فطریه دختری که به عقد شخصی درآمده و در ایام نامزدی است، به عهده کیست؟

پاسخ:

فطریه دختر در دوران نامزدی:
همه مراجع: اگر نان خور پدرش باشد، بر عهده پدرش می باشد.

 فطریه زن مطلقه در دوران عده:

همه مراجع: اگر در عده طلاق رجعی و بائن باشد، در صورتی که نانخور شوهر باشد، بر عهده شوهر است و الا خیر.

ادامه »

کسی که قصد داشت به بیشتر از مسافت شرعی سفر کند و قصد اقامت ده روز در محل استقرار خود نکرده بود و بعدا متوجه شده که مسافتی که طی کرده کمتر از مسافت شرعی بوده، حکم نمازهایش چیست؟

پاسخ:

مقام معظم رهبری: در فرض سوال اگر شرایط قصد ده روز را داشته، از این به بعد نماز را کامل بخواند و نمازهای گذشته را بنابر احتياط قضا نماید. [1]

آیت الله مکارم: نمازهایی که به صورت شکسته خوانده صحیح است و از این به بعد نیز اگر کمتر از ده روز می ماند همچنان باید شکسته بخواند. [2]

آیت الله سیستانی: اگر از روزی که متوجه شد سفر نمی کند تا زمان برگشت کمتر از ده روز است نمازش شکسته است و اگر بیشتر از ده روز می شود نمازش تمام است. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: باید نمازهای خوانده شده را به صورت تمام قضا کند و نمازهای بعدی را نیز تمام بخواند. [4]

آیت الله وحید: كسى كه بايد نماز را تمام بخواند، اگر شكسته به جا آورد نمازش باطل است و باید قضاء نماید. [5]

آیت الله فاضل: کسی که وظیفه اش تمام خواندن نماز بوده و به دلیل ندانستن مسئله یا به هردلیلی دیگری شکسته خوانده باشد باطل است باید قضای نمازهایی را که شکسته خوانده بجا بیاورد. [6]

ادامه »

 آیت الله خامنه ای: کسی که به واسطه پیری نمی‏ تواند روزه بگیرد یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست؛ ولی در صورت دوم(مشقت)، باید برای هر روز یک مد که تقریبا ده سیر است گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.

 آیت الله مکارم شیرازی: مرد و زن پير که روزه گرفتن براي آنها مشکل است مي توانند روزه را ترک کنند، ولي بايد براي هر روز يک مد (تقريبا 750 گرم) گندم يا جو و مانند اينها به فقير دهند و بهتر آن است به جاي گندم و جو نان را انتخاب کنند و در اين صورت احتياط واجب اين است به اندازه اي باشد که گندم خالص آن مقدار يک مد شود.

 آیت الله شبیری زنجانی: اگر به طور کلی از روزه گرفتن عاجز و ناتوان است کفاره ندارد ولی اگر می تواند روزه بگیرد ولی با سختی و مشقت همراه است کفاره واجب است.

 آیت الله وحید: .برکسی کفاره واجب نیست که اصلاً نمی تواند اما کسی که با زحمت ومشقت فراوان میتواند کفاره دارد.

آیت الله سیستانی:‌ کسی که به واسطه پیری نمی‌تواند روزه بگیرد یا برای او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نیست، ولی در صورت دوّم ( مشقت ) باید برای هر روز یک مُد طعام ـ گندم یا جو، یا نان یا ماکارونی و مانند اینها ـ به فقیر بدهد.

منبع:
استفتاء از سایت مراجع عظام

 آیا فکروخیال شهوانی روزه را باطل میکند؟

 پاسخ:

امام خمینی (ره): اگر برای کسی فکر و خیال شهوانی پیش آید، ولی از بیرون آمدن منی جلوگیری کند، روزه اش باطل نمی شود. [1]

آیات عظام بهجت، سبحانی، صافی و مکارم: در صورتی که با این کار قصد بیرون آمدن منی نداشته باشد، روزه اش باطل نمی شود و اگر چنین قصدی داشته باشد، هر چند منی بیرون نیاید، روزه باطل می شود. [2]

آیت الله سیستانی: اگر دوباره نیت روزه نکند، روزه اش باطل است و اگر نیت روزه کند باید بنابر احتیاط لازم روزه را تمام کند و سپس قضای آن را به جا آورد.

آیت الله خامنه ای: اگر با این کار قصد بیرون آمدن منی داشته باشد، هر چند مرتکب آن نشود، صحت روزه او محل اشکال است و احتیاط واجب آن است که روزه را تمام کند و بعدا آن را قضا نماید. [3]

————
 منبع:
[1]. امام، توضیح المسائل، م 1594.
[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1594؛ بهجت: استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل،‌ م 1513.
[3]. خامنه ای، سایت، استفتائات جدید،‌ روزه و اجوبه الاستفتائات، س 758.

 با توجه به ضرورت تبعیت از امام در نماز جماعت، اگر امام قنوت را فراموش کند و به رکوع برود، آیا می تواند پس از رکوع آن را جبران کند؟حکم عدم تبعیت مأمومین از امام و انجام قنوت چیست؟

 پاسخ:
 مقام معظم رهبری: در فرض سؤال مستحب است امام جماعت بعد از رکوع، قنوت را بجا آورد و برای مأمومین جایز نیست جلوتر از امام به سجده بروند. [1]

 آیت الله مکارم: بهتر است مأمومین به سرعت قنوت را بخوانند و خود را به رکوع امام برسانند ولی کسانی که قنوت را خوانده اند و یا متوجه اشتباه امام شده و با این حال بدون خواندن قنوت به رکوع رفته اند، نباید در قنوت بعد از رکوع از امام تبعیت کنند. [2]

 آیت الله فاضل: اگر امام سهوا بدون خواندن قنوت به رکوع برود چون قنوت مستحب است باید مأمومین نیز متابعت کنند و با امام به رکوع بروند، لیکن اگر قنوت بخوانند و با امام رکوع نکنند در صورتی که در سجده با امام برسند و یکی شوند نماز جماعت صحیح است. هم چنین مستحب است امام بعد از رکوع قنوتی را که فراموش کرده بخواند.. [3]

 آیت الله شبیری زنجانی: جایز، بلکه مستحب است قنوت را بجا آورد؛ مانعی ندارد. [4]

ادامه »

 سپرده های دراز مدت که درصدی سود به آن‌ها تعلّق می‌گیرد چه حکمی دارند؟

 پاسخ:

سپرده گذاری نزد بانک‌ها به قصد به‌کارگیری آن در یکی از معاملات حلال و همچنین سود حاصل از آن اشکال ندارد.

اجوبة الاستفتائات آیت الله خامنه ای، سؤال ۱۹۳۵

پاسخ:
مقام معظم رهبری: در صورتی که مستلزم مفسده گردد، جایز نیست. [1]

آیت الله مکارم: چنانچه عکسی باشد که موازین شرعی در آن رعایت شده باشد، شرعا اشکالی ندارد، ولی با توجه به پیامدها و مفاسدی که بعضا در پی دارد، توصیه نمی شود. [2]

آیت الله سیستانی: اگر خوف مفسده باشد که غالبا چنین است، جایز نیست [3]

آیت الله فاضل: به طور کلی هرکاری که ایجاد مفسده کند، حرام است فرقی نمی‌کند در فضای واقعی باشد یا در فضای مجازی. [4]

 منابع:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: xRVwTdDvOAE.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9511180023.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتا: 577471.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9503342.

 پاسخ:
مقام معظم رهبری: تابع چگونگی نذرمی باشد، اگر صيغه مخصوص نذر را ـ كه در رساله‌هاى عمليه ذكر شده است ـ نخوانده، عمل به آن لازم نيست و مى‌تواند تغيير دهيد و از ديگران كمك بخواهيد ولى چنانچه صيغه نذر را خوانده باشيد، بايد بر طبق آن عمل كنيد. [1]
آیت الله مکارم: در موارد ذکر شده شخصی که نذر کرده، باید خودش به نذرش عمل نماید و دیگران نمی توانند به او یاری رسانند. [2]
آیت الله سیستانی: اگر نحوه نذر کردن چنین بوده که فلان مقدار صلوات می فرستم باید همه را خود بگوید. می توانند به او هدیه کنند که نذر خود را ادا کند. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: در هر سه مورد اگر منظورش از نذر این بوده که خودش این امور را انجام دهد نمی تواند از دیگری کمک بگیرد اما اگر نذر کرده منذور را محقق سازد هر چند با کمک دیگری، می تواند از دیگران کمک بگیرد. [4]
آیت الله وحید: خیر، نمی تواند از دیگران کمک بگیرد. می تواند مالی به او ببخشد تا نذر کننده با مالِ بخشیده شده به نذرش وفاء نماید. [5]
آیت الله فاضل: اگر با صیغه شرعی نذر کرده که خودش انجام دهد، نمی‌تواند از دیگران کمک بگیرد. اگر نذر مالی کرده باشد، باید خودش از مال خود همان مقدار مال را به مصرف نذر برساند و اگر دیگران مال را به او ببخشند و او بعد از گرفتن مال بخشش، به عنوان نذر ادا کند صحیح است، هم چنین اگر خودش به مقدار مالی که نذر کرده برای نذر بدهد، دیگران بخواهد در نذر با او شریک شود و پول بدهند، اشکال ندارد. [6]

ادامه »

کفایت شستن زخم دارای پماد در صورت عدم امکان گذاشتن پارچه (جبیره) روی آن 

پاسخ:
مقام معظم رهبری: اشکال ندارد؛ فقط آن بخشی که ممکن است و ضرر یا مشقت طاقت فرسا ندارد، تیمم شود. [1]
آیت الله مکارم: هرگاه روي آن بسته شده است و باز کردن آن ضرر و مشقت زيادي ندارد و آب هم براي آن مضر نيست، بايد آن را باز کند و وضو يا غسل کند. در غير اين صورت، اگر اطراف آن را بشويد کفایت می کند و دست کشیدن روی جبیره احتیاط مستحب می باشد؛ در صورتی که جبیره تمام دست را فرا نگرفته است نیازی به تیمم نیست. [2]
آیت الله شبیری زنجانی: اگر آب به پوست میرسد و عرفا گفته می شود که شسته شد مانعی ندارد و الا در جبیره کشیدن دست لازم است. در فرض سوال بنابر احتیاط تیمم کنید و نسبت به آن دست بنا بر احتیاط قسمت هایی از آن دست که می توانید را مسح کنید و بعدا که خوب شدید نمازهایی که به این صورت خوانده اید را قضا کنید. [3]
آیت الله فاضل: اگر روی زخم پمادگذاشته شده و پاک کردن پماد و رساندن آب ضرر داشته باشد باید وضوی جبیره ای بگیرید یعنی در وقت وضو و شستن همان دستی که زخم است جاهای دیگر را از بالا به پایین تا قسمت زخم بشویید و اطراف زخم را نیز بشویید اگر دست کشیدن روی پماد ممکن نیست باید پارچه پاک روی آن آهسته بگذارید که به پماد روی زخم هم آسیبی وارد نشود و کمی دست روی پارچه بکشید و گذاشتن پارچه روی زخم آهسته هیچ مشکلی ندارد و باید این کار را بکنید و بعد از آن از قسمت زخم به پایین را بشویید و اگر ممکن نشود باید هم وضو بگیرید و هم تیمم کنید و چون پشت دست زخم است تیمم نیز باید به صورت جبیره ای باشد یعنی هر مقداری که ممکن است روی پشت دست، و اطراف زخم دست بکشید. در هر صورت گذاشتن پارچه آسانترین روش برای وضوی جبیره ای است که نیاز به تیمم هم ندارد. [4]

 منابع:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: AQqakd0BnE.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9507060128.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 34042.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502396.

 حکم روزه در اقدام به نزدیکی به درخواست شوهر و به قصد عدم دخول و منجر شدن به دخول چیست؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: لازم بوده شما از ادامه نزديكى خوددارى نماييد و اگر شما نيز در اين بين راضى شده باشيد، علاوه بر قضا، كفاره هم واجب است. [1]
آیت الله مکارم: هرگاه روزه دار در ماه رمضان با همسر خود که روزه دار است جماع کند چنانچه او را اکراه کرده باشد باید کفاره روزه خود و همسرش، هر دو را بدهد و قضا بر هر دو واجب است؛ و اگر او راضی شده، بر هر کدام یک کفاره واجب می شود.(ارضاء شدن یا نشدن تاثیری در حکم ندارد) ضمنا توجه نمایید که بازي و شوخي با همسر براي روزه دار کراهت دارد و اگر بدون قصد بيرون آمدن مني چنين کند در صورتي که عادت نداشته باشد که به اين مقدار بازي و شوخي مني از او خارج شود ولي اتفاقا مني بيرون آيد روزه اش صحيح است. ولي اگر به قصد بيرون آمدن مني باشد حتي اگر مني خارج نشود روزه اش باطل است. [2]

آیت الله سیستانی: بايد همان اثنا ممانعت مى كرديد اكنون بر هر دو قضا وكفاره واجب است. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: هنگامی که متوجه شدید دخول صورت گرفته باید فورا از حال جماع خارج می شدید و اگر از روی اختیار ادامه داده اید روزه شما باطل است و قضا و کفاره بر عهده شما آمده است. [4]

ادامه »

مقام معظم رهبری: در هر صورت باید خود را به رکوع امام برسانید و یک تسبیحات کافی است. [1]

آیت الله مکارم: از آنجا که در رکعت سوم گفتن يک مرتبه تسبیحات اربعه کافي است بعد از یک بار یا دو بار گفتن آن چنانچه امام به رکوع رود ماموم باید از امام تبعیت نماید. [2]
آیت الله سیستانی: اشکال ندارد و گفتن یک بار تسبیحات اربعة كافی است. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: باید تسبیحات بار سوم را هم بگویید ولو در سجده خود را به امام برسانید. اگر بعد از گفتن دو بار از گفتن بار سوم منصرف شود، اشکالی ندارد ولی اگر از ابتدا به قصد ذکر خاص نماز دوبار یا بیشتر از سه بار بخواهد بگوید و کم یا زیاد کند موجب بطلان نماز است. [4]

آیت الله فاضل: اگر با گفتن مرتبه سوم تسبیحات، می توانید خود را به رکوع امام برسانید باید ذکر مرتبه سوم تسبیحات اربعه را سریع بگویید و به رکوع بروید و اگر احتمال اینکه به رکوع امام نمی رسید گفتن مرتبه سوم تسبیحات لازم نیست و خود را به رکوع امام برسانید. [5]

منابع:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: nK8sMM8bBrU.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9512130011.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 585417.
​​​​​[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 39320.
[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9503565.

حکم عقد فرزندان نابالغ از سوی پدر و جد پدری برای محرمیت چیست؟

پاسخ:
آیات عظام: امام، سیستانی و صافی:

می توانند چنین کاری را بکنند به شرطی که آن عقد برای دختر مفسده نداشته باشد.
آیات عظام: فاضل، خویی و تبریزی: به شرطی که آن عقد برای دختر مصلحت داشته باشد.
آیت الله مکارم:

بنابر احتیاط واجب هم خالی از مفسده و هم دارای مصلحت برای هر دو باشد.
نکته: اگر پسر نابالغ (آیت الله سیستانی: و دختر نابالغ) قابلیت استمتاع را نداشته باشند بنابر احتیاط واجب، عقد صحیح نیست.

آیات عظام: سیستانی، خویی، تبریزی و مکارم

راه حل: این دختر یک ساله را مثلا ده ساله برای خود عقد کنند، که تا آن زمان قابل استمتاع باشد و بعد، بقیه مدت را مرد می بخشد.

منابع:
توضیح المسائل مراجع، م 2429؛ منهاج الصالحین آیات عظام: خویی و وحید، ج 3، م 1316؛ تحریر الوسیله، القول فی المصاهره و ما یلحق بها، م 2.

تعلق خمس به پس انداز پرداخت چک های خرید خودرو با موعد پس از سال خمسی

پاسخ:
مقام معظم رهبری: اگر پولهای پس انداز شده را فقط بابت پرداخت بدهی ماشین صرف کنید، خمس ندارد. [1]

آیت الله مکارم: چنانچه سال خمسي بر آن پس انداز بگذرد بايد خمس آن پرداخت گردد، ولي در صورتي که براي پرداخت خمس در زحمت باشيد، مجاز هستيد خمس آن را به ذمه بگيريد و هر زمان توانستيد بپردازيد. [2]

آیت الله شبیری زنجانی: اگر ماشین مورد نیاز و در حد شأن باشد و نتوانید از راه دیگری (مثل قرض کردن بدون هتک حیثیّت) در موعد خودش قسط ماشین را پرداخت کنید خمس ندارد. [3]

آیت الله فاضل: اگر بدون پس انداز تدریجی و یا با دادن خمس پس انداز؛ نمی توانید در وقت سر رسید تاریخ چک، آن را پاس کنید به پس انداز شما برای پرداخت بدهی و پرداخت اقساط ماشین، خمس تعلق نمی‌گیرد. [4]

منابع:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: pwphb6K2yAc.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9510020025.
​​​​​[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 36725.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9502936.

 سوال : آیا پوشاندن روی پا در مقابل نا محرم واجب است؟
 همه مراجع غیر آیت الله مکارم شیرازی: پوشاندن روي پا در مقابل نا محرم واجب است.
 آیت الله مکارم شیرازی: احتیاط واجب باید روی پا را هم بپوشاند. (‌نظر جدید)

 منابع: (توضیح المسائل مراجع؛ آیت الله نوری، آیت الله وحید خراسانی ؛ آیت الله خامنه ای: اجوبه الاستفتائات؛ آیت الله مکارم: استفتاء‌از سایت )

سوال: اگر قبل از سال خمسی پولی را جهت خرید طلا به همسرم بدهم، فرار از خمس محسوب می شود؟ اگر بعد از سال خمسی قصد کاشت دندان داشته باشم می توانم هزینه آن را جدا کنم؟ تا چند روز بعد این امکان وجود دارد؟

پاسخ:

1) بستگی به نیت شما دارد اگر به قصد فرار از خمس باشد، خمس به آن تعلق می گیرد.

2) اگر تا چند روز بعد از سال خمسی باشد، خمس ندارد.

3) منظور از چند روز، تا یک هفته است.

 استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری

سوال: آیا اجازه پدر برای عقد دختر باکره بالغه رشیده شرط است؟

 پاسخ: در ازدواج با دختر باکره بالغه غیر رشیده، به فتوای تمام مراجع، اذن از ولی دختر لازم است و بدون اذن ولی دختر، عقد باطل است.

 اما عقد دختر باکره بالغه رشیده:

 آیات عظام: امام، نوری و زنجانی: باید اجازه بگیرد.

 آیات عظام: خامنه ای، خویی، وحید، صافی و تبریزی: بنابر احتیاط واجب، اجازه بگیرد.

 آیت الله سیستانی: اگر با والدین زندگی می کند و مستقل نیست، اذن ولی بنابر فتوا لازم است و اگر کلاً از خانواده جدا شده و عرفاً مستقل است و زندگی دیگری دارد، اذن بنابر احتیاط واجب است.

 آیت الله مکارم:  معمولاً دخترهای بالای سی سال در مسائل ازدواج رشیده هستند. و از این سن به بالا به شرط اینکه دختر، فرد هوشیاری باشد و بتواند تصمیم بگیرد و مصلحت خود را تشخیص دهد، اجازه پدر لازم نیست.

 توجه:
در این مسأله فرقی بین عقددائم و موقت (متعه یا همان صیغه) نیست. حتی اگر در ضمن عقد شرط شود که همبستری صورت نگیرد. (باز هم حکم همین است)
——————–

منبع: توضیح المسائل مراجع، م 2376؛‌ استفتائات جدید رهبری‌، س 455؛ توضیح المسائل آیت الله نوری،‌ م 2372؛ توضیح المسائل آیت الله مکارم، م 2037 (توجه: نظرات آیات عظام نوری و مکارم اخیرا تغییر کرده است).

سؤال: چنانچه نماز در هواپیما مانع استقرار و طمأنینه نشود و سایر شرایط، مثل قیام و رکوع و سجود مراعات گردد ولی جهت قبله را ندانند، آیا نماز در هواپیما جایز است و وظیفه چیست؟

 پاسخ: اگر می تواند علم و اطمینان به قبله پیدا کند و نماز را در وقت بخواند، باید صبر کند ولی اگر نماز قضا می شود به هر طرف که گمان بیشتر دارد، نماز بخواند و اگر هیچ راهی برای یافتن جهت قبله ندارد و گمانش هم به هیچ طرف نمی رود بنابر احتیاط باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر برای چهار طرف وقت ندارد، به هر اندازه که وقت دارد نماز بخواند.

 سایت آیت آیت الله خامنه ای – احکام نماز leader.ir