1- صبر و پایداری
نخستین و مهم ترین گام براى پیروزى، همان است که در جمله کوتاه و پر معنى «وَ بَشِّرِ الصّابِرِین» آمده است، این جمله، با صراحت مى گوید: رمز پیروزى در این راه، «صبر و پایدارى» است و به همین دلیل بشارت پیروزى را تنها به صابران و افراد با استقامت مى دهد.

2 ـ توجه به گذرا بودن حوادث این جهان و سختى ها و مشکلاتش
این جهان گذرگاهى بیش نیست که در جمله: «اِنّا لِلّهِ وَ اِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ»؛
(ما از آن خداهستیم و به سوى خداباز مى گردیم) آمده است.

3-کمک گرفتن از نیروى ایمان و الطاف الهى
کسانى هستند که هر وقت دستخوش حوادث مى گردند، اعتدال خود را از دست داده، گرفتار اضطراب مى شوند، اما دوستان خداچون برنامه و هدف روشنى دارند بدون حیرت و سرگردانى، مطمئن و آرام به راه خود ادامه مى دهند، خدانیز روشن بینى بیشترى به آنها مى دهد که در انتخاب راه صحیح دچار اشتباه نشوند، چنان که قرآن مى فرماید: «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَن»؛
(کسانى که در راه ما به جهادبرخیزند ما آنها را به راه هاى خود هدایت مى کنیم).

4-توجه به تاریخ پیشینیان و بررسى موضع آنان در برابر آزمایش هاى الهى
اصولاً، اگر انسان در مسائلى که براى او پیش مى آید احساس تنهائى کند از نیروى مقاومتش کاسته خواهد شد.
اما توجه به این حقیقت که این مشکلات طاقت فرسا و آزمایش هاى سخت الهى براى همه اقوام و ملت ها در طول تاریخ وجود داشته، سبب افزایش نیروى پایدارى انسان مى گردد.
به همین دلیل، قرآن مجید به طور فراوان براى دلدارى پیامبر(صلى الله علیه وآله) و تقویت روحیه او و مومنان اشاره به تاریخ گذشتگان و حوادث دردناک زندگى آنها مى کند مثلاً مى گوید: «وَ لَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُل مِنْ قَبْلِکَ»؛
(اگر تو را استهزاء کنند نگران مباش، پیامبران پیشین نیز گرفتار استهزاى جاهلان بودند، اما با نیروى استقامت بر آنها پیروز شدند).
در جاى دیگر مى فرماید: «وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلى ما کُذِّبُوا وَ اُوذُوا حَتّى اَتاهُمْ نَصْرُن»؛
(اگر تو را تکذیب کنند تعجب نیست، پیامبران پیشین را نیز تکذیب کردند آنها در برابر تکذیب مخالفان پایدارى و شکیبائى به خرج دادند، و آزار شدند تا سرانجام نصرت و یارى ما به سراغشان آمد).

5 ـ توجه به این حقیقت که همه این حوادث در پیشگاه خداوند رخ مى دهد و او از همه چیز آگاه است عامل دیگرى براى پایدارى است.
قرآن مى گوید: به هنگامى که نوح(علیه السلام) تحت شدیدترین فشارها از سوى قومش مامور به ساختن کشتى شد، خداوند به او دستور داد: «وَ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِاَعْیُنِن»
(در برابر دیدگان ما اقدام به ساختن کشتى کن)!
جمله: «بِاَعْیُنِنا» (در برابر دیدگان علم ما) چنان قوت قلبى به نوح(علیه السلام) بخشید که فشار و استهزاى دشمنان، کمترین خللى در اراده نیرومند او ایجاد نکرد.
از سالار شهیدان و مجاهدان راه خدا امام حسین(علیه السلام) همین معنى نقل شده که در صحنه «کربلاء» به هنگامى که بعضى از عزیزانش با فجیع ترین وجهى شربت شهادت نوشیدند، فرمود: «هَوَّنَ عَلَیَّ ما نَزَلَ بِی اَنَّهُ بِعَیْنِ اللّه»
(همین که مى دانم این امور در برابر دیدگان علم پروردگار انجام مى گیرد تحمل آن بر من آسان است)

سایت اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی