تعصّب ورزيدن زشت و زيبا
امام علی علیه السلام:
من در اعمال و رفتار جهانيان نظر دوختم، هيچ كس را نيافتم كه بدون علّت در باره چيزي تعصّب ورزد، جز با دليلي كه با آن ناآگاهان را بفريبد و يا برهاني آورد كه در عقل سفيهان نفوذ كند، جز شما زيرا در باره چيزي تعصّب ميورزيد كه نه علّتي دارد و نه سببي، ولي شيطان به خاطر اصل خلقت خود بر آدم عليه السّلام تعصّب ورزيد و آفرينش او را مورد سرزنش قرار داد و گفت
«مرا از آتش و تو را از گل ساخته اند»،
و سرمايه داران فساد زده امّتها، براي داشتن نعمتهاي فراوان تعصّب ورزيدند و گفتند:
«ما صاحبان فرزندان و اموال فراوانيم و هرگز عذاب نخواهيم شد»
پس اگر در تعصّب ورزيدن ناچاريد، براي
اخلاق پسنديده، افعال نيكوو كارهاي خوب
تعصّب داشته باشيد، همان افعال و كرداري كه انسانهاي با شخصيّت و شجاعان خاندان عرب و سران قبائل در آنها از يكديگر پيشي ميگرفتند، يعني اخلاق پسنديده، بردباري به هنگام خشم فراوان و كردار و رفتار زيبا و درست و خصلتهاي نيكو.
پس تعصّب ورزيد در حمايت كردن از پناهندگان و همسايگان، وفاداري به عهد و پيمان، اطاعت كردن از نيكيها، سرپيچي از تكبّر و خود پسنديها، تلاش در جود و بخشش، خود داري از ستمكاري، بزرگ شمردن خونريزي، انصاف داشتن با مردم،
فروخوردن خشم، پرهيز از فساد در زمين،
تا رستگار شويد.
نهج البلاغه، خطبه 192