حکم درآمد حاصله از مغازه ای که قسمتی از آن غصبی می باشد
سوال:
1- اگر یک قسمت از مغازه ای سهم الارث باشد، و پدر ما سهم خواهرهایش را ندهد و آنها راضی نباشند در امدی که پدر به دست می آورد حرام است ؟ و فقط غصب به گردنش است ؟
2- در فرض سوال اول تکلیف فرزندان و همسر او چیست ؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای:
1) اگر سرمايه ملک خود پدر بوده، درآمدی که پدرتان بدست میآورد اشکالی ندارد. اما مرتکب حرام و غصب شده و ضامن اجرت است.
2) در فرض سؤال آنان غیر از امر به معروف و نهی از منکر تکلیف دیگری ندارند.
آیت الله مکارم:
1- درآمد حاصله حرام نیست اما فعالیت در محل غصبی حرام است و باید رضایت صاحب مال جلب شود و اجاره مدتی که غصب کرده را به صاحبان حق بدهد.
2- سهم آنها باید مطابق قانون ارث تقسیم شود.
آیت الله شبیری:
1. هرچند غصب وی حرام است اما درآمدش حرام نیست. بله مثلا اگر اجیر کسی شده باشد که در آن مکان برایش کار کند مثلا ماشین دیگری را در آن مکان تعمیر کند اجاره باطل است ولی اجرت المثل کارش رامی تواند از دیگری مطالبه کند.
2. با وجود شرائط، او را نهی از منکر کنند.
آیت الله فاضل:
1. اگر مغازه سهم الارث باشد و مشترک بین پدر شما و خواهرانش باشد واجب است سهم خواهرانش را بدهد و بدون دادن سهم خواهرانش و بدون اجازه آنها تصرف پدر شما در مغازه حرام است لیکن اگر ساختمان مغازهمشترک باشد ولی اجناس مغازه مال پدر شما باشد، در آمد ایشان ازمغازه حلال است و به مقدار سهم خواهرانش اجاره مغازه را به آنها بدهکار و مدیون می باشد.
اما اگر مغازه با اجناس به ارث رسیده به مقدار سهم خواهرانش اجناس مغازه نیز مال خواهرانش است و اگر سهم آنها را نمی دهد پولی که از مغازه به دست می آورد به مقداری که سهم خواهرانش است حرام میباشد.
2. اگر زن و فرزندش می دانند که سهم خواهرانش را نمی دهد و برای مخارج خانه می آورد، در صورتی کهممکن باشد برای استفاده از آنها از خواهران پدر نسبت به تصرفات و استفاده خودشان حلالیت و رضایت بگیرند و اگر رضایت ندهند در صورتی که راه دیگری برای تامین مخارج زندگی دارند نمی توانند از پولی کهپدر می آورد استفاده کنند و اگر استفاده کنند به مقدار سهم خواهران پدر مدیون هستند و اگر راه دیگری برایتامین مخارج زندگی ندارند از باب ناچاری استفاده از آنچه پدر از درآمد مغازه به خانه می آورند حلال است.
3. زن و فرزندان بالغ وظیفه دارند با روش خوب او را تشویق کنند که سهم خواهرانش را از مغازه بدهند تادرآمدش حلال و مخارج خانواده اش نیز حلال گردد.
استفتا از سایت مراجع عظام