شهید مطهری :

گاهي يک جامعه در مقابل جامعه ديگر خودش را می بازد، خودباخته مي‌‌‌‌‌شود، مستسبع مي‌‌‌‌‌شود.

گاهي يک جامعه جامعه ديگر را از روي زرنگي با عواملي که دارد خودباخته مي‌‌‌‌‌کند.

نيرنگ بزرگ استعمار با کشورهاي مستعمره و کشورهاي استعمارزده همين است، کوشش مي‌‌‌‌‌کند که کشور استعمارزده اعتماد و ايمان به خودش و ايمان به حيثيت خودش را از دست بدهد؛ به فرهنگ خود، دين خود، مليت خود، کتابهاي خود، پيشوايان خود، به تاريخ گذشته خود و به هر چه که دارد بي_اعتقاد شود، بگويد همه آن هيچ و پوچ بوده، ما که چيزي نيستيم، ما که هيچ هستيم، هر چه هست آنها هستند.

اين بزرگترين نيرنگ استعمار است؛ بي‌‌‌‌‌اعتقاد کردن، بي‌‌‌‌‌ايمان کردن يک ملت به شخصيت و هويت اجتماعي خودش. کاري مي‌‌‌‌‌کند که اين ملت، «بد» ي که از ناحيه استعمار بيايد بر « خوب» ي که از ناحيه خودش باشد ترجيح مي‌‌‌‌‌دهد.

 
 آینده ی انقلاب اسلامی ، ص ۱۳۷