حکم مصرف کردن وام در غير جهت آن
سوال:
در صورتى كه گيرنده وام قصد مصرف آن در مورد قرارداد را ـ كه تعمير خانه است ـ نداشته باشد، حكم وضعى و تكليفى آن را بيان فرماييد؟
جواب:
اگر بانک وامى را براى کسى که مىخواهد خانهاش را تعمير کند اختصاص داده، شخص دريافت کننده اگر قصد تعمير منزل را ندارد از همان ابتداء حق گرفتن چنين مبلغى را نداشته و مالک آن نمىشود. و از تسهيلات بانكى بايد در همان جهتى كه تعيين شده استفاده كنند و در غير آن جايز نيست.
استفتائات مقام معظم رهبری
آيا زير چانه بايد از نامحرم پوشانده شود؟
پاسخ
همه مراجع (به جز آیت الله سيستاني) : آري، زير چانه جز گردي چهره نيست و بايد در برابر نامحرم پوشانده شود.
آيت الله سيستاني: آن قسمت از چانه و زير چانه ، كه در هنگام پوشيدن مقنعه به طور معمول پوشانده نمي شود، حكم گردي صورت را دارد.
حکم باز پس گرفتن قرض از پول حرام
سوال :
اگر پولى را به فردى قرض بدهيم و بعداً متوجه شويم كه او پول را در يك كسب حرام به كار بسته است و از سود آن كار حرام مىخواهد پول ما را پس بدهد. تكليف چيست؟
مىشود پول را از او قبول كرد؟
جواب :
اگر از عين مال حرام است، نمىتوانيد آن را قبول کنيد.
استفتائات مقام معظم رهبری
حکم نماز با فراموشی نجاست بدن و لباس
سوال: حکم نماز با فراموشی نجاست بدن و لباس چیست؟
پاسخ:
اگر شخصی نجاست لباس یا بدنش را فراموش کرده و با همان حالت نماز خوانده باشد، باید دوباره نماز بخواند و اگر وقت گذشته است، قضا کند. [1]
آیت الله سیستانی: اگر فراموشی از روی بی اعتنایی باشد، بنابر احتیاط واجب باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته است، قضا کند. در غیر این صورت لازم نیست نماز را دوباره بخواند. [2]
-———————-
منبع:
[1]. توضیح المسائل ده مرجع، م 803؛ امام، تحریرالوسیله، ج 1، القول فی احکام النجاسات، م 6، ص 214؛ امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، الصلاه فی النجس، قبل از م 1؛ بهجت، استفتائات، ج 2، س 1572؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، با استفاده از س 524، 525 و 529 و استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 774؛ صافی، هدایه العباد، ج 1، م 563.
[2]. سیستانی، توضیح المسائل، م 791 و منهاج الصالحین، ج 1، م 426.
حکم هدایای کودکان
سوال:
1- تصرف پدر در هدایایی که به مناسبت اعیاد و تولد برای کودک آورده میشود چه حکمی دارد؟
2- آیا عرفا این هدایا متعلق به فرزند است یا اینکه چون اقوام به جهت کمک به هزینه های جاری زندگی معمولا بصورت نقد، هدیه می آورند متعلق به پدر است؟
3- آیا می توان برای مصارف مهمی مانند خرید مسکن یا هزینه تحصیل اولاد از آن استفاده کرد؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: در صورتی که برای فرزند آورده باشند، متعلق به فرزند است. و ولى مى تواند صرف فرزند نمايد. و اگر براى کمک به والدين باشد، تصرف در آن براى آنان مشکلى ندارد.
آیت الله مکارم شیرازی: اگر تصريح خاصي از طرف اهدا کنندگان نسبت به نوع مصرف آن هدایا نشده باشد ظاهر اين است که وجه نقد و امثال آن در واقع کمک هزينه هايي است که پدر براي بچه انجام داده است و به او مي رسد ولي اجناس غير نقدي و کادوهاي متناسب با فرزند، متعلق به فرزند است و بايد در مصلحت فرزند استفاده و در آن تصرف شود.
آیت الله شبیری:
1. تصرف ولی (پدر و جد پدری) در مال فرزند نابالغ در صورتی که برای فرزند مفسده نداشته باشد، اشکال ندارد..
2. تابع نظر عرف است ظاهرا متعلق به پدر است.
3. مانعی ندارد.
استفتاءاز سایت مراجع عظام
احکام بانوان
خونریزی بانوان بخاطر مصرف قرص
سوال:
بنده صاحب عادت وقتیه هستم،ماه پیش به دلیل خوردن قرص اورژانسی ضد بارداری ۲هفته زودتر از تاریخ عادتم خونریزی پیداکردم،
آیا استحاضه محسوب میشود یاحیض(شرایط حیض را دارم)؟
پاسخ:
چنانچه آن خون شرائط و علائم حیض را داشته باشد حیض محسوب می شود.
در نظر داشته باشید حداقل فاصله بین دو حیض ده روز است،
مدّت حيض كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نمى شود، حتّى اگر مختصرى كمتر باشد حيض نيست.
استفتا از سایت مراجع عظام
آیا حرکت اعضای بدن در سجده جایز است؟
پاسخ:
وقتی نمازگزار ذکر سجده را می گوید باید اعضای هفت گانه اش روی زمین باشد؛ ولی هنگامی که مشغول ذکر نیست، می تواند بعضی از این اعضا را جز پیشانی از زمین بردارد یا جابجا کند، به شرطی که با آرام بودن بدنش منافات نداشته باشد. [1]
آیت الله سیستانی: اگر موقعی که ذکر سجده را می گوید، یکی از هفت عضو را به عمد از زمین بردارد، و با استقرار لازم در سجده منافات داشته باشد، نماز باطل می شود و موقعی که مشغول ذکر نیست هم بنابر احتیاط واجب، چنین است. [2]
توجه:
1. یک سجده رکن نیست.
2. ملاک رکن بودن سجده، قرار گرفتن پیشانی بر مهر است؛ پس کم شدن و زیادی سجده به قرار گرفتن پیشانی روی محل سجده بستگی دارد و اگر پیشانی بر مهر قرار گرفت، ولی سایر اعضا بر روی زمین نبود، سجده زیادی صورت گرفته است. همچنین اگر سایر اعضا روی زمین باشد، ولی پیشانی بر زمین نباشد، زیادی سجده واقع نشده است. [3]
پی نوشت:
[1]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1054؛ امام، تحریر الوسیله، ج 1، القول فی السجود، م 2، ص 314؛ امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، السجود، السادس؛ بهجت، استفتائات، ج 2، س 2111؛ خامنه ای: استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 1019؛ صافی، هدایه العباد، ج 1، م 801 و جامع الاحکام، ج 1، س 232 و 238.
[2]. سیستانی، توضیح المسائل، م 1041 و منهاج الصالحین، ج 1، السجود، الرابع، م 219.
[3]. امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، السجود، احدها؛ خامنه ای، سبحانی و صافی: استفتا.
»> برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 103.
حکم سجده بر کاغذ و دستمال کاغذی
سوال: سجده بر کاغذ و دستمال کاغذی چه حکمی دارد؟
پاسخ:
امام خمبنی (ره): سجده بر کاغذ جایز است. [1]
آیت الله خامنه ای: اگر کاغذ یا دستمال کاغذی از چوب و گیاهان (جز پنبه و کتان) یا چیزی تهیه شده که سجده بر آن جایز است، اشکالی ندارد. [2]
آیات عظام: بهجت و صافی: اگر احتمال می دهد که کاغذ یا دستمال کاغذی از چیزی درست شده که سجده بر آن جایز نیست، [3] بر آنها سجده ننماید. [4]
آیت الله مکارم: سجده بر کاغذ و دستمال کاغذی جایز است؛ مگر آن که یقین داشته باشیم از پنبه یا چیزی ساخته شده که سجده بر آن جایز نیست. از آنجا که در حال حاضر غالب کاغذها را از چوب می سازند یا حداقل شک داریم از چه می سازند، سجده بر آنها جایز است. [5]
پی نوشت:
[1]. امام، تحریر الوسیله، ج 1، القول فی المکان، م 10، ص 272.
[2]. خامنه ای، سایت، استفتائات جدید و استفتا.
[3]. بهجت: بنابر احتیاط واجب.
[4]. بهجت، استفتائات، ج 2، س 2085؛ صافی، توضیح المسائل، م 1091.
[5]. مکارم، توضیح المسائل، م 969 و استفتائات جدید، ج 1، س 195.
»> برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 109.
نیت نماز مغرب و عشا پس از نیمه شب شرعی
سوال: نیت نماز مغرب و عشا پس از نیمه شب شرعی چگونه است ؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: واجب است نماز مغرب و عشا را تا قبل از نيمه شب شرعى بخوانند و بعد از آن به قصد قربت بجا آورده و نيت ادا و قضا نكنند. [1]
آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه عمداً نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند وقت آن گذشته و بايد قضا کند، امّا اگر به واسطه عذرى نخوانده باشد بايد تا قبل از اذان صبح به جا آورد و نماز او ادا است. [۲]
آیت الله سیستانی: وقت نماز مغرب و عشا برای برای شخص مضطر ـ که یا از روی فراموشی یا به سبب خواب یا حیض و مانند اینها نماز را پیش از نیمهشب نخوانده ـ تا طلوع فجر ادامه دارد. اگر از روی اختیار نماز مغرب یا عشا را تا نصف شب نخواند ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید تا قبل از اذان صبح بدون اینکه نیت اداء و قضاء کند آن نماز را بجا آورد. [۳]
منابع :
[۱] .سایت آیت الله خامنه ای – پرسشهای متداول – وقت نماز
[۲] . رساله آیت الله مکارم مسأله 680
[۳] . رساله آیت الله سیستانی مسأله ۷۲۳ و 727
آيا اهل كتاب پاكند ؟
پاسخ:
آیات عظام خامنه ای و سیستانی :
اهل کتاب ذاتاً پاک هستند و تا زمانی که یقین به نجاست عارضی دست و بدن اهل کتاب نباشد پاک است .
آیت الله مکارم: کافر يعنى کسى که خدا، يا پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) را قبول ندارد ، يا براى خدا شريکى قرار مى دهد بنابر احتياط نجس است، هرچند به يکى از اديان آسمانى، مانند آيين يهود و نصارى ايمان داشته باشد
در غير موارد ضرورت از آنها اجتناب کنيد؛ ولي کساني که به کشورهاي غير اسلامي سفر مي کنند يا در آنجا زندگي دارند لازم نيست از غير مسلمين و حتي از غذاهاي غير گوشتي آنها اجتناب کنند.
استفتاءاز سایت مراجع عظام
حکم جوایز مسابقات فرهنگی
شرکت در مسابقات پیامکی و دریافت جایزه از آن به لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: اگر هزینهای افزونتر از هزینه های معمولی پیامک از افراد کم نشود و هزینه جایزه بر اساس جمع آوری پول های کسر شده نباشد اشکالی ندارد.
اگر علاوه بر هزینه معمول پیامک، پولی بابت شرکت در مسابقه از افراد کسر شود و از پولهایی که از افراد کسر شده جایزه تهیه کنند، حرام است.
آیت الله مکارم شیرازی: این كار در واقع نوعی بخت آزمایی جدید است كه آن را به شكل ارسال پیامك درآوردهاند، شركت در آن جایز نیست و گرفتن جایزه حرام است.
حکم کشیدن دست چپ بر روی دست راست قبل از مسح سر
سوال: اگر در وضو بعداز شستن دست چپ به جای اینکه مسح سر انجام دهیم دوباره با دست چپ بر دست راست می کشیدیم و بعد مسح سر، ایا وضو صحیح بوده؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: وضو صحیح نیست.
آیت الله مکارم: اگر واقعا شک دارد لازم است بعد از کامل کردن دست راست دست چپ را مجددا بشوید ولی اگر مطمئن است که دست راست را کاملا شسته و برای احتیاط این کار را می کند اشکال ندارد.
آیت الله وحیدخراسانی : خیر وضوء باطل است.
آیت الله فاضل لنکرانی : بعد از شستن دست چپ و قبل از مسح احتیاط آن است که با همان رطوبت کف دست مسح بکشید و کشیدن کف دست چپ روی دست راست خلاف احتیاط است، اگر تاحالا چنین کرده اید وضوی گذشته شما صحیح است و از حالا به بعد تا زمانی که رطوبت در کف دست باشد قبل از مسح، کف دست را به اعضای دیگری وضو نکشید.
استفتا از سایت مراجع عظام
نیت نماز مغرب و عشا پس از نیمه شب شرعی چگونه است ؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: واجب است نماز مغرب و عشا را تا قبل از نيمه شب شرعى بخوانند و بعد از آن به قصد قربت بجا آورده و نيت ادا و قضا نكنند. [1]
آیت الله مکارم شیرازی : هرگاه عمداً نماز مغرب و عشا را تا نصف شب نخواند وقت آن گذشته و بايد قضا کند، امّا اگر به واسطه عذرى نخوانده باشد بايد تا قبل از اذان صبح به جا آورد و نماز او ادا است. [۲]
آیت الله سیستانی: وقت نماز مغرب و عشا برای برای شخص مضطر ـ که یا از روی فراموشی یا به سبب خواب یا حیض و مانند اینها نماز را پیش از نیمهشب نخوانده ـ تا طلوع فجر ادامه دارد. اگر از روی اختیار نماز مغرب یا عشا را تا نصف شب نخواند ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید تا قبل از اذان صبح بدون اینکه نیت اداء و قضاء کند آن نماز را بجا آورد. [۳]
منابع :
[۱] .سایت آیت الله خامنه ای – پرسشهای متداول – وقت نماز
[۲] . رساله آیت الله مکارم مسأله 680
[۳] . رساله آیت الله سیستانی مسأله ۷۲۳ و 727
انجام غسل با وجود مانع از رسيدن آب
سوال :
اگر شخصى غسل جنابت بر او واجب شده باشد و غسل را انجام داده باشد و بعد از اتمام يافتن غسل متوجه شود كه مانعى بر روى بدن او وجود داشته باشد (تكهاى از منى) كه آب به آنجا نرسد بايد چه كارى انجام دهد.
جواب:
غسل او در فرض مرقوم ناقص است و بايد مانع را از بدن برطرف کرده و محل را تطهير نمايد و سپس به نيّت تکميل غسل، آن محل را آب بريزد و اگر در سمت راست بوده، مجدداً تمام سمت چپ را بنابر احتياط واجب به نيّت غسل بشويد.
استفتائات مقام معظم رهبری
مرگ مغزی و هدیه اعضاء برای پیوند
سوال:
اگر کسی به بیماری مبتلا شود و پزشکان از معالجه او قطع امید نموده و غیر قابل علاج شودو به گفته پزشکان به زودی مرگ وی حتمی گردد(مثل مواردی که با مرگ مغزی مواجه میشود) آیا می توان قبل از مرگ او اعضای حیاتی بدنش را ( مانند: قلب ، کلیه و…) جدا نموده و به دیگری پیوند زد؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: بطور کلی اگر این افراد دچار ضایعات مغزی غیر قابل درمان و برگشت شوند که بر اثر آن همه فعالیتهای مغزی آنان از بین رفته و به حالت اغمای کامل فرو روند به نحوی که باعث فقدان و از دست رفتن هر نوع شعور و احساس و حرکتهای ارادی میگردد در صورتی که استفاده از اعضای بدن چنین بیمارانی برای معالجه بیماران دیگر باعث تسریع در مرگ و قطع حیات آنان شود جایز نیست در غیر این صورت اگر عمل مزبور با اذن قبلی وی صورت بگیرد و یا نجات نفس محترمی متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد اشکال ندارد.
آیت الله مکارم : ادامه معالجات در موردچنین افرادی واجب نیست و برداشتن بعضى از اعضا از بدن آنها در صورتى که حفظ جان مسلمانى متوقف بر آن باشد مانعى ندارد. ولى باید توجّه داشت که اینها همه در صورتى است که مرگ مغزى به طور کامل و بصورت قطعى ثابت گردد و احتمال بازگشت مطلقاً وجود نداشته باشد.
خرید وفروش صفحه های اینترنتی
سوال:
در شبکه های اینترنتی هر فردی یه صفحه برای خودش دارد و همچنین اعضایی را عضو کرده و بعضی از این سایت یا صفحه ها پر مخاطب هستند.
آیا خرید و فروش این صفحه های شبکهای مجازی یا ای دی های مجازی اشکال شرعی دارد ؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: اگر عرفاً ماليت داشته باشد و صفحات مذكور مرتبط با امور حرام نباشد، مانعى ندارد.
آیت الله مکارم شیرازی: چنانچه این کار بر خلاف مقررات نباشد و عرفا مالیت داشته باشد، خرید و فروش آن مانعی ندارد.
سایت مراجع عظام
شروط قیام و ایستادن در نماز
1.استقلال : تکیه ندادن
2.استقرار : بی حرکت نماز خواندن
3.موقع ایستادن هر دو پا روی زمین باشد.
لازم نیست سنگینی بدن روی هر دو پا باشد و اگر روی یک پا هم باشد اشکال ندارد.
4.انتصاب : یعنی صاف بودن بدن و کمر و گردن
(مثلا داخل چادرهای مسافرتی، باید دقت شود که هنگام قیام و ایستادن بدن و گردن کج نباشد).
5.پاها خیلی باز نباشد که ایستادن معمولی گفته نشود.
سوال :
اگر کسی در نماز می خواهد(به هر علتی)کمی جلو یا عقب رود، چطور عمل کندکه با قیامش و نمازش منافات نداشته باشد؟
پاسخ:
به سه شرط حرکت در نماز جایز است:
۱- رو از قبله برنگردد.
۲- ذکر را قطع نماید.
۳- حرکت خیلی زیاد نباشد(عرفی است)
توضیح المسائل مراجع م ۹۶۱ تا ۹۷۰
حرمت آرایش زن در زمان فوت همسر تا پایان عده
به ترک آرایش و زینت در زمان عده فوت همسرحداد گفته می شود که به برخی از احکام آن اشاره می کنیم :
1. حرام بودن استفاده از آنچه زینت به شمار مىرود و زنان به طور معمول در مجالس جشن و عروسى، خود را بدان مىآرایند؛ خواه در بدن باشد، مانند سرمه کشیدن، کرم مالیدن و سرخ کردن گونهها، و یا در لباس، مانند پوشیدن لباسهاى شاد و زیور آلات .
البته زینت از عناوین اعتبارى و نسبى است و بر حسب اشخاص، زمانها و مناطق متفاوت است.
2. نظافت کردن بدن با مسواک زدن، حمام کردن، شانه زدن، ناخن گرفتن و سکونت در خانۀ مجلّل و مانند آن جایز است.
در حکم یاد شده فرقى بین بالغ و نابالغ، و زوجه به عقد دائم و موقّت نیست.
3. فلسفه حکم حِداد از سویی نوعی اظهار تأسف بر مرگ شوهر و از دست دادنِ پیوند ازدواج و مصاحبت با همسر بوده و بیانگر وجود وفاداری و رابطه احترامآمیز میان زوجین است و از سوی دیگر، حافظ عفت عمومی جامعه و حریم زن در برابر مردان بیگانه است.