هنگامی كه شیطان به خداوند گفت:
من از چهار طرف (جلو، پشت، راست و چپ) انسان را گرفتار و گمراه می‏كنم.
فرشتگان پرسیدند:
شیطان از چهار سمت بر انسان مسلّط است، پس چگونه انسان نجات می‏یابد؟
خداوند فرمود: راه بالا و پایین باز است.

راه بالا: نیایش
و راه پایین: سجده

بنابراین، كسی كه دستی به سوی خدا بلند كند یا سری بر آستان او بساید می‏تواند شیطان را طرد كند.

تفسیر موضوعی قرآن (آیت الله جوادی آملی)، مراحل اخلاق در قرآن

سلطان محمود از طلحک پرسید:
فکر میکنی جنگ و نزاع چگونه بینمردم آغاز می شود؟
طلحک گفت: اَی پدر سوخته!

سلطان گفت: توهین میکنی؟!
سر از بدنت جدا خواهم کرد…
طلحک خندید و گفت :
جنگ اینگونه آغاز میشود،
کسی غلطی میکند کسی به غلط جواب میدهد!!…

عبید زاکانی

‍ شخصي ازبهلول پرسيد:
مي تواني بگويي زندگي آدميان مانندچيست؟
بهلول جواب داد :
زندگي مردم مانندنردبان دوطرفه است كه از يك طرفش سن آنهابالامي رود وازطرف ديگر زندگي آنهاپائين مي آيد.

از جمله آیاتی که دلالت بر امامت و خلافت حضرت امام علی(ع) بعد از پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌کند، آیه ولایت است. خداوند در این آیه شریفه می‌فرماید: «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُون‏».

یکی از شبهه‌هایی که بر این آیه وارد شده این است که چرا «ألَّذینَ آمَنوا» به صورت جمع آمده در حالی‌که حضرت علی(ع) یک نفر بیشتر نیست؟

یکی از پاسخ‌ها این است که برخی از قرائن و شواهد نشان می‌دهد که علت جمع آمدن این عبارت، برای این است که این حکم، شامل دیگر امامان نیز بشود؛ یعنی این حکم به صورت کلی ذکر شده است. دلیل این سخن آن است که در آیه مذکور، به دلیل وجود کلمه «إنّما» در اول آیه، که برای حصر حکم نسبت به موضوع آمده، «ولایت» از آن جهت که ولایت است، منحصر به خدا، پیامبرش و «ألُّذینَ آمَنوا»؛ یعنی همه امامان(ع) شده است. هرچند بخش پایانی آیه به جهت این‌که در رکوع انگشتر به فقیر داد، در شأن امام علی(ع) می‌باشد.

اما همان ولایتی که برای حضرت علی(ع) وجود دارد، در امامان بعد از او نیز وجود دارد. شاهد قرآنی این مدعا، آیه «اولی ‌الامر» است. خداوند در این آیه می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُم‏»؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پیروی  کنید. همچنین از پیامبر و صاحبان امر، اطاعت کنید.

این آیه که اطاعت از خدا و پیامبرش را مطرح کرده، در کنار پیامبر افرادی را به عنوان «اولی ‌الأمر» نام برده که همانند پیامبر(ص) باید از آنان اطاعت شود.
ین آیه نشان می‌دهد کسانی که بعد از پیامبر بر مردم ولایت دارند، بیش از یک نفراند. از این‌رو؛ وقتی از امام باقر(ع) پرسیده شد که آیا آیه ولایت درباره حضرت علی(ع) نازل شده، فرمود: «علیٌّ مِنَ المُؤمِنینَ»؛  یعنی حضرت علی(ع) یکی از آن  افرادی است که به عنوان «ألَّذینَ آمَنوا» ذکر شده‌اند. 

الصوارم المهرقة فی نقد الصواعق المحرقة، ص 173

 حضرت امام محمد باقر علیه السلام :

هر زنی که هفت روز شوهرش را خدمت کند خداوند هفت در دوزخ را به روی او ببندد و هشت در بهشت را به رويش بگشايد ، تا از هر در که خواهد وارد شود

 و فرمودند : هيچ زنی نيست که جرعه ای آب به شوهرش بنوشاند مگر آن که اين عمل او برايش بهتر از يک سال باشد که روزهايش را روزه بگيرد و شبهايش را به عبادت سپری کند.

