مدارا کردن به جای دعوا کردن
امام صادق علیهالسلام به همراه دو نفر از اصحاب، قصد عبور از منطقه ای را داشتند که به پاسبان حکومتی برخورد کردند.
مأمور حکومتی، با لحنی تند و گستاخانه به امام صادق علیهالسلام گفت:
«هرگز نخواهم گذاشت که از اينجا عبور کنی.»
امام صادق علیهالسلام با مدارا از او تقاضای عبور کردند ولى پاسبان به سختى جلوی حضرت را گرفته بود.
یکی از اصحاب به نام «مصادف» به امام گفت:
«اين پاسبان شما را مىآزارد و مىترسم شما را حبس کنند. اگر اجازه دهید، من و «مرازم» هر دو حاضريم او را مخفیانه بکشیم و جسدش را به رودخانه اندازیم.»
امام صادق عليه السّلام در پاسخ فرمودند:
«اى مصادف! خويشتن دار باش»
امام صادق عليه السّلام پيوسته با زبانی نرم از پاسبان تقاضای عبور مىكردند.
سرانجام پس از معطلی زیاد، نزدیک صبح، پاسبان به امام صادق اجازه عبور داد.
پس از عبور، امام صادق علیهالسلام فرمودند:
«اى مصادف! اين بهتر است يا آنچه تو گفتى؟ چه بسا كه آدمى از ذلّت كوچكى بیرون میآید و به ذلّت بزرگترى گرفتار میآيد.»
روضه كافى(کلینی)، صفحه ۴۹
کجا متوجّه شویم حال و روزمان چگونه است؟
جابراز جُعفى از حضرت امام محمّد باقر عليه السّلام حديث ميكند كه آن حضرت فرمودند:
إذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ فِيكَ خَيْرًا فَانْظُرْ إلَى قَلْبِكَ؛ فَإنْ كَانَ يُحِبُّ أَهْلَ طَاعَةِ اللَهِ وَ يُبْغِضُ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَفِيكَ خَيْرٌ وَ اللَهُ يُحِبُّكَ، وَ إنْ كَانَ يُبْغِضُ أَهْلَ طَاعَةِ اللَهِ وَ يُحِبُّ أَهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَلَيْسَ فِيكَ خَيْرٌ وَاللَهُ يُبْغِضُكَ؛ وَ الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ.
حضرت فرمودند كه: «اگر بخواهى بدانى كه در تو خيرى هست در دل خود نظر بيفكن؛
اگر ديدى دل تو اهل طاعت خدا را دوست دارد و از اهل معصيت متنفّر است، بدان كه در تو خير وجود دارد و خداوند تو را دوست دارد.
و اگر ديدى كه دل تو از اهل طاعت خدا متنفّر است و اهل معصيت را دوست دارد، بدان كه در تو خيرى وجود ندارد و خداوند نيز از تو بيزار است؛
چون انسان ارتباط كامل با محبوب خود دارد، بلكه با محبوب خود جنبه اتّحاد و معيّت دارد.»
«رسالۀ مودّت» مرحوم علّامه طهرانی ص 56 از «کافی» ج 2 ص 126
نشانه تواضع
امام حسن عسکری(علیه السلام):
مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلی کُلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ، وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ الْمَجْلِسِ.
یکی از نشانههای تواضع و فروتنی آن است که به هرکس برخورد نمائی سلام کنی و در هنگام ورود به مجلس هر کجا، جا بود بنشینی نه آن که به زور و زحمت برای دیگران جائی را برای خود باز کنی.
بحار الانوار،ج ۷۵،ص۳۷۲،ح ۹
قهر و آتشی
امام علی علیه السلام در جمعی فرمودند:
اعوذ بالله من الذنوب التی تعجل الفنا
پناه می برم به خداوند، از گناهانی که موجب زود رسیدن هلاکت خواهند شد.
“عبدالله بن کواء” پرسید:
آیا گناهانی که موجب زود رسیدن هلاکت میشود، وجود دارد؟
امام علی پاسخ دادند:
آری، و آن گناه “قطع رحم” و قهر کردن افراد خانواده ها است که موجب هلاکت زودرس میشود.
چه بسا خانواده ای هستند، که با اینکه از حق دورند، ولی بر اثر همکاری و خدمت به همدیگر، دور هم جمع می شوند، و همین کار موجب می شود که خداوند به آنها روزی می رساند؛
و چه بسا افراد پرهیزکاری که تفرقه و درگیری در میان خانواده آنها، موجب میشود که خداوند آنها را از رزق و روزی و رحمتش، محروم سازد.
اصول کافی ، ج ۲، ص ۳۴۷
نجات یافتگان در غیبت امام مهدی (عج)از زبان مبارک امام حسن عسکری علیه السلام
عنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ سَعْدٍ الْأَشْعَرِيِّ: قال مولانا الإمام حسن العسکري صلوات الله علیه: وَاللَّهِ لَيَغِيبَنَّ غَيْبَةً (الإمام المهدي صلوات الله علیه) لَا يَنْجُو فِيهَا مِنَ الْهَلَكَةِ إِلَّا مَنْ ثَبَّتَهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ وَوَفَّقَهُ فِيهَا لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِيلِ فَرَجِهِ.
احمد بن اسحاق می گويد:مولای ما حضرت امام حسن عسکری صلوات الله علیه فرمودند:او (امام مهدی صلوات الله علیه) غيبتى طولانى خواهد داشت كه هيچ كس در آن نجات نمى يابد مگر كسى كه خداى تعالى او را در اعتقاد به امامتش ثابت بدارد و در دعاء به تعجيل فرج موفّق سازد.
كمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص، 384
گدایی نکنید ولی گدا را ناامید نکنید
امام محمد باقر(علیه السلام):
اگر نیازمند بداند كه در اظهار نیاز کردن از مردم چه چیزی نهفته است، هرگز از كسى چيزى درخواست نمى كند،و اگر كسى كه از وى خواهشى مى شود بداند كه در نوميد كردن دیگران چه چیزی نهفته است، هرگز كسى را نااميد نمی کند.
تحف العقول ، صفحه ۳۰۰
این فرصت را در شب جمعه از دست ندهید
از امام صادق(علیه السلام):
هنگامی که شب جمعه فرا رسد ملائکه ای به تعداد مورچگان[حاکی از کثرت آنهاست] از آسمان فرود می آیند و در دستانشان قلم هایی از طلا و کاغذهایی از نقره است و تا شب شنبه چیزی نمینویسند جز صلوات بر محمد و آل محمد. پس زیاد صلوات بفرست.
الکافی جلد3ص 416
پرده پوشی گناه دیگران
حضرت محمد صلی الله علیه و آله از امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام پرسیدند:
اگر مردی را در حال ارتکاب فحشایی, گناهی دیدی چه میکنی؟
مولا امیرالمؤمنین پاسخ دادند:
او را میپوشانم
رسول الله پرسیدند:
اگر دوباره او را در حال ارتکاب گناه دیدی چه؟ مولا باز هم جواب دادند:
او را میپوشانم.
رسول الله سه مرتبه این سوال را پرسیدند و مولا امیرالمؤمنین هر سه بار، همان پاسخ را دادند.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله فرمودند: جوانمردی جز علی نیست.
آنگاه رسول الله رو به اصحاب کردند و فرمودند:
برای برادران خود پرده پوشی کنید.
مستدرک الوسائل ، ج ۱۲ ، ص ۴۲۶
چهار سفارش خداوند به حضرت موسی(ع)
امیرالمؤمنین علی علیه السلام:
خداوند تبارک و تعالی به حضرت موسی(ع) چنین وحی کرد: ای موسی چهار سفارش به تو دارم:
1.تا زمانیکه مطمئن نیستی گناهانت
آمرزیده شده به عیوب دیگران مشغول مشو.
2.تا زمانی که مطمئن نیستی گنج های من
تمام شده در مورد روزی خود اندوهگین مباش.
3. تا زمانی که از زوال پادشاهی من
اطمینان نداری به کسی جز من امید مبند.
4. تا زمانی که مطمئن نیستی
شیطان مرده، از مکر او ایمن مباش.
خصال شیخ صدوق/ج۱/ص۲۱۷
گناهی که شیطان هم از آن بیزار است
امام جعفر صادق (ع) فرمودند :
اگر کسى سخنى را بر ضد مۆمنى نقل کند و قصدش از آن ، زشت کردن چهره او و از بین بردن وجهه اجتماعى اش باشد و بخواهد او را از چشم مردم بیندازد، خداوند او را از ولایت خود خارج مى کند و تحت سرپرستى شیطان قرار مى دهد؛ ولى شیطان هم او را نمى پذیرد!
الکافی ج2 ص 358
ادب شیعه
امام صادق(علیه السلام)خطاب به اصحاب خود فرمودند:
هر گاه یکی از شما راستگو، امانتدار و خوشاخلاق باشد و در وصفتان بگویند:
این شخص، شیعه است،من خوشحال میشوم. زیرا خواهند گفت که:
این نمونه ای از آداب شیعیان است.
اصول کافی ، ج۲ ، ص ۶۳۶
علت عربی بودن قرآن
امام صادق(علیه السلام):
«لَوْ نُزِّلَ الْقُرْآنُ عَلَى الْعَجَمِ مَا آمَنَتْ بِهِ الْعَرَبُ وَ قَدْ نُزِّلَ عَلَى الْعَرَبِ فَآمَنَتْ بِهِ الْعَجَمُ فَهَذِهِ فَضِیلَهُ الْعَجَمِ».
اگر قرآن بر عجم نازل شده بود عرب به آن ایمان نمى آورد، ولى قرآن بر عرب نازل شد و عجم به آن ایمان آورد و این فضیلتى است براى عجم.
بحارالانوار ج ۶۴ ص ۱۷۴
درمان مشکلات و بیماری ها با صدقه!
مردی خدمت امام کاظم (علیه السلام) رسید و عرض کرد:
ده نفر عائله دارم تمامشان بیمارند، نمی دانم چه کنم و با چه وسیله گرفتاریشان را بر طرف سازم؟
امام(علیه السلام) فرمود:
آنان را به وسیله صدقه و احسان به نیازمندان مؤمن در راه خدا، معالجه کن(به نیازمند صدقه داده و از او بخواهید دعا کند)
که هیچ چیزی سریع تر از صدقه حاجت را بر آورده نمی کند و هیچ چیز برای بیمار سودمندتر از صدقه نمی باشد…
گاهي امام سجاد سلام الله عليه چيزي كه به سائل مرحمت مي فرمودند،دست مبارك خود را مي بوييد و مي گفت: اين دست به دست الهي رسيده؛
چون خداوند در آیه 104 سوره توبه فرمود: خداست که توبه را از بندگانش می پذیرد و اوست که صدقات آنها را می گیرد…
بحارالانوار،ج 62، ص 269.
کسانی که مورد توهین قرار گرفتند، باید خود را سرزنش کنند
امام صادق علیه السّلام از پدرش و او از
حضرت علی بن ابی طالب علیه السّلام روایت
کرد که پیامبر صلّی الله علیه و آله در توصیه ای
به ایشان فرمود:
ای علی! هشت نفرند که اگر مورد توهین قرار گرفتند، باید خود را سرزنش کنند:
1.کسی که ناخوانده به مهمانی رود.
2.کسی که به صاحب خانه فرمان دهد.
3.کسی که از دشمنانش خیر و خوبی بخواهد.
4.کسی که از انسان های پست، بخشش بخواهد.
5.کسی که سلطان[عادل]راتحقیرو خوارمی کند.
6.وکسی که درجمعی که شایسته اونیست می نشیند.
7.وکسی که به کسی سخن می گویدکه ازاونمی شنود.
8.و کسی که در صحبت خصوصی دو نفر که او را راه نداده اند، داخل شود.
الخصال ج2 ص410
زبان خوش
وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً( آيه ۸۳ سوره بقره)
با مردم به زبان خوش سخن بگوييد.
امام حسن عسکری (ع) فرمودند:
يعنى با همه مردم، چه مؤمن و چه مخالف، به زبان خوش سخن بگوييد.
مؤمن، به هممذهبان، روى خوش نشان مىدهد و با مخالفان، با مدارا سخن مىگويد تا به ايمان، جذب شوند و حتّى اگر نشدند، با اين رفتار، از بدىهاى آنان در حقّ خود و برادران مؤمنش،پيشگيرى كرده است.
مستدرك الوسائل،ج ۱۲، ص ۲۶۱
نیتِ مومن
امام صادق(علیه السلام):
گاهى مؤمنى در روز تصميم مى گيرد كه در شب نماز شب بخواند، ولى خوابش مى برد و موفق به خواندن نماز شب نمي شود خداوند به دليل همان نيت و قصدش براى او اجر نماز شب را ثبت مى فرمايد و براى نفس هايش ثواب تسبيح و براى خوابش ثواب صدقه مى دهد.
ميزان الحكمة، ج ۱۰، ص ۲۸۰
از بین رفتن جملهٔ گناهان
حضرت آیت الله بهجت(ره):
صلوات منهدم کننده ی گناهان است.
این روایت در کتاب « جامع الاخبار »
از رسول اکرم (ص) نقل شده است: « مَن صَلَّی عَلَیَّ مَرَّةً ، لَم یَبقِ لََهُ مِن ذُنُوبِه ذَرَةً »
هرکس یک بار بر من صلوات بفرستد ، یک ذره از گناهانش باقی نمی ماند .
نکته های ناب از آیت الله بهجت، ص6
سه چیز وابسته به سه چیز دیگر
امام رضا علیه السلام :
خداوند سه چيز رابه سه چيزديگر مربوط كرده است و به طورجداگانه نمىپذيرد.
1. نماز را با زكات ذكر كرده است ،هركس نماز بخواند و زكات ندهد نمازش پذيرفته نيست .
2. نيز شكرخود و شكر از والدين را با هم ذكر كرده است . از اين رو هركس از والدين خود قدردانى نكند از خدا قدردانى نكرده است .
3. نيز در قرآن سفارش به تقوا و سفارش به ارحام(نزدیکان) در كنار هم آمده است. پس اگركسى به خويشاوندانش رسيدگى و احسان ننمايد، با تقوا محسوب نمىشود.
عيون اخبارالرضا ج۱ ص ۲۵۸