تغییر و تقویت سه باور اساسی

الف) تغییر باور رضایت به حداقل‌ها به باور تلاش برای رسیدن به حداکثرها مجموع آموزش‌های دین اسلام به ما این را می‌فهماند که در مسیر رشد و تکامل به کم قانع نباشیم. دین اسلام در بحث بین دنیا و آخرت، انسان را برای به دست آوردن آخرت تشویق می‌کند و وقتی بحث بهشت و مراتب آن است، تشویق می‌کند به دستیابی به مراتب و طبقات بالای بهشت و در نهایت بحث قرب و رضوان الهی را مطرح می‌کند.

این نشان از آن است که خداوند متعال ما را برای قانع شدن به حداقل‌ها و کمترین‌ها خلق نکرده است. وقتی انسان‌ها را اشرف مخلوقات [1] می‌نامد، وقتی در قرآن او را خلیفة الله قرار می‌دهد پس رضایت انسان به کمتر از خلیفة اللهی و اشرف مخلوقات بودن ظلم در حق خود و جایگاه خود است و این باعث می‌شود، انسان دچار تنبلی شود، چون به حداقل‌ها راضی شده؛ در حالی که باید به حداکثرها می‌رسید.

 برای اینکه انسان‌های حقیر و کوچکی نباشیم، باید خودمان را خوب بشناسیم و قدر آنچه را داریم، بدانیم. اگر به شناخت خود، شناخت رحمت و کرامت خداوند را بیفزاییم و بدانیم تا کجاها [نجم، 9] می‌توانیم بالا برویم، هیچ‌گاه به حداقل‌ها قانع نمی‌شویم.

 تصور کنید دانش آموزی که استعداد کسب نمره 20 را دارد، چون نگاهش حداقلی است به نمره 12 راضی شده و به مرض تنبلی دچار می‌شود. با خود می‌گوید: دلیلی ندارد برای قبول شدن زحمت زیادی بکشم!

 ما انسان‌ها نیز اگر به مقام حقیقی خود که جایگاه خلیفة اللهی است، بنگریم به حداقل‌ها راضی نمی‌شویم و به سمت حداکثرها حرکت می‌کنیم.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمودند: «إنّ‏ اللَّه‏ يحبّ‏ معالي‏ الامور و أشرافها و يكره سفسافها؛
خداوند کارها و اهداف بلند و شريف را دوست دارد و از کارها و هدف‌های کوچک و پست بيزار است.» [نهج الفصاحة، 317]

[1] اسرا، 70 «وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلا.»

 گزیده‌ای از کتاب سوژه‌های سخن 10 (سبک زندگی مجاهدانه) استاد ماندگاری