 وسائل الشيعه ، ج ۱۴ ، ص ۱۲۳

امیرمومنان حضرت علی علیه السلام فرمودند:

دو گروه از مردم دنيا پشت مرا شكسته اند:
 گروهى كه به زبان دانا و در نهان فاسقند و گروهى كه نادان و پارسايند.

آن يكى با زبان خود فسق خويش را پوشيده مى دارد و اين يكى با زهد خويش نادانى خود را بنابراين از عالم تبهكار و پارساى نادان پرهيز كنيد كه اينان مايه فتنه هر فريب خورده اند.

و من شنيدم رسول خدا صلی الله علیه و آله مى فرمود: اى على! هلاك امت من به دست منافقان داناست. 

روضه الواعظین ج۱ص۶

امام علی(علیه السلام) :

همانا من شما را به طاعتی وانمی دارم، مگر آنکه خود، جلوتر از شما آن را انجام می دهم و از گناهی بازنمی دارم، جز آنکه خودم پیش از شما از آن بازمی ایستم.[1]

همانا من روزی خود را به تمامی می ستانم و با نفس خود می جنگم و به قسمت و بهره خود می رسم.[2]

من یار و برادر مهربان پیامبر خدایم و پیشگام در اسلام و شکننده بت ها و ستیزنده با کافران و براندازنده دشمنان دین.[3]

من رهنمایم، رهیافته ام، پدر یتیمان و مستمندانم، سرپرست بیوه زنانم، پشت و پناه هر ناتوانی هستم و مأمن هر وحشت زده ای. من ره نمای مؤمنان به سوی بهشتم، ریسمان استوار خدایم، حلقه و دستاویز محکم خدایم و کلمه تقوا. من چشم خدایم و زبان راستگوی او و دست او.[4]

من نخستین کسی هستم که با پیامبر نماز گزارد.[5]

دانشی در سینه پنهان دارم که اگر آن را آشکار سازم، همچون ریسمان های دلو آویخته در چاهی عمیق، به لرزه درآیید.[6]

 منابع:
1. حریری، محمد یوسف، علی(ع) مرد حماسه ها، تهران، بعثت، 1351، 196 صفحه.
2. حکیمی، محمود، داستان هایی از زندگی امام علی بن ابی طالب(ع)، تهران، نامک، 1376، 191 صفحه.
3. خلیلی، محمدعلی، زندگانی حضرت علی(ع)، امیرالمؤمنین، تهران، اقبال، 1374، 504 صفحه.
4. دستباز، هادی، حماسه خورشید: 23 فصل از زندگی علی(ع)، قم، دارالفکر، 1343، 233 صفحه.
5. دفتر مشاور رئیس سازمان صداوسیما در امور جوانان، 110 داستان دوران جوانی امیرالمؤمنین، امام علی(ع)، تهران، سروش، 1380، 136 صفحه.
6. دوانی، علی، امیرالمؤمنین خلیفه الله، صدیق اکبر و فاروق اعظم، تهران، مطهر، 1382، 207 صفحه.

 پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمودند:

شش امر را از من بپذیرید ( و به آن عمل کنید ) به شما بهشت اعطا می شود، آنها عبارتند از:

1.هنگام سخن گفتن دروغ نگویید.

2.چون وعده دادید تخلّف نکنید.

3.اگر به شما اعتماد کردند و امانتی دادند؛ خیانت نکنید.

4.چشمانتان را پاک نگهدارید.

5.پاکدامن باشید.

6.دست و زبان خود را حفظ کنید تا کسی را با آن آزار نرسانید.

 بحار الانوار، ج ۷۲، ص ۹۴

آیـت اللـه دستـغیب (ره) :

 ﮔﺎﻫﯽ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﺭﻭﺩ ﺁﯾﺎ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﻡ ﯾﺎ ﻧﻪ؟

ﺍﮔﺮ ﻣﺮﮔﻢ ﺭﺳﯿﺪ ﻣﺆﻣﻨﻢ ﯾﺎ ﻧﻪ؟

ﺳﺨﻦ ﺣﻀﺮﺕ ﺻﺎﺩﻕ ‏( ﻉ ‏) ﻣﺤﮏ ﺧﻮﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﯾﻤﺎﻥ ﺑﻬﺮﻩ ﺍﯼ ﺩﺍﺭﺩ ﯾﺎ ﻧﻪ.

 ﺣﻀﺮﺕ ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ :

«ﻫﺮﮐﺲ ﮔﻨﺎﻫﺶ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﺎﺭﺍﺣﺖ ﮐﺮﺩ ﻭ ﮐﺎﺭ ﻧﯿﮑﺶ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺷﺎﺩﻣﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ، ﻣﺆﻣﻦ ﺍﺳﺖ.»

ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺑﺎﻭﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﺛﻮﺍﺏ ﻭ ﻋﻘﺎﺏ ﺭﺍ

 اصول کافی، ج 2، ص 232، ح 6.
 قلب قرآن، آیت الله دستغیب، ص 4

امام باقر عليه السلام فرمود:

_ دو گام است كه از آن محبوب تر نزد خدا نيست:

 گامى به سوى جبهه ها براى تحكيم صف مجاهدان راه خدا. 

گامى به سوى خويشاوندى كه پيوند خويش گسسته است.

_دو جرعه است كه از آن محبوب تر نزد خدا نيست:  جرعه اى از خشم كه مؤمن آن را با حلم فرو برد.

 جرعه اى از مصيبت كه با صبر آن را باز گرداند.

_ و دو قطره است كه از آن نزد خدا بهتر نيست:

قطره اى خون در راه خدا

قطره اى اشـك در سياهى شب كه جز براى خـدا نيفشاند.

معدن الجواهر و رياضة الخواطر، ص 27.

حجت الاسلام والمسلمین قرائتی:

كسانى هدف‏ هاى دنیوى و غیر الهى دارند كه دنیا در نظرشان بیش از آنچه كه باید، ارزش دارد.

در صورتى كه براى افراد بصیر، دنیا در مقابل آخرت و مردم در برابر خدا، چندان ارزشى ندارد كه براى آن كار كنند.

 تعبیراتى در قرآن است كه بى ارزشى و فریبندگى و جلوه‏ هاى زودگذر و غرور آفرینى دنیا را به یاد مى‏ آورد و از دنیا، به عنوان‏ هایى همچون:

«مَتاعُ الغُرور»، «لَعِبٌ و لَهوٌ»، «زَهْرة الْحیاةِ الدُّنیا» و «مَتاعُ الدُّنیا قَلیلٌ»ـ

 یاد مى‏ كند. این گونه تعبیرات، از كسى است كه آفریدگار هستى است و به ماهیّت دنیا بهتر از دیگران واقف است. كسى مى‏ تواند به اخلاص دست یابد كه فریفته و مفتون دنیا و علاقمند به آن نباشد.

 کتاب پرتوی از اسرار نماز، محسن قرائتی

امام رضا علیه السلام:

تبلیغ غدیر واجب است کسی که عید غدیر را گرامی بدارد، خداوند خطا های کوچک و بزرگ او را می بخشد و اگر از دنیا برود، در زمره ی شهداء خواهد بود.

 اقبال الاعمال/۱/۴۶۴

 شب، طلبه جوانی به نام محمدباقر در اتاق خود در حوزه علمیه مشغول مطالعه بود به ناگاه دختری وارد اتاق او شد در را بست و با انگشت به طلبه بیچاره اشاره کرد که ساکت باشد.

دختر گفت: شام چه داری؟ طلبه آن‌چه را که حاضر کرده بود آورد و سپس دختر در گوشه ای از اتاق خوابید و محمد به مطالعه خود ادامه داد.

 از آن طرف چون این دختر فراری شاهزاده بود و بخاطر اختلاف با زنان دیگر از حرمسرا فرار کرده بود لذا شاه دستور داده بود تا افرادش شهر را بگردند ولی هر چه گشتند پیدایش نکردند.

صبح که دختر از خواب بیدار شد و از اتاق خارج شد، ماموران شاهزاده خانم را همراه محمد باقر به نزد شاه بردند!
شاه عصبانی پرسید: چرا شب به ما اطلاع ندادی و .. محمد باقر گفت: شاهزاده تهدید کرد که اگر به کسی خبر دهم مرا به دست جلاد خواهد داد.

شاه دستور داد که تحقیق شود که آیا این جوان خطائی کرده یا نه؟ و بعد از تحقیق از محمد باقر پرسید: چطور توانستی در برابر نفست مقاومت نمائی؟
 محمد باقر 10 انگشت خود را نشان داد و شاه دید که تمام انگشتانش سوخته و … . لذا علت را پرسید طلبه گفت:
چون او به خواب رفت نفس اماره مرا وسوسه می‌نمود هر بار که نفسم وسوسه می‌کرد یکی از انگشتان را بر روی شعله سوزان شمع می‌گذاشتم تا طعم آتش جهنم را بچشم و بالاخره از سر شب تا صبح بدین وسیله با نفس مبارزه کردم و به فضل خدا، شیطان نتوانست مرا از راه راست منحرف کند و ایمان و شخصیتم را بسوزاند.

 شاه عباس از تقوا و پرهیز کاری او خوشش آمد و دستور داد همین شاهزاده را به عقد میر محمد باقر در آوردند و به او لقب میرداماد داد و امروزه تمام علم دوستان از وی به عظمت و نیکی یاد کرده و نام و یادش را گرامی می دارند.
 از مهمترین شاگران وی می توان به ملا صدرا اشاره نمود.
↸نفس اماره یکی از عواملی است که انسان را به ارتکاب گناه وسوسه می کند.
 قران کریم می‌فرماید:
نفس اماره به سوی بدیها امر می کند مگر در مواردی که پروردگار رحم کند. «سوره یوسف آیه 53»

 انسان‌هایی که در چنین مواردی به خدا پناه می‌برند خداوند متعال آن‌ها را از گزند نفس اماره حفط می‌کند و به جایگاه ارزشمندی می‌رساند.

 منبع: کتاب آموزه‌های وحی در قصه‌های تربیتی، مولف عبدالکریم پاک نیا، انتشارات فرهنگ

 ثقه الاسلام، جناب شیخ صدوق در کتاب “عیون اخبار الرضا” از حضرت رضا علیه السلام نقل کرده است که رسول خدا صلی الله علیه وآله به علی علیه السلام فرمود:

-من أحبّک کان مع النبیّین فی درجاتهم یوم القیامة، ومن مات وهو یبغضک فلایبالی مات یهودیّاً أو نصرانیّاً.

کسی که تو را دوست داشته باشد روز قیامت با پیامبران محشور می شود و در درجات آنها قرار می گیرد…

 و کسی که با دشمنی تو از دنیا رود، باکی نیست، یهودی بمیرد و یا نصرانی از دنیا رود.

  القطره ج۱، حدیث ۱۰۱.

روزي قنبر، غلام(مولا صدّیق اکبر فاروق اعظم) اميرالمؤمنين امام علی علیه السلام به درِ خانه‌ي حضرت آمد و ایشان را در خانه نديد.

از فضّه ی خادمه جوياي حال امام شد.

فضه گفت:
(اِنَّ الْمَوْلَي عَرَجَ اِلَي السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ لِتَقْسيمِ اَرْزاقِ الْعِبادِ)؛
مولا براي تقسيم ارزاق بندگان به آسمانی که صاحب برج هاست تشریف برده اند».

اين سخن بر قنبر سنگين آمد و آن را حمل بر مزاح يا اشتباه نمود و به سمت نخلستان حرکت کرد.

مولای متقّیان امیرالمومنین امام علی علیه السلام را در نخلستان یافتو گفتار فضّه را به عنوان شكايت به ایشان نقل نمود.

امام علی علیه السلام فرمودند:
(مَهْ يا قَنْبَر،ُ وَ لَعَلَّكَ لَمْ تُؤْمِنْ بِوِلايَتِنا حَقَّ الْايِمانِ)؛

« ساكت باش اي قنبر، گويا تو هنوز آن چنان كه بايد،
به ولايت ما ايمان نياورده‌ اي».

آنگاه دستي بر چشم‌ هاي قنبر كشيدند و فرمودند:

«چه مي ‌بيني»؟

قنبر عرض کرد: (رَأَيْتُ السَّمواتِ وَ الْاَرْضَ كَجَوْزَة فِي يَدِ الْمَوْلَي)

«دیدم آسمان‌ها و زمين مانند يك دانه‌ گردو در دست مولایم (امیرالمؤمنین) است»

کتاب شرح اربعين قاضي سعيد قمي، صفحه‌۵۶۶ .