سوال: تکلیف سجده کسی که در پیشانی خود زخم یا جوش دارد، چیست؟

پاسخ:

 اگر در پیشانی دمل یا زخم و مانند آن باشد و نتواند آن را بدون فشار بر زمین بگذارد، چنانچه ممکن است باید با جای سالم پیشانی سجده کند و اگر ممکن نیست،‌ زمین را گود کند و دمل را در گودال و جای سالم را به مقداری که برای سجده کافی است، بر زمین بگذارد یا اگر مهر دارد، مهر را در کنار پیشانی یا در هر دو طرف دمل قرار دهد و آن قدر از زمین بلند کند که دمل در وسط آن قرار گیرد؛

 البته باید دقت کند که مهر از چهار انگشت بسته بلندتر نباشد.

منبع: توضیح المسائل ده مرجع، م 1066؛ امام، تحریرالوسیله،‌ ج 1، القول فی السجود و ما یعتبر فیه، ص 317، م 6 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، السجود، م 11؛ بهجت، استفتائات، ج 2، س 2126 و 2127؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 650 و المسائل المنتخبه، م 312.

 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 114.

سوال: آیا استفراغ در حال نماز، باعث اشکال در نماز می شود؟

پاسخ:

اگر صورت نماز به هم نخورد، لطمه به نماز نمی زند و صحیح است.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 132.

غسل روز هیجدهم بعد از زایمان 

سوال: این جانب بعد از زایمان و گذشت ایام نفاس، غسل نفاس به جا آوردم و بعد از آن تا یک ماه خون استحاضه دیدم، آیا لازم بوده که من روز هیجدهم غسل مى کردم؟

پاسخ:

همه مراجع: خیر، روز هیجدهم غسل ندارد؛ ولى این سخن صحت دارد که اگر زن بیش از ده روز خون دید، براى کسى که عادت دارد بهتر است از روز بعد از عادت و براى کسى که عادت ندارد بعد از روز دهم تا روز هیجدهم زایمان، به احکام استحاضه عمل کند و کارهایى را که بر حائض حرام است، ترک نماید.[۱]

——–

[۱]. توضیح المسائل مراجع، م ۵۱۷ و وحید، توضیح المسائل، م ۵۲۳ و مکارم، تعلیقات على العروه، احکام النفاس، م ۱ دفتر: خامنه اى.

سوال: تکلیف وضو و غسل کسانی که خال کوبی اسمای جلاله یا آیاتی از قرآن روی بدن دارند چیست؟

پاسخ:

«خال کوبی» و «تاتو» اگر مجرد رنگ در زیر پوست است و مانع از رسیدن آب به ظاهر پوست نمی شود، برای وضو و غسل اشکالی ندارد ، ولی اگر به صورت نقاشی و موقت است و روی پوست کشیده می شود باید برای وضو برطرف شود . [1]
خالکوبی آیات قرآن بر روی بدن حرام و پاک کردن آن در صورتی که مشقت ندارد، [2] واجب است؛ ولی در هر صورت مس آنها اشکالی ندارد، چون زیر پوست است. [3]

آیت الله سبحانی: هر گاه لفظ جلاله زیر پوست باشد، اشکال ندارد. [4]

توجه:
اگر خال کوبی و تاتو موجب ضرر به بدن یا شامل عکس های زشت و مبتذل باشد، حرام است. به طور کلی بهتر است مسلمان از این کارها در غیر موارد ضروری پرهیز کند، هر چند ضرر هم نداشته باشد. [5]

————————

پی نوشت:
[1]. امام، استفتائات، ج 1 (وضو)، س 44؛ بهجت،‌ استفتائات‌، ج 1، س 642؛‌ خامنه ای،‌ اجوبه الاستفتائات، س 144؛ سبحانی و صافی: استفتا؛ سیستانی، سایت، سوال ها و جواب ها، وضو، س 72 و احکام بانوان، س 278.
[2]. مکارم: بنابر احتیاط.
[3]. خامنه ای، بهجت و صافی: استفتا؛ مکارم، استفتائات جدید، ج 2،‌س 72.
[4]. سبحانی: استفتا.
[5]. همه مراجع: استفتا.

 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 1، ص 164.

سوال: آیا می توان در قنوت نماز به زبان فارسی دعا کرد؟

پاسخ:

آیات عظام: بهجت و خامنه ای: مانعی ندارد. [1]

آیات عظام: سیستانی و صافی: مانعی ندارد، ولی باید ذکر عربی را نیز برای انجام وظیفه قنوت، ادا نمایید. [2]

آیت الله مکارم: دعا به غیر عربی در نماز اشکال دارد. [3]

آیت الله سبحانی: بنابر احتیاط واجب به زبان عربی دعا کنید و از ادعیه قرآنی استفاده نمایید. [4]

————————

پی نوشت:
[1]. بهجت، توضیح المسائل، م 922 و استفتائات، ج 2، س 2029؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 488 و سایت، استفتائات جدید.
[2]. سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 668 و المسائل المنتخبه، م 325؛ صافی، جامع الاحکام، ج1، س 224.
[3]. مکارم، استفتائات جدید، ج 2، س 265 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، القنوت، م 3.
[4]. سبحانی، استفتائات، ج 1، س 249.
 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 121

سوال: حکم پرداخت خمس شوهر بدون اجازه او ؟

پاسخ:

آیت الله خامنه‌ای: صحیح نیست.

آیت الله مکارم: این کار جایز نیست و کفایت از خمس شوهر نمی کند مگر اینکه از طرف شوهر وکالت در پرداخت خمس داشته باشد.

آیت الله وحید: کسی که مالک پول است باید خمس را بپردازد یا دیگری را وکیل کند برای پرداخت خمس و پرداخت خمس مال کسی به وسیله دیگری بدون اجازه او کافی نیست و چنانچه انسان بداند که مالی متعلق خمس است تا صاحب آن مال خمس آن را اداء نکند تصرف در آن مال برای دیگران هم جایز نیست.

استفتاء از سایت مراجع عظام

سوال: آیا تأمین مخارج زن بر مرد واجب است؟ مقدار آن چیست؟

پاسخ:

از جمله حقوق زن بر شوهر خود در ازدواج دائم، تأمین مخارج زندگی (نفقه) اوست. [1]
مخارج زن مقدار معینی ندارد، بلکه بر شوهر واجب است آنچه را که همسرش در زندگی نیاز دارد - مانند خوراک، پوشاک، مسکن، لوازم منزل برای پخت و پز، خوردن، آشامیدن، نظافت، خوابیدن و استراحت کردن - تأمین کند. [2]

———————

پی نوشت:
[1]. تحریر الوسیله، ج 2، ص 313، م 1؛ کتاب النکاح، فصل فی النفقات.
[2]. تحریر الوسیله، ج 2، ص 315، م 8.

برگرفته از کتاب «احکام ویژه بانوان»، محمد حسین فلاح زاده، نشر معروف، 1395، ص 189.

سوال: حکم نجس شدن اعضای وضو قبل از اتمام آن چیست؟

پاسخ:

اعضای وضو در هنگام شستن و مسح کردن باید پاک باشند؛ ولی اگر جایی را که شسته یا مسح کرده، پیش از اتمام وضو نجس شود، وضو صحیح است. (البته پاک بودن از نجاست برای نماز واجب است.)

——————

منبع: توضیح المسائل ده مرجع، م 276؛ امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 11، شرایط الوضو، شرط الثانی؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 1322 و استفتا؛‌ سبحانی،‌ توضیح المسائل، م 273.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 1، ص 180.

سوال: آیا در استحاضه وارسى کردن لازم است؟ اگر بدون وارسى نماز بخواند؛ آیا نمازش باطل است؟

پاسخ:

همه مراجع: آرى، باید زن مستحاضه (در صورت امکان) هنگام نماز خود را وارسى کند که استحاضه اش از چه قسم است تا کارهایى را که براى آن قسم دستور داده شده، انجام دهد. اگر بدون وارسى نماز بخواند، نمازش باطل است مگر آنکه قصد قربت داشته و به وظیفه واقعى خود عمل کرده باشد.[۱]

تبصره

آیات عظام امام، خامنه اى، تبریزى، سیستانى، مکارم و نورى، در مسئله احتیاط واجب کرده اند.

سوال: آیا زن مستحاضه حتماً باید هنگام نماز خود را وارسى کند یا اینکه پیش از وقت نماز هم جایز است؟

همه مراجع: وارسى پیش از وقت نماز جایز نیست؛ مگر اینکه بداند نوع استحاضه تغییر نمى کند.[۲]

———

[۱].امام،فاضل، تبریزى، مکارم و نورى، تعلیقه على العروه، ج ۱ احکام الاستحاضه، م ۴؛ تبریزى و وحید، منهاج الصالحین، الاستحاضه، م ۲۳۸؛ بهجت و صافى، توضیح المسائل مراجع، م ۴۰۴ و دفتر: خامنه اى.
[۲]. العروه الوثقى، ج ۱ احکام الاستحاضه، م ۴؛

یکی از سوالات مطرح در خصوص نماز اینکه اگردر سجده دو بار سر به مهر بخورد، وظيفه چيست؟

همه مراجع (به جز وحيد ): اگر مرتبه دوم بى ‏اختيار باشد، روى هم يك سجده محسوب مى ‏شود.

توضيح‏ المسائل مراجع، م‏1071 ؛ نورى، استفتاءات، ج 1، س 130.

آيةاللَّه وحيد: اگر نتواند سر را نگه دارد و بى ‏اختيار دوباره به جاى سجده برسد، بنابر احتياط واجب روى هم يك سجده محسوب نمى‏ شود (اگر چه يك سجده آورده شده است). پس اگر ذكر نگفته باشد، بنابر احتياط واجب به قصد آنچه به او امر دارد - اعم از واجب و مستحب ذكر بگويد.

توضيح ‏المسائل، م 1080

سوال:

1- اگر یک قسمت از مغازه ای سهم الارث باشد، و پدر ما سهم خواهرهایش را ندهد و آنها راضی نباشند در امدی که پدر به دست می آورد حرام است ؟ و فقط غصب به گردنش است ؟

2- در فرض سوال اول تکلیف فرزندان و همسر او چیست ؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای:

1) اگر سرمايه ملک خود پدر بوده، درآمدی که پدرتان بدست می‌آورد اشکالی ندارد. اما مرتکب حرام و غصب شده و ضامن اجرت است.

2) در فرض سؤال آنان غیر از امر به معروف و نهی از منکر تکلیف دیگری ندارند.

آیت الله مکارم:

1- درآمد حاصله حرام نیست اما فعالیت در محل غصبی حرام است و باید رضایت صاحب مال جلب شود و اجاره مدتی که غصب کرده را به صاحبان حق بدهد.

2- سهم آنها باید مطابق قانون ارث تقسیم شود.

آیت الله شبیری:

1. هرچند غصب وی حرام است اما درآمدش حرام نیست. بله مثلا اگر اجیر کسی شده باشد که در آن مکان برایش کار کند مثلا ماشین دیگری را در آن مکان تعمیر کند اجاره باطل است ولی اجرت المثل کارش رامی تواند از دیگری مطالبه کند.

2. با وجود شرائط، او را نهی از منکر کنند.

آیت الله فاضل:

1. اگر مغازه سهم الارث باشد و مشترک بین پدر شما و خواهرانش باشد واجب است سهم خواهرانش را بدهد و بدون دادن سهم خواهرانش و بدون اجازه آنها تصرف پدر شما در مغازه حرام است لیکن اگر ساختمان مغازهمشترک باشد ولی اجناس مغازه مال پدر شما باشد، در آمد ایشان ازمغازه حلال است و به مقدار سهم خواهرانش اجاره مغازه را به آنها بدهکار و مدیون می باشد.
اما اگر مغازه با اجناس به ارث رسیده به مقدار سهم خواهرانش اجناس مغازه نیز مال خواهرانش است و اگر سهم آنها را نمی دهد پولی که از مغازه به دست می آورد به مقداری که سهم خواهرانش است حرام میباشد.

2. اگر زن و فرزندش می دانند که سهم خواهرانش را نمی دهد و برای مخارج خانه می آورد، در صورتی کهممکن باشد برای استفاده از آنها از خواهران پدر نسبت به تصرفات و استفاده خودشان حلالیت و رضایت بگیرند و اگر رضایت ندهند در صورتی که راه دیگری برای تامین مخارج زندگی دارند نمی توانند از پولی کهپدر می آورد استفاده کنند و اگر استفاده کنند به مقدار سهم خواهران پدر مدیون هستند و اگر راه دیگری برایتامین مخارج زندگی ندارند از باب ناچاری استفاده از آنچه پدر از درآمد مغازه به خانه می آورند حلال است.

3. زن و فرزندان بالغ وظیفه دارند با روش خوب او را تشویق کنند که سهم خواهرانش را از مغازه بدهند تادرآمدش حلال و مخارج خانواده اش نیز حلال گردد.

استفتا از سایت مراجع عظام

 آیا بیدار کردن اعضای خانواده به خصوص بچه ها و همسر برای نماز صبح بر ما واجب است ؟

آیت الله خامنه ای: اگر به نحوی باشد که بیدار نکردن آنان موجب سبک شمردن نماز باشد‌ لازم است.

آیت الله مکارم شیرازی: واجب نیست مگر اینکه آنها عادت به ترک نماز صبح کنند و آن را سبک بشمارند، در این صورت واجب است به نحو مطلوبی آنها را بیدار کنند.

آیت الله سیستانی: بیدار کردن فرزندان تحت تربیت واجب است.

سوال: آيا محل ايستادن خانم‏ها در نماز، بايد عقب‏تر از مردها باشد؟

آيت اللَّه خامنه‏ اى: بنا بر احتياط واجب بايد حداقل بين زن و مرد يك وجب فاصله باشد و با رعايت فاصله، اگر زن هم جلوتر بايستد، نمازش صحيح است.

آيات عظام فاضل و مكارم: زن بايد عقب‏ تر از مرد بايستد ؛ وگرنه نماز او باطل است و فرقى بين محرم و نامحرم نيست.

آيت اللَّه سيستانى: بنابر احتياط لازم، زن بايد عقب‏تر از مرد بايستد و فرقى بين محرم و نامحرم نيست.

آيت اللَّه وحيد: بايد بين مرد و زن در حال نماز، حداقل يك وجب فاصله باشد ؛ ولى اگر زن برابر مرد يا جلوتر – در كمتر از فاصله‏اى كه ذكر شد بايستد و هر دو با هم وارد نماز شوند، بايد نماز را دوباره بخوانند.

توضيح‏ المسائل مراجع، م 886

سوال : اگر نمی دانیم کسی با ما محرم است یا نه، تکلیف چیست ؟

پاسخ:

اگر نمی دانید شخصی که در مقابل شماست، چه نسبتی با شما دارد، نمی توانید قبل از سوال از نسبت و اطمینان از محرم بودن، حجاب کامل را کنار بگذارید و اگر می دانید که او مثلا عموی مادر رضاعی شماست، ولی نمی دانید عموی مادر رضاعی محرم است یا نامحرم، باز هم باید حجاب کامل را رعایت کنید تا حکم مسأله را از فردی آشنا به احکام شرعی بپرسید.

برگرفته از کتاب «احکام پوشش بانوان ص 43.

سوال:
1- اگر یک قسمت از مغازه ای سهم الارث باشد، و پدر ما سهم خواهرهایش را ندهد و آنها راضی نباشند در امدی که پدر به دست می آورد حرام است ؟ و فقط غصب به گردنش است ؟

2- در فرض سوال اول تکلیف فرزندان و همسر او چیست ؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای:

1) اگر سرمايه ملک خود پدر بوده، درآمدی که پدرتان بدست می‌آورد اشکالی ندارد. اما مرتکب حرام و غصب شده و ضامن اجرت است.

2) در فرض سؤال آنان غیر از امر به معروف و نهی از منکر تکلیف دیگری ندارند.

آیت الله مکارم:

1- درآمد حاصله حرام نیست اما فعالیت در محل غصبی حرام است و باید رضایت صاحب مال جلب شود و اجاره مدتی که غصب کرده را به صاحبان حق بدهد.

2- سهم آنها باید مطابق قانون ارث تقسیم شود.

آیت الله شبیری:

1. هرچند غصب وی حرام است اما درآمدش حرام نیست. بله مثلا اگر اجیر کسی شده باشد که در آن مکان برایش کار کند مثلا ماشین دیگری را در آن مکان تعمیر کند اجاره باطل است ولی اجرت المثل کارش رامی تواند از دیگری مطالبه کند.

2. با وجود شرائط، او را نهی از منکر کنند.

صفحات: 1· 2