امیرالمومنین علي عليه السلام:

اِنَّ اَبـْغـَضَ الْخـَلايـِقِ اِلَى اللّهِ، رَجـُلٌ قـَمـَشَ جـَهـْلاً مـَوْضـِعٌ فـى جُهّالِ الاُْمَّةِ غارُّ فِى اَغْباشِ الْفِتْنَةِ، عَمٍ بِما فِى عَقْدِ الْهُدْنَةِ. قَدْ سَمّاهُ اَشْباهُ النّاسِ عالِماً وَ لَيْسَ بِهِ.

مـبغوض ترين مردم در پيشگاه خداوند، كسى است كه
 انبوهى از نادانى ها را در خود جمع كرده
 در مـيـان تـوده نـاآگاه براى خود پايگاهى ساخته است
 در امواج فتنه ها جولان مى دهد
 و از راز صلح يكسره بى خبر است.
 نا آگاهان مردم نما دانشمندش مى نامند در حالى كه از هر علمى خالى است .

 نهج البلاغه، خطبه 17

 اى حسن! من تو را و تمام فرزندان و خاندانم و هر كسیكه اين وصيتنامه به او برسد به تقوا و ترس از خداوندى كه پروردگار شماست سفارش مى كنم و بايد نميريد جز اينكه مسلمان باشيد و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد زيرا به راستى من از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنيدم كه مى فرمود:
اصلاح دادن ميان مردمان از همه نماز و روزه بهتر است.
و آنچه دين را تباه ساخته و از بين مى‌برد، افساد ميان مردمان است
ولا قوه الا بالله العلى العظيم [نيرويى جز به وسيله خداى بزرگ نيست].

به خويشان و ارحام خويش توجه داشته باشيد و به آنان پيوند كنيد، صله رحم كنيد تا خداوند در روز قيامت حساب را بر شما آسان گرداند.

 الله الله فى الايتام، فلا تغبوا افواههم، ولا تضيعوا بحضرتكم
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد، درباره يتيمان، پس براى دهن‌هاشان به سبب سنگدلىتان نوبت قرار ندهيد (كه گاهى سير و گاهى گرسنه نگاهشان داريد)

الله الله فى جيرانكم، فانهم وصيه نبيكم…
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره همسايگانتان كه رسول خدا(ص) درباره آنان سفارش كرده و پيوسته درباره آنان توصيه مى فرمود به اندازه اى كه ما گمان كرديم براى همسايگان از همسايه خود ارث قرار میدهد و حرمت آنان به اندازه‌اى است كه سهمى در مالشان براى همسايه تعيين كرده!

 الله الله فى القرآن، فلايسبقكم الى العمل به احد غيركم
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره قرآن مبادا كسى به عملكردن بدان بر شما سبقت جويد.

 الله الله فى الصلاه فانه خير العمل وانها عمود دينكم
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره نماز، زيرا كه نماز ستون دين شماست.

الله الله فى بيت ربكم لاتخلوه ما بقيتم…
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره خانه پروردگارتان (خانه كعبه)، مبادا تا زنده هستيد آن خانه از شما خالی بماند كه اگر رها شد مهلت داده نمى‌شويد و به عذاب دچار میشويد و اگر از شما خالى ماند كيفر خداوند فرصت زندگى به شما نمی دهد.

الله الله فى الزكاه فانها تطفى غضب ربكم
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد در دادن زكات اموال خود كه زكات خشم پروردگار را فرو نشاند.

 الله الله فى شهر رمضان فان صيامه جُنه من النار
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره روزه ماه رمضان، زيرا كه آن براى شما چون سپرى است از آتش دوزخ.

 الله الله فى الفقراء والمساكين فشاركوهم فى معاشكم…
از خدا بترسيد، از خدا بترسيد درباره بينوايان و مسكينان و آنها را در زندگى خود شريك سازيد و از خوراك و لباس خود به آنها نيز بدهيد.

ادامه »

امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام:

خداوند متعال، بندگان مؤمن خود را از فريبكارى هاى شيطان محفوظ و مصون مى دارد،

به وسيله نمازها و زكات دادن و تحمل مشقت به وسيله روزه گرفتن در روزهاى مقرر (رمضان مبارك) و براى ايجاد آرامش در اعضاى آنان و براى خاشع نمودن چشمان و رام كردن نفس ها.

 نهج‌البلاغه خطبه ۱۹۲

امیرالمومنین علی علیه السلام:

امروز در محیط و زمانه ای زندگی میکنیم که بیشتر مردم حیله‌ونیرنگ را، زیرکی می پندارند، و افراد جاهل آنان را اهل تدبیر می خوانند.
چگونه فکر می کنند؟ خدا بکشد آنها را.

چه بسا شخصی تمام پیش آمدهای آینده را می داند و راه های مکر‌وحیله را می شناسد، ولی امر و نهی پروردگار مانع اوست و با اینکه قدرت انجام آن را دارد آن را به روشنی رها می سازد، اما آن کس که از گناه و مخالفت با دین پروا ندارد، از فرصت ها برای نیرنگ‌بازی، استفاده می کند.

نهج البلاغه، خطبه ٤١

امیرالمومنین علی(علیه السلام):

اعلموا! انه ليس بهذا الجلد الرقيق صبر على النار، فارحموا نفوسكم، فانكم قد جرّبتموها فى مصائب الدنيا.

آگاه باشيد! اين پوست نازك بدن شما طاقت آتش جهنم را ندارد، پس به خويشتن رحم كنيد، كه اين حقيقت را در مصايب و ناگوارى هاى دنيا آزموده ايد.

نهج البلاغه خطبه ۱۸۳

امام علی علیه السلام :

 اوصيكُم عِبادَ اللّهِ بِتَقوَى اللّهِ؛ فَإِنَّهَا الزِّمامُ وَالقِوامُ، فَتَمَسَّكوا بِوَثائِقِها، وَاعتَصِموا بِحَقائِقِها؛ تَؤُل بِكُم إلى أكنانِ الدَّعَةِ، وأوطانِ السَّعَةِ .
 « بندگان خدا! شما را به تقواى خدا سفارش مى‌كنم؛ كه تقوا هم وسيله مهار و هم مايه استوارى شما است. پس به رشته‌هاى تقوا چنگ زنيد و به حقيقت‌هاى آن پناه آوريد تا شما را به سرمنزل آرامش و جايگاه‌هاى وسيع برساند .»

 نهج البلاغة خطبه ١٩٥

امیرمومنان علی (علیه السلام)فرمودند:

آنچه را كه مردگان ديدند اگر شما مي ديديد، ناشكيبا بوديد و مي ترسيديد، و سخن حق رامي شنيديد و فرمان مي برديد.
ولي آنچه آنها مشاهده كردند بر شما پوشيده است، و نزديك است كه پرده ها فروافتد. (مرگ به سراغ شما آید و پشت پرده غیب را مشاهده کنید)

نهج‌البلاغه_خطبه20

 
خواصّ جامعه ، همواره بار سنگینی را بر حکومت تحمیل می کنند
زیرا در روزگار سختی یاریشان کمتر ، و در اجرای عدالت از همه ناراضی تر ، و در خواسته هایشان پافشارتر ،و در عطا و بخشش ها کم سپاس تر ، و به هنگام منع خواسته ها دیرعذرپذیرتر ، و در برابر مشکلات کم استقامت تر می باشند.
در صورتی ک ستون های استوار دین ، و اجتماعات پرشور مسلمین، و نیروهای ذخیره دفاعی ، عموم مردم می باشند.

 نهج البلاغه، نامه ۵۳

 امیرالمؤمنین علیه السلام:

مَاءُ وَجْهِكَ جَامِدٌ، يُقْطِرُهُ السُّؤَالُ؛ فَانْظُرْ عِنْدَ مَنْ تُقْطِرُهُ.

آبروی تو چون یخی جامد است که “درخواست” آن را قطره قطره آب می کند، پس بنگر آن را نزد چه کسی فرو می ریزی

 نهج البلاغه حکمت ۳۴۶

امیرالمومنین(علیه السلام):

 لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ فِي عِلَّةٍ اعْتَلَّهَا جَعَلَ اللَّهُ مَا كَانَ مِنْ شَكْوَاكَ حَطّاً لِسَيِّئَاتِكَ فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِيهِ وَ لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ وَ إِنَّمَا الْأَجْرُ فِي الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ وَ الْعَمَلِ بِالْأَيْدِي وَ الْأَقْدَامِ وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَ السَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ.

 و به يكي از يارانش كه بيمار بود فرمود: خدا! آنچه را كه از درد بيماري شكايت داري موجب كاستن گناهانت قرار داد، در بيماري پاداشي نيست اما گناهان را از بين مي برد، و آنها را چونان برگ پاييزي مي ريزاند، و همانا پاداش در گفتار به زبان، و كردار با دستها و قدمهاست، و خداي سبحان به خاطر نيت راست، و درون پاك، هر كس از بندگانش را كه بخواهد وارد بهشت خواهد كرد.

حکمت 42 نهج البلاغه

فَکَيْفَ بِالْعَائِبِ الَّذِي عَابَ أَخَاهُ وَعَيَّرَهُ بِبَلْوَاهُ ! أَمَا ذَکَرَ مَوْضِعَ سَتْرِ اللهِ عَلَيْهِ مِنْ ذُنُوبِهِ مِمَّا هُوَ أَعْظَمُ مِنَ الذَّنْبِ الَّذِي عَابَهُ بِهِ.

چگونه آن عيب جو بر برادر خود عيب مى گيرد، و او را به خاطر بلايى که گرفتار شده است سرزنش مى کند، (در حالى که خودش کانون آن عيب هاست، و خدا به لطفش بر آن پرده افکنده است) آيا به خاطر نمى آورد که آنچه را خدا از گناهان او مستور داشته، (شايد) بزرگتر از گناهى است که بر ديگران عيب مى گيرد.

اشاره به اين که انسان مؤمن بايد پرتوى از صفات الهى در وجودش باشد، خداوند ستّار العيوب است، او نيز بايد عيوب ديگران را بپوشاند و سرمايه معنوى و اجتماعى آنها را که بر محور آبروى آنها دور مى زند بر باد ندهد.

خطبه ۱۴۰

امیرالمومنین علی علیه السلام خطاب به حارث همدانی(ق سوم):

نفس خود را در واداشتن به عبادت فريب ده و با آن مدارا كن و به زور و اكراه بر چيزي مجبورش نساز و در وقت فراغت و نشاط بكارش گير جز در آنچه كه بر تو واجب است و بايد آن را در وقت خاص خودش بجا آوري

بپرهيز از آنكه مرگ تو فرا رسد در حالي كه از پروردگارت گريزان باشي و در دنياپرستي غرق باشي.

از همنشيني با فاسقان بپرهيز كه شر به شر مي پيوندد.
خدا را گرامي دار و دوستان خدا را دوست شمار و از خشم بپرهيز كه لشكر بزرگ شيطان است.

نهج البلاغه، نامه ۶۹

امیرمومنان فرمودند:

فَأَجْمَعَ رَأْيُ مَلَئِكُمْ عَلَي أَنِ اخْتَارُوا رَجُلَيْنِ فَأَخَذْنَا عَلَيْهِمَا أَنْ يُجَعْجِعَا عِنْدَ الْقُرْآنِ وَ لَا يُجَاوِزَاهُ وَ ….

رأي جمعيت شما در صفين يكي شد كه دو مرد را به داوري برگزينند (ابوموسي اشعري، عمروعاص) و از آن دو پيمان گرفتيم كه در برابر قرآن تسليم باشند، و از آن تجاوز نكنند،

زبان آن دو با قرآن و قلبهايشان پيرو كتاب خدا باشد، اما آنها از قرآن رويگردان شدند،

 حق را آشكار مي ديدند و ترك گفتند كه جور و ستم، خواسته دلشان، و كجي و انحراف در روش فكريشان بود.
در صورتيكه پيش از صدور راي زشت و حكم جائرانه، با آنها شرط كرده بوديم كه به عدل حكم نموده و به حق عمل كنند،ما به حقانيت خود ايمان داريم در حالي كه آن دو از راه حق بيرون رفتند و حكمي بر خلاف حكم خدا صادر كردند.

خطبه 177

۱۸ نوع بهترین از منظر امیرالمومنین علی علیه السلام:

1) بهترین مال
لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْلِ 
هيچ مال از خرد سودمندتر نيست

2) ترسناکترین تنهایی
وَ لَا وَحْدَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْبِ 
و هيچ تنهايى ترسناكتر از خود پسنديدن

3) بهترین عقل
وَ لَا عَقْلَ كَالتَّدْبِيرِ 
و هيچ خرد چون تدبير انديشيدن

4) بهترین کرامت
وَ لَا كَرَمَ كَالتَّقْوَى 
و هيچ بزرگوارى چون تقوا و خود نگهداری نیست

5) بهترین همنشین
وَ لَا قَرِينَ كَحُسْنِ الْخُلُقِ 
و هيچ همنشين چون خوى نيكو

6) بهترین میراث
وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ
و هيچ ميراث چون ادب و فرهيخته شدن

7) بهترین رهبر
وَ لَا قَائِدَ كَالتَّوْفِيقِ
و هيچ راهبر چون توفیق و با عنايت خدا همراه بودن

8) بهترین تجارت
وَ لَا تِجَارَةَ كَالْعَمَلِ الصَّالِحِ 
و هيچ تجارت چون كردار نيك ورزيدن

9) بهترین سود
وَ لَا [زَرْعَ] رِبْحَ كَالثَّوَابِ 
و هيچ سود چون ثواب اندوختن

10) بهترین ورع
وَ لَا وَرَعَ كَالْوُقُوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ 
و هيچ پارسايى چون باز ايستادن هنگام ندانستن احكام

11) بهترین زهد
وَ لَا زُهْدَ كَالزُّهْدِ فِي الْحَرَامِ 
و هيچ زهد چون نخواستن حرام

ادامه »

امیرالمومنین علی علیه السلام:

آن كس كه بهشت و دوزخ را پيش روي خود دارد، در تلاش است
برخي از مردم به سرعت به سوي حق پيش مي روند كه اهل نجاتند و بعضي به كندي مي روند و اميدوارند و ديگري كوتاهي مي كند و در آتش جهنم گرفتار است،

چپ و راست گمراهي و راه ميانه، جاده مستقيم الهي است كه قرآن و آثار نبوت، آن را سفارش مي كند و گذرگاه سنت پيامبر (ص) است و سرانجام بازگشت همه بدان سو است.
ادعاكننده باطل نابود شد و دروغگو زيان كرد،
هر كس با حق درافتاد هلاك گرديد،
ناداني انسان همين بس كه قدر خويش نشناسد.
آنچه بر اساس تقوي پايه گذاري شود، نابود نگردد، كشتزاري كه با تقوي آبياري شود، تشنگي ندارد.
مردم! به خانه هاي خود روي آوريد، مسائل ميان خود را اصلاح كنيد،
توبه و بازگشت پس از زشتيها ميسر است،
جز پروردگار خود، ديگري را ستايش نكنيد، و جز خويشتن خويش ديگري را سرزنش ننماييد.

نهج البلاغه، خطبه ۱۶

همانا این اسلام ، دین خداوندی است که آن را برای خود برگزید ، و با دیده عنایت پروراند , و بهترین آفریدگان خود را مخصوص ابلاغ آن قرار داد .

پایه های اسلام را بر محبّت خویش استوار کرد و ادیان و مذاهب گذشته را با عزّت آن خوار کرد ، و با سربلند کردن آن ، دیگر ملّت ها را بی مقدار کرد ، وبا محترم داشتن آن ، دشمنان را خوار گردانید ،

و با یاری کردن آن دشمنان سرسخت را شکست داد ، و با نیرومندی ساختن آن ارکان گمراهی را درهم کوبید ،

وتشنگان را از چشمه زلال آن سیراب کرد و آبگیره های اسلام را پر آب کرد.

خطبه ۱۹۸

امیرالمومنین على عليه السلام:

اَ لْكُفْرُ عَلى اَرْبَعِ دَعائِمَ: عَلَى التَّعَمُّقِ وَ التَّنازُعِ وَ الزَّيْغِ وَ الشِّقاقِ فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ يُنِبْ اِلَى الْحَقِّ، وَ مَنْ كَثُرَ نِزاعُهُ بِالْجَهْلِ دامَ عَماهُ عَنِ الْحَقِّ، وَ مَنْ زاغَ ساءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَةُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّئَةُ وَ سَـكِرَ سُـكْرَ الضَّلالَةِ، وَ مَنْ شاقَّ وَ عُرَتْ عَلَيْهِ طُرُقُهُ وَ اَعْضَلَ عَلَيْهِ اَمْرُهُ وَ ضَاقَ عَلَيْهِ مَخْرَجُهُ؛

كفر، بر چهار پايه استوار است:
تُندرَوى، بگومگو، انحراف از حق و دشمنى ورزيدن.
كسى كه تُندروى كند، به حق نمى رسد
و كسى كه ناآگاهانه بگومگو كند، همواره از ديدن حقيقت، محروم است. 
و هر كس از حقْ منحرف گردد، خوبى را بدى و بدى را خوبى مى پندارد و از باده گمراهى مست مى شود. 
و كسى كه دشمنى بِوَرزد، راه ها برايش ناهموار و كارش سخت مى شود و راه نجات، بر او بسته مى مانَد.

نهج البلاغه، نامه 31

امیرالمومنین علی علیه السلام:

ْ فَقُلْتُ لَكُمْ هَذَا أَمْرٌ ظَاهِرُهُ إِيمَانٌ وَ بَاطِنُهُ عُدْوَانٌ وَ أَوَّلُهُ رَحْمَةٌ وَ آخِرُهُ نَدَامَةٌ …

 اين توطئه ظاهرش ايمان و باطن آن دشمني و كينه توزي است، آغاز آن رحمت و پايان آن پشيماني است، پس در همين حال به مبارزه ادامه دهيد.

 و از راهي كه در پيش گرفته ايد منحرف نشويد، و در جنگ دندان بر دندان فشاريد، و به هيچ ندايي گوش ندهيد.

 زيرا اگر پاسخ داده شوند گمراه كننده اند، و اگر رها گردند خوار و ذليل شوند، كه همواره چنين بود، اما دريغ!

شماها را ديدم كه به خواسته هاي شاميان گردن نهاديد، و حكميت را پذيرفتيد،

نهج البلاغه، خطبه ۱۲۲