در نماز جماعت مامومان بايد تابع امام باشند که اين تبعيت در دو حالت تحقق پيدا مي کند؛ يکي در اذکار و ديگري در افعال.

مستحب است که در گفتن اذکار مثل خواندن تشهد يا سجده ماموم تابع امام باشد. البته اگر ماموم تبعيت نکرد، نماز او باطل نيست و اشکالي ندارد.

1. نماز گزار باید در افعال نماز ماموم تابع امام باشد

در افعال نماز است مثل رکوع يا سجده که ماموم بايد تابع امام باشد. به عنوان نمونه اگر امام هنوز به رکوع نرفته است ماموم نمي تواند به رکوع برود يا ماموم نمي تواند آن قدر افعال نماز را طول بدهد که بتوان گفت او از امام تبعيت نمي کند.

همه مراجع معتقدند ماموم بايد در افعال تابع امام باشد. حال حکم کسي که از امام تبعيت نمي کند، دو حالت دارد. يا او عمدي تبعيت نمي کند يا سهوي.

 2.تبعيت نکردن سهوي در افعال اشکالي ندارد

طبق نظر علما، تبعيت نکردن از امام در افعال اگر سهوي باشد، ايرادي ندارد به عنوان مثال فرد متوجه نبوده يا تصورش اين بوده که مثلا امام به رکوع رفته است لذا او هم به رکوع مي رود؛ اين اشکالي ندارد.

3.تبعيت نکردن عمدي ماموم از امام

اگر کسي به طور عمدي تابع امام نباشد در اين جا، فقها ديدگاه هايي دارند.

مثلا حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری مي فرمايند: ماموم بايد افعال نماز را با امام يا کمي پس از امام به جا آورد و اگر عمدا قبل از امام يا مدتي پس از امام انجام دهد معصيت کرده است. پس از نظر امام(ره)، ماموم معصيت کرده ولي نماز او صحيح است.

نظر آيت ا… سيستاني هم اين است که نماز جماعت ماموم در اين حالت باطل است. يعني اگر کسي به عمد در افعال از امام تبعيت نکرد نماز جماعت او باطل است اما اگر به وظيفه فرادي عمل کند نماز او صحيح است.

آیت الله مکارم شیرازی: ماموم باید کارهاى نماز را مانند رکوع و سجود جلوتر از امام انجام ندهد، بلکه همراه امام یا کمى بعد از او به جا آورد و اگر سهوا پیش از امام سر از رکوع بردارد باید دوباره به رکوع برود و با امام سربردارد و زیادى رکوع در اینجا نماز را باطل نمى کند، ولى اگر به رکوع برگردد و پیش از آن که به رکوع برسد امام سر بردارد نمازش باطل است.

توضیح المسائل مراجع مسئله 1470