سوال:
آیا مسّ بدن میت موجب غسل بوده و وضو را باطل می کند؟

پاسخ:
اگر کسی بدن انسان مرده ای [1] را که سرد شده و غسلش نداده اند، مس کند - یعنی جایی از بدنش با آن تماس بگیرد - باید غسل مسّ میت نماید؛ چه در خواب مس کند، چه در بیداری؛ با اختیار باشد یا بی اختیار؛ حتی اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان میت برسد، باید غسل کند.  پس چون مسّ میت از موجبات غسل است، وضو را نیز [2] باطل می کند. [3]
در مورد این که مس میتی (که بدنش سرد شده و هنوز او را غسل نداده اند) باطل کننده وضو است