که دین مقدس اسلام اساساً با معارف و احکامی که دارد و با آیات قرآن برای جامعه اسلامی خصوصیاتی را و شرایطی را مقرر کرده، برای دنیای انسانی و زندگی بشر که اگر مردمی آن معارف را بدانند و به آن پایبند باشند، ممکن نیست بعضی چیزها (حکومت ستمگران و فجار و …) را تحمل کنند. اما در دورانی زمامدارانی به عنوان خلافت پیامبر بر سر کار آمدند که شایسته آن مسند نبودند؛ به دلیل وجود ظلم، فساد و تبعیض و انحراف های گوناگون به شیوه های مختلف (فریب دادن چهره های موجّه و فقها و علما، …).

2) تشکل؛ یعنی تغییر فرهنگی و مبارزه فرهنگی به دو شیوهء «پاشیدن بذر معارف اسلامی و حفظ آن». لذا یکی از کارهای حضرت این بود که افرادی را از شاگردان و دوستان خود تربیت کند، بالا بیاورد، به صورت اختصاصی آنها را مورد توجه قرار بدهد، بعد آنها را به همدیگر وصل کند و در سرتاسر دنیای اسلام آنها را به عنوان یک قطب، رکن، به عنوان وکیل و نائب خود بگذارد که آنها کار آن حضرت را دنبال کنند و ادامهء تبلیغات آن حضرت را به عهده بگیرند.
 این «سازماندهی پنهانی» امام باقر بود که از زمان قبل از امام باقر شروع شده بود، اما در زمان آن حضرت هیجان بیشتری پیدا کرد و البته در زمان امام صادق و امام موسی بن جعفر به اوج خودش رسید.

 برگرفته از: انسان 250 ساله؛ بیانات مقام معظم رهبری درباره زندگی سیاسی ـ مبارزاتی ائمه معصومین علیهم السلام.