سوال : آیا در حیاط مسجد می توانند حسینیه بسازند؟

پاسخ :

آیت الله خامنه ای، مکارم و سیستانی: جایز نیست.

از روز اول که مسجد را وقف می کنند می توانند بخشی یا طبقه ای را مسجد و بخش یا طبقات دیگر را برای امور دیگری درنظر بگیرند. ( الوقوف علی حسب ما یوقفها أهلها ) و آنچه را جزء مسجد نمی کنند حکم مسجد ندارد پس می توان بخشی را حسینیه و یا حتی سرویس بهداشتی کرد و بخش دیگر را مسجد به شرط این که مسجد را آلوده نکند. ولی اگر بعد از وقف و ساخته شدن مسجد می خواهند بخشی از آن را تغییر دهند یا طبقه ای به عنوان غیر مسجد به آن اضافه کنند در مواردی که مزاحم نمازگزاران نباشد و در شأن مسجد باشد مانند حسینیه و کتابخانه و بسیج و مراسم عزاداری و کلاس درس، اشکال ندارد ولی در هر حال حکم مسجد را دارد؛
ولی ساخت یا تبدیل به خانه عالم و خانه خادم یا محلی برای بانوانی که عذرشرعی دارند، جایز نیست.



استفتا از سایت مراجع عظام 

سوال: شخصی که عذر شرعی دارد و نمی تواند وارد مسجد شود، می تواند به دیوار مسجد که یک طرف آن دیوار داخل حسینیه است تکیه کند؟

پاسخ :

آیت الله خامنه ای، مکارم و سیستانی:

اگر دیواری بین حسینیه و مسجد مشترک باشد و زن حائض داخل حسینیه به دیواری تکیه کند که طرف دیگرآن دیوار مسجد است اشکال ندارد.



استفتا از سایت مراجع عظام 

سوال: نماز خواندن در ماشین،‌ هواپیما، قطار و کشتی جایز است؟

پاسخ:

الف) در حال توقف: اشکال ندارد.

ب) در حال حرکت:

ب -1: به واسطه تنگی وقت یا ضرورت دیگر: جایز است؛ اما باید استقرار و قبله را در حد ممکن رعایت کند و در حال چرخش به طرف قبله چیزی نخواند. [1]

ب -2: در وسعت وقت (یعنی فرصت پیدا می کند که قبل از گذشتن وقت نماز، آن را خارج از هواپیما، قطار و مانند آن بخواند): لازم است نماز را تأخیر بیندازد و در حال حرکت جایز نیست.

آیات عظام: سیستانی و مکارم: به طور کلی اگر وسایل نقلیه به حدی تکان نداشته باشند که مانع از آرامش بدن و انجام کارهای نماز به طور صحیح شوند، اشکال ندارد؛ چه در وسعت وقت یا تنگی آن. در غیر این صورت، اگر به واسطه تنگی وقت یا علتی دیگر ناچار باشد نماز را در چنین جایی با تکان های شدید بخواند، به قدری ممکن باید استقرار [2] و قبله را رعایت کند. [3]

———————

پی نوشت:
[1]. نمازگزار باید با چرخش کشتی،قطار، هواپیما و مانند آن از قبله، به سمت قبله تغییر جهت دهد، ولی در حالی که دارد به سمت قبله بر می گردد، نباید ذکر بگوید.
[2]. مراد از استقرار و طمأنینه در حال قرائت و اکر، استقرار عرفی است نه حقیقی؛‌ پس حرکت و لرزه اندک مضر نیست.
[3]. توضیح المسائل ده مرجع، م 880 و 881؛ امام، تحریرالوسیله، ج 1، اعتبار الاستقرار فی الصلاه، م 15، ص 275 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، مکان المصلی، الثانی؛ بهجت، استفتائات، ج 2، س 1514؛ خامنه ای، اجوبه الاستفائات، س 388 و سایت،‌ استفتائات جدید؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 845؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 559 و الفقه للمغتربین، م 67، 68، 86 و 87؛ صافی، هدایه العباد، ج 1، م 709.

 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 2، ص 128.

سوال: اگر هنگام نماز، مهر از دسترس خارج شود، چکار باید کرد؟

پاسخ:

اگر در هنگام نماز، مهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است گم شود یا بچه ای مهر را بردارد و از دسترس خارج شود.

الف) اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است (مانند خاک و سنگ و چوب) [1] در دسترس باشد باید بر همان سجده کند.
برای مثال: اگر ممکن است باید فرش را کنار بزند و بر مرمر یا موزاییک سجده کند. (توجه: سجده بر موزاییک طبق فتوای آیات عظام خامنه ای و مکارم جایز است.)

ب) اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است، در دسترس نباشد. 
1. اگر وقت وسعت دارد:
 نماز را بشکند و دوباره با چیزی که می توان بر آن سجده کرد، نماز بخواند. [2]

آیت الله مکارم: نماز را تمام کرده و بنابر احتیاط واجب دوباره بخواند. [3]

2. اگر وقت نماز تنگ است و نماز قضا می شود:

باید به ترتیب مذکور در مساله قبل (با عنوان: سجده بر پشت دست) عمل نماید. [4]

آیت الله سیستانی: اگر در بین نماز چیزی که بر آن سجده می کند، گم شود و چیزی که سجده بر آن صحیح است نداشته باشد، می تواند به ترتیب مسأله قبل عمل نماید؛ خواه وقت تنگ باشد یا وسعت داشته باشد (نماز را بشکند و آن را دوباره بخواند.) [5]

آیت الله مکارم: باید نماز را بشکند، حتی اگر وقت تنگ است، و قضا ندارد و در هر دو صورت به ترتیب مسأله قبل عمل نماید. [6]

—————-

پی نوشت:
[1]. برای مثال: اگر ممکن است باید فرش را کنار بزند و بر مرمر یا موزاییک سجده کند. (توجه: سجده بر موزاییک طبق فتوای آیات عظام خامنه ای و مکارم جایز است.)
[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1087؛ امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، مسجد الجبهه، م 27؛ بهجت، خامنه ای و صافی: استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 1043.
[3]. مکارم، توضیح المسائل، م 973 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، مسجد الجبهه، م 27؛ بهجت، خامنه ای و صافی: استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 1043.
[5]. سیستانی، توضیح المسائل، م 1074.
[6]. مکارم، توضیح المسائل، م 973.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 110.

سوال:

محدوده تربتی که خوردن آن به قصد شفا یافتن مستحب است، از مرقد شریف حضرت سید الشهدا (علیه السلام) چقدر است و آیا خوردن مهرهای کربلا نیز همان حکم را دارد؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای: قدر متیقن، قبر شریف و ملحقات عرفی آن است و مهر اگر از آن دو محل تهیه شده باشد، همان حکم را دارد.

آیت الله سیستانی: به احتیاط واجب از قبر شریف و ملحقات آن نباید تجاوز کند. اگر غیر از محل نامبرده مانند اطراف قبر استفاده کنند، باید با آب مخلوط شود که صدق خوردن خاک نکند.

آیت الله مکارم:

الف) نقاط نزدیکی که دسترسی به آن در شرایط فعلی ممکن است، خواه چند صد متر باشد، یک کیلومتر یا بیشتر.

ب) آری، همان حکم را دارد؛ مقدار کمی را در آب حل کند و بخورد.

آیت الله صافی: استحباب آن بعید نیست؛ ولی احتیاط این است که به قصد رجا و تبرک کمی از مهر را در مقداری آب حل کنند به طوری که در آب مستهلک شود و آن را بیاشامند.

آیت الله تبریزی: خوردن آن به عنوان خاک قبر امام حسین (علیه السلام) یا مهر کربلا که در دسترس است، چنانچه با آب مخلوط شود به طوری که مستهلک گردد، به قصد شفا یافتن مانعی ندارد.

آیت الله فاضل: هر چه عرفا تربت کربلا محسوب شود (که در روایات محدوده آن مشخص شده) و مهرهای ساخته شده از آن محل نیز همن حکم را دارد.

آیت الله بهجت: احوط اقتصار بر مأخوذ از قبر و اطراف مجاور قبر مطهر است و در زائد بر آن در آب مستهلک شود.

منبع:

 سید محسن محمودی، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 4، ص 205.
 برگرفته از کتاب “واجب است بدانیم1″

سوال:

 حکم روزه گرفتن در روز عاشورا چیست؟

پاسخ:

همه مراجع (غیر از آیات عظام وحید و فاضل): روزه گرفتن در روز عاشورا مکروه است. [1]

آیت الله وحید: بنابر احتیاط واجب، جایز نیست. [2]

آیت الله فاضل: روزه گرفتن در روز عاشورا مکروه است؛ ولی مستحب است بدون نیت روزه، تا عصر از خوردن و آشامیدن خودداری کند. [3]

——————-

پی نوشت:
[1]. طباطبایی یزدی، عروه الوثقی (مع تعلیقات)، اقسام صوم، ج 2، ص 77؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ص 362، م 1656؛ همو، توضیح المسائل، (محشی-امام خمینی و دیگر مراجع)، ج 1، ص 967، م 1747؛ خامنه ای، رساله آموزشی، ج 1، انواع روزه؛ سیستانی، توضیح المسائل، م 1715؛ مکارم، رساله احکام پسران، نیت روزه، م 411؛ صافی، توضیح المسائل، م 1756؛ نوری، توضیح المسائل، م 1743؛ زنجانی، توضیح المسائل، م 1756؛ تبریزی، توضیح المسائل، م 1756.
[2]. وحید، توضیح المسائل، م 1755.
[3]. امام خمینی، توضیح المسائل، (محشی – امام خمینی و دیگر مراجع)، ج 1، ص 967، م 1747.

 برگرفته از کتاب «واجب است بدانیم1»، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ص 132.

سوال:

آیا می توان در مسجد  طبل و سنج به صدا درآورد؟

پاسخ:

 آیت الله خامنه ای: چنان چه مورد هتک حرمت مسجد نباشد و یا نحوه استفاده از آن منافات با حرمت مسجد نداشته باشد ایرادی ندارد ولی بهتر است که طبل و سنج در بیرون از مسجد بکار گرفته شود.

 آیت الله مکارم شیرازی: در صورتي که آهنگ مناسب مجالس لهو و فساد نزنند، و به گونه اي نباشد که باعث ايذاء ديگران گردد جايز است ولي داخل مساجد و حسينيه ها جايز نيست.

 استفتا از سایت مراجع عظام

سوال:

نظر شریف حضرتعالی نسبت به ادامه حرکت دسته های عزاداری در شب های محرم تا نصف شب همراه با استفاده از طبل و نی چیست؟

پاسخ:

به راه انداختن دسته های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب او(علیهم السلام) و شرکت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است که انسان را به خداوند نزدیک می کند، ولی باید از هر عملی که باعث اذیّت دیگران می شود و یا فی نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز کرد.

 اجوبه الاستفتائات آیت الله خامنه ای سوال 1448

استفاده از آلات موسیقی مثل طبل، سنج، نی، ارگ و مانند آنها در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟

برهنه شدن در سینه زنی به شرط اینکه نامحرم نباشد اشکال دارد؟

 پاسخ:
شایسته است عزاداری به شیوه مرسوم و سنتی که با لباس انجام می گرفته برگزار گردد.

سوال:

اگر شخصی نذری کرده باشد به صورت شرعی ، مثلا محرم هر سال یک گوسفند قربانی کند ولی بعد از چند سال توانایی خرید نداشته باشد  ،آیا باید قرض  یا وام  بگیرد یا تکلیفی ندارد؟

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای: اگر صيغه مخصوص نذر را ـ كه در رساله‌هاى عمليه ذكر شده است ـ نخوانده‌ايد، عمل به آن لازم نيست.

 آیت الله مکارم : اگر توانايى ندارند، ساقط مى شود و اگر بتوانند وام یاقرض را به راحتى ادا كنند، وام یا قرض بگيرند.

 آیت الله فاضل: اگر در بعضی از سال ها قدرت مالی برانجام نذر نداشته باشد واجب بودن نذر در آن سال ساقط می شود و ادا کردن نذر واجب نیست و لازم نیست برای انجام نذر قرض یا وام بگیرد.

 آیت الله سیستانی: لازم نیست و اگر قدرت نداشته باشد نذر منحل می شود.

 آیت الله وحید:‌ هر سالی که قدرت و تمکن مالی ندارد در آن سال چیزی به عهده او نیست.

 استفتا از سایت مراجع عظام

سوال: شخصی اشتباها بر اثر جهل به موضوع یا ندانستن حکم نمازهای قصرش را مدتی تمام می خوانده یا بالعکس وظیفه او در این مورد چیست؟

پاسخ:

مسافری که نمی‌دانسته اصلا نماز مسافر شکسته است، و لذا نماز را تمام خوانده، نماز او صحیح است. و مسافری که می‌داند نماز مسافر شکسته است، اگر بعضی از خصوصیات را نداند (مثلًا نداند که در سفر هشت فرسخی باید نماز را شکسته بخواند) و نماز را تمام بخواند، بنا بر احتیاط واجب نماز را به صورت شکسته بخواند و اگر وقت آن گذشته آن را قضا کند. و کسی که باید نماز خود را تمام بخواند، اگر آن را شکسته بجا آورد، در هر صورت نمازش باطل است.


استفتائات جدید آیت الله خامنه ای

سوال: آیا سجده بر پشت دست صحیح است؟

پاسخ:

اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد یا اگر هست، بواسطه سرما یا گرمای زیاد نمی تواند بر آن سجده کند و به اندازه کافی هم وقت ندارد که به دنبال چیزی صحیح برود و یا خود را به جایی برساند که از سرما و گرما در امان باشد، باید به ترتیب زیر عمل کند.

1.بر لباس (اگر از کتان یا پنبه است) سجده کند. [1]

2.بر لباس جنس غیر کتان و پنبه سجده کند. [2]

3.بر پشت دست سجده کند. [3]

4.بر چیز معدنی - مانند انگشتر عقیق - سجده کند. [4]


آیت الله سیستانی: سجده بر قیر و آسفالت مقدم بر سجده بر غیر آنها است؛ ولی اگر سجده بر آنها ممکن نباشد باید بر لباسش یا هر چیز دیگری که در حال اختیار جایز نیست، سجده نماید. البته احتیاط مستحب است که تا سجده بر لباسش ممکن است، بر چیز دیگر سجده نکند. [5]


پی نوشت:
[1]. آیت الله خامنه ای: احتیاط واجب آن است که تا سجده بر لباس جنس پنبه و کتان ممکن باشد، بر غیر آن سجده نکند و اگر لباسی از پنبه و کتان ندارد بنابر احتیاط بر پشت دست خود سجده کند. خامنه ای: استفتا.
[2]. آیت الله صافی: در سجده فرقی بین جنس لباس ها نیست. توضیح المسائل،‌ م 1096 و هدایه العباد، ج 1، م 707.
آیات عظام سبحانی و مکارم: اگر جنس لباس از کتان و پنبه نیست (برای مثال: از پشت است) بر همان یا بر فرش سجده نماید و اگر آن هم ممکن نیست، بر فلزات و اشیای معدنی سجده کند و اگر هیچ چیزی پیدا نمی کند که بتوان بر آن سجده کرد، بر پشت دست خود سجده کند؛ بنابر این پشت دست، آخرین چیزی است که می توان بر آن سجده کرد. سبحانی و مکارم: استفتا.
[3]. آیت الله صافی: احتیاط لازم آن است که تا سجده بر پشت دست ممکن است بر چیزهای معدنی سجده نکند.
[4]. آیت الله بهجت: و اگر آن هم نشد، تا نزدیک زمین خم می شود و یا این که با اشاره سر سجده می نماید. بهجت،‌ توضیح المسائل، م 893 و استفتائات، ج 2، با استفاده از م 2077.
[5]. سیستانی، العروه الوثقی مع تعلیقه، ج 2، مسجد الجبهه، قبل از م 1 و م 23 و استفتا.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 108.

مذْى: آبی که معمولا هنگام بازى كردن یا دیدن صحنه های تحریک کنند و یا تخیل صحنه های شهوت انگیز بیرون می آید. مقدارش خیلی کمتر از منی است.
 «مذی» پاک است و غسل ندارد و وضو را هم باطل نمی کند.

وذْى: یعنی آبی که گاهی بعد از خارج شدن منی از انسان خارج می شود وذی نیز اگر با منی یا ادرار آلوده نشده باشد پاک است.

ودْى: آبى كه گاه بعد از بول بیرون مى آید و كمى سفید و چسبنده است.
 ودْى نیز اگر با منی یا ادرار آلوده نشده باشد پاک است.



توضیح المسائل مراجع – مسئله 73 و 348

سوال: آیا در حال حیض می توان غسل جنابت نمود؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای: بنابر احتیاط واجب، غسل جنابت در حال حیض صحیح نیست.

آیات عظام: بهجت، سیستانی، صافی و مکارم: غسل جنابت در این حال صحیح است و موجب پاک شدن از جنابت می شود. 

توجه:
غسل جمعه از زن حایض صحیح است. 

آیت الله سیستانی: بنابر احتیاط واجب، غسل جمعه از زن حایض صحیح نیست. 

 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج1.

سوال: اگر در جایی نامحرم نباشد، آیا خانمی که صورت خود را آرایش کرده، باید در نماز صورت خود را بپوشاند؟

پاسخ:

 زنی که صورت خود را آرایش کرده یا پودر سفید کننده زده و یا در صورت و دستانش زیور آلات دارد، در صورتی که نامحرم او را نمی بیند، می تواند با همین حالت نماز بخواند؛ البته در صورتی که مواد آرایشی مانع رسیدن پوست پیشانی به مهر شود باید آن را برطرف نماید.



 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 2، ص 49.