آیا نفقه زن در دوران عده بر عهده مرد است؟

پاسخ:
این مساله چند صورت دارد: 
1. در دوران عده وفات : مطلقا چه زن حامله باشد یا نباشد بر عهده مرد نیست و از اصل ترکه مرد هم داده نمی شود.
2. در مدت طلاق رجعی : نفقه زن بر عهده مرد است .(امام:در صورتی که در حال نشوز جدا نشده باشند)
3.در مدت طلاق بائن: اگر زن حامله باشد نفقه بر عهده مرد است و اگر زن حامله نباشد نفقه بر عهده مرد نیست.

 منبع:

آیات عظام امام تحریرالوسیله ح3 ص 560-مساله6.ایات عظام وخید منهاج ج3ص326.سیستانی همان ص124.صافی گلپایگانی جامع الاحکام ح2 ص35.

سوال:

اگر کسی از طریق اسپرم بیگانه بچه دار شده و حکم مسئله را نمی دانسته
الان تکلیف بچه چیست؟
آیا به پدر و مادر یا والدین آنها محرم است ؟

 پاسخ:
 آیت الله خامنه ای: در صورتى كه با اين روش كودكى به دنيا بيايد ملحق به شوهر آن زن نمى‌شود بلكه ملحق به صاحب نطفه و به زنى است كه صاحب رحم و تخمك است، البته به شوهر نيز محرم است اما به والدین شوهر محرم نمى باشد.

 آیت الله مکارم: در فرض سوال فرزند متعلق به صاحب نطفه است، ولی به مادر جانشین و شوهر او نیز محرم می باشد.

 آیت الله سیستانی: به مادر وشوهر او كه البته پدر كودك نيست محرم است وهمچنين به والدين مادر ولى به والدين پدر خوانده محرم نيست والبته بايد اعلام شود كه فرزند اين مرد نيست ونبايد در شناسنامه به نام او باشد مگر با توضيح.

 آیت الله وحید: حرام است نطفه مرد اجنبى را به زنى تلقيح نمايند ـ چه عمل تلقيح به وسيله اجنبى انجام شود و يا به وسيله شوهر زن ـ و عمل تلقيح ، در فرض مذكور هر چند حرام است ، ولى زنا نيست ، و اگر زنِ تلقيح شده بچّه دار گردد آن بچّه فرزند صاحب نطفه است و تمام احكام اولاد بر او جارى است ، و زنى هم كه به وسيله تلقيح بچّه دار شده مادر آن بچّه است و احكام اولاد بر او جارى است.

 آیت الله شبیری: در هر صورت اگر لقاح صورت گرفته باشد و متعلق به مسلمان باشد باید حفظ شود صاحب اسپرم و تخمک پدر و مادر این فرزند هستند و فرزند مذکور با شوهر مادرش و نیز والدین مادرش محرم است اما نسبت به محرمیت فرزند با والدین شوهردر فرض تحقق رضاع شرعی از صاحب رحم، احتیاط شود.

 آیت الله فاضل: اگر زن با ترکیب اسپرم بیگانه از طریق تلقیح مصنوعی با تخمک خودش بچه دار شود هرچند این کار حرام است، لیکن بچه حلال زاده و ملحق به مرد صاحب اسپرم و زن صاحب تخمک می باشد و به پدر و مادرزن صاحب تخمک و نیز به پدر و مادر مرد صاحب اسپرم محرم است و به شوهر زن صاحب تخمک نیز محرم می باشد اما به پدر و مادر شوهر زن نامحرم می باشد. 

اگر بچه در کودکی از شیر خواهر شوهر یا از شیر زن برادر شوهر به مقداری که محرمیت حاصل می‌شود شیر بخورد به پدر و مادر شوهر نیز محرم می‌شود.

استفتا از سایت مراجع عظام

 سوال:
در وضو، پا را تا کجا باید مسح نمود؟

پاسخ:
آیات عظام: امام، وحید، نوری، مکارم، بهجت و فاضل: تا برآمدگی روی پا و بنابر احتیاط مستحب تا مَفصل.

آیت الله خامنه ای: تا مَفصل پا.

آیات عظام: سیستانی، صافی، زنجانی:

بنابر احتیاط واجب، تا مفصل پا.

بر گرفته از کتاب «احکام کاربردی؛ وضو، غسل، تیمم»، اسماعیل زارعی، ص 25

سوال:

آیا خون کمی که روی گوشت بعد از ذبح شرعی می ماند، حلال بوده و خوردن آن جایز است؟

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای:
اگر بعد از ذبح از حيوان به صورت طبيعى خون خارج شود خونى كه داخل بدن باقى مى‌ماند گرچه نجس نيست ولى خوردن آن جايز نيست مگر آنكه در گوشت و يا غذا مستهلك شود و در هر صورت مى‌توانيد گوشتها را با آب تطهير نماييد.

 آیت الله مکارم:
چنانچه به مقدار متعارف شسته اید، خون هاي مختصری که موقع پختن غذاهاي گوشتي خارج مي شود نجس نيست و اگر جدا کردن آن از گوشت بسيار مشکل است يا به هنگام پخته شدن مستهلک مي شود، خوردن آن نيز مانعي ندارد.

 آیت الله سیستانی:
اگر خون بعد از چرخ کردن با گوشت مستهلک شود خوردن گوشت چرخ کرده حلال خواهد بود.

 آیت الله وحید:
اگر حيوان حلال گوشت را به دستورى كه در شرع معيّن شده بكشند و خون آن به مقدار معمول بيرون آيد، خونى كه در بدنش مى ماند پاك است ولی خوردن آن حرام است و اگر خون ها در میان گوشت ها به تنهایی قابل اجتناب نیست از خوردن همه گوشت اجتناب نمایید.

آیت الله فاضل:
خوردن خون حرام است لیکن خونی که در گوشت بعد از ذبح شرعی می ماند اگر ظاهر گوشت شسته شود و رگ هایی که خون دارد قطع شود؛ بعداز شستن گوشت اگر در داخل گوشت خونی بماند خوردن آن اشکال ندارد.

ادامه »

 آیا تیمم بر سنگ خیس صحیح است؟

پاسخ:
 اگر خیسی به اندازه ای باشد که مانع رسیدن کف دست بر سنگ شود، صحیح نیست؛ ولی اگر آن قدر نیست که مانع رسیدن کف دست به سنگ شود، اشکالی ندارد.

منبع: سوالات موجود در مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی، قم.

 آیا مزدی که بابت کاشت ناخن و مژه (که مانع برای غسل و وضو است) یا تاتو و هاشور (که مانع غسل و وضو نیست) با علم به دیده شدن توسط نامحرم،‌ اشکال دارد؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: آرایش کردن زنان و کاشت ناخن و مژه برای آنها و اجرت گرفتن در برابر آن فی نفسه اشکال ندارد ولی اگر مطمئن باشد که او خود را به نامحرم نشان می دهد، جایز نیست. [1]

آیت الله مکارم: فروش لباسها و انجام آرايشهايي که جنبه مشترک دارد يعني هم مي تواند در منزل براي همسر و هم بيرون منزل براي غير همسر انجام دهد جايز است و مسؤوليت به گردن کساني است که از آن سوء استفاده مي کنند. [2]

آیت الله سیستانی: مزد گرفتن برای این کار که مانع از صحت وضو وغسل می شود صحیح نیست ولی آرایشگر اگر می داند که طرف در هر حال راضی به تصرف او در ﭘول ﭘرداختی است می تواند در آن تصرف کند. در ضمن وظیفه دارد حکم شرعی در مسأله را به او تذکر دهد در صورتیکه احتمال دهد مؤثر واقع شود. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: اگر سبب شود نتواند به وظیفه وضو و غسلش عمل کند و آن زن برای اینکار معذور نباشد دریافت مزد در قبال این کار جایز نیست و اگر سبب قریب تحقق این حرام شمرده شود، تصرف در وجه دریافتی جایز نیست. [4]

آیت الله فاضل: مواردی که نوشته اید اگر به قصد استفاده حرام و زینت کردن برای نامحرم نباشد اشکال ندارد و درآمدش نیز اشکال ندارد. [5]

ادامه »

 سوزاندن آیات قرآن و اسامی ائمه علیهم السلام چه حکمی دارد؟

پاسخ:
سوزاندن آیات قرآن و اسامی مبارک ائمه معصومین علیهم السلام که - برای مثال - در روزنامه چاپ شده، جایز نیست؛ [1]

ولی در آب ریختن یا تبدیل آن به خمیر برای بازیافت و نیز دفن آن در جایی که بی احترامی محسوب نشود، اشکال ندارد. [2]

توجه:
هر گاه وجود آیات قرآن و نام خداوند و معصومین علیهم السلام در کاغذی قطعی نباشد، سوزاندن و دور انداختن آن اشکال ندارد و جستجو برای یافتن این موارد لازم نیست؛ ولی اگر کسی بداند که در ورقه ای چنین چیزی وجود دارد، هتک حرمت [3] و سوزاندن آن جایز نیست. [4]

آیت الله خامنه ای: سوزاندن و دور ریختن اوراقی که امکان استفاه از آن در صنعت کارتن سازی و مانند آن وجود دارد یا بر یک طرف آن نوشته شده و طرف دیگر قابل استفاده برای نوشتن است، به علت وجود شبهه اسراف، خالی از اشکال نیست.

ادامه »

 وقتی خون از لای دندان ها می آید، چنانچه با آب دهان مخلوط شود و از بین برود، آیا آب دهان پاک است؟

پاسخ:
امام(ره): پاک است و فرو بردن آب دهان، اشکال ندارد.

آیات عظام خامنه ای، نوری و زنجانی: پاک است؛ ولی فرو بردن آب دهان، اشکال دارد.

آیت الله مکارم: پاک است و فرو بردن آب دهان نیز اشکال ندارد؛ ولی عمدا این کار را نکند.

بر گرفته از کتاب «احکام کاربردی؛ نجاسات و مطهرات»، اسماعیل زارعی، ص 63

 شخصی بدون مجوز سازمان آب، از خیابان یا پشت کنتور، انشعاب به منزل خود کشیده است، وضو گرفتن یا غسل کردن با این آب چه حکمی دارد؟

پاسخ:
آیات عظام: خامنه ای، نوری، مکارم و بهجت: حکم غصب را دارد و وضو و غسل با آن باطل است.

آیت الله سیستانی: وضو و غسل، صحیح است.

آیت الله وحید: بنابر احتیاط واجب، باطل است.

آیت الله صافی: اگر مسئولین امر، اجازه دهند، اشکال ندارد.

آیت الله زنجانی: غسل و وضو با آب مذکور، حرام است و بنابر احتیاط، غسل و وضویش باطل است.

آیت الله فاضل: اگر بنا دارد پول آب مصرفی را بدهد، وضو و غسل صحیح است و اگر بنا دارد پول آب مصرفی را ندهد، وضو و غسل اشکال دارد و بنابر احتیاط واجب، صحیح نیست.

منبع:

 بر گرفته از کتاب «احکام کاربردی؛ وضو، غسل، تیمم»، اسماعیل زارعی، ص 28.

آیا بر زن در دو سالی که شیر می‌دهد غیر از کفاره شیردهی، کفاره تأخیر نیز واجب است؟

سوال:
زنی که در ماه رمضان بچه شیر می‌دهد و روزه گرفتن برای خود یا بچه اش ضرر دارد و تا رمضان سال آینده به علت شیردهی نتوانسته روزه هایش را قضا کند.

حال: 1. آیا بر چنین زنی در دو سالی که شیر می‌دهد غیر از کفاره شیردهی، کفاره تأخیر نیز واجب است؟

2. آیا بر این زن بعد از دو سال شیردهی که عملاً می‌توانست روزه هایش را قضا کند و تا رمضان آینده قضا نکرد کفاره تأخیر واجب است؟ و باید دو کفاره پرداخت کند؟

پاسخ مراجع عظام تقلید:
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
زنی که در دو سال متوالی به دلیل عذر شرعی، روزه‌ی ماه رمضان را نگرفته، اگر عذر او در خوردن روزه، خوف از ضرر روزه بر جنین یا کودکش بوده باید علاوه بر قضا، برای هر روزی فدیه هم بپردازد [و کفاره تأخیر ندارد، ولی] چنانچه قضا را بعد از رمضان، تا ماه رمضان سال بعد بدون عذر شرعی به تأخیر انداخته علاوه بر قضا و فدیه، کفاره‌ی تأخیر هم بر او واجب است. اما اگر روزه برای خودش ضرر داشته و به جهت ضرر داشتن قادر بر قضای روزه تا ماه رمضان سال بعد نبوده، فقط باید برای هر روزی فدیه بپردازد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
زنـى کـه بـچه شیر مى‌دهد و شیر او کم است چه مادر بچه یا دایه او باشد، یا بى اجرت شیر دهد ، اگـر روزه بـراى خودش یا بچه اى که شیر مى دهد ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و باید براى هر روز یـک مـد طعام به فقیر بدهد، و در هر دو صورت روزه هایى را که نگرفته باید قضا نماید، ولى بنابر احتیاط واجـب ایـن حـکـم اخـتصاص به موردى دارد که شیر دادن بچه منحصر به همین راه باش، و اما اگر راه دیـگـرى بـراى شـیر دادن بچه باشد - مثلاً این که چند زن در شیر دادن او شرکت کنند - ثبوت این حکم محل اشکال است. واگر قضای آن را یک سال تأخیر بیاندازد تا ماه رمضان بعد برسد باید بابت هر روزعلاوه بر قضا همان مقدار غذا را به یک فقیر بدهد و اگر بیش از یک سال تاخیر بیاندازد کفاره تکرار نمى شود.

ادامه »

 آیا مأموم می تواند همراه امام جماعت در دو مکان متفاوت، نماز را به نیت ادا به جا بیاورد؟

پاسخ:

مقام معظم رهبری: در فرض سؤال اگر بخواهد مأموم همان نماز را اعاده کند نماز او اشکال دارد. [1]

آیت الله مکارم: در فرض سوال نماز امام جماعت یا سایر مامومین اشکالی ندارد اما اگر ماموم یکبار نماز ادا را با رعایت موازین شرعی خوانده، دوباره خواندن آن صحیح نیست.[2]

_{آیت الله سیستانی:} شرعیت ندارد. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: اشکالی نیست. [4]

آیت الله وحید: اگر امام يا مأموم بخواهد نمازى را كه با جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند ، چنانچه احتمال فساد آن نماز را ندهد جايز نيست، مگر اين كه در نماز دوم امام باشد و در مأمومين كسى باشد كه نماز واجب را نخوانده باشد كه در اين صورت اعاده مستحبّ است. [5]

آیت الله فاضل: برای مامومین نماز جماعت اول جایز نیست که در جماعت دوم شرکت کنند با فرضی که یکی دو نفر از جماعت اول در نماز جماعت دوم شرکت کنند به جماعت دوم ضرر نمی زند و نماز امام و مامومین دیگری که هنوز نماز نخوانده اند صحیح است. [6]

ادامه »

 آیا به پولی که بابت چک در حساب می باشد و موعد آن رسیده ولی برداشت نشده، خمس تعلق می گیرد؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: اگر با همان پول، بدهی مذکور را تسویه کنید، خمس ندارد. [1]

آیت الله مکارم: در صورتی که وصول چک قبل از سال خمسی بوده است آن مبلغ مشمول خمس نیست مگر اینکه طلبکار آن مبلغ را به شما هبه کرده باشد. [2]

آیت الله سیستانی: هر وقت مبلغ وصول شد جزو محاسبات سال می شود. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: خیر. [4]

آیت الله وحید: بله، خمس دارد. [5]

آیت الله صافی:خمس مبلغ مذکورلازم است.[6]

آیت الله فاضل: اگر مبلغ چک هنوز به حساب شما است و با دادن خمس آن برای پرداخت بدهی چک با مشکل رو برو می شوید خمس ندارد. [7]

ادامه »

 آیا با غسل جمعه بعد از اذان ظهر می توان بدون وضو نماز خواند؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: صحیح نیست و به طور کلی غسل جمعه کفایت از وضو نمی کند. [1]

آیت الله مکارم: زمان غسل جمعه بعد از اذان صبح جمعه تا ظهر آن است. همچنين در روز شنبه (به قصد قضا) و يا در روز پنجشنبه (در صورتي که احتمال قابل توجهي بدهد روز جمعه موفق به غسل کردن نمي شود) مي توان آن را بجا آورد. در تمامي مواردي که ذکر شد مي توان با اين غسل، نماز خواند. البته شب جمعه يا بعد از اذان ظهر روز جمعه تا روز شنبه نيز مي توان غسل جمعه را به نيت ما في الذمه بجا آورد ولي کفايت از وضو نمي کند. [2]

آیت الله سیستانی: از وضو کفایت می ­کند. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: کفایت از وضو می کند. البته اگر پس از ظهر تا غروب روز جمعه بجا آورده شود، بنابر احتیاط نیت ادا و قضا در غسل نکند. [4]

آیت الله وحید: چنانچه بدونِ نیّتِ أداء و قضاء انجام داده ­اید می ­شود با آن نمازِ ظهر خواند. [5]

آیت الله فاضل: خیر. [6]

ادامه »

 آیا مرد می تواند ضمن عقد شرط کند که همسرش پس از عقد تمام یا بخشی از مهریه را با رضایت ببخشد؟

پاسخ:

مقام معظم رهبری: اگر زوجه شرط را بپذیرد، صحیح و نافذ است. [1]

آیت الله مکارم: در صورتی که شرط مزبور مورد توافق طرفین قرار بگیرد، مانعی ندارد. اما اگر شرط بخشیدن تمام مهریه را بکند و منظور این است که ازدواج بدون مهریه باشد، شرط باطل است و زوج باید مهر المثل بپردزاد. [2]

آیت الله سیستانی: با رضایت زوجه صحیح است اما اگر بعد از عقد زوجه از عمل به شرط استنکاف کند عقد باطل نمی شود و کل مهر به عهده مرد می باشد. [3]

آیت الله شبیری زنجانی: شرط صحیح است و زوجه باید مهریه را ببخشد. [4]

آیت الله فاضل: چنین شرطی که زوج شرط کند که زوجه بعد از ازدواج قسمتی از مهریه را ببخشد، برخلاف حکمت جعل مهریه است و باطل است و صحیح نیست. [5]

ادامه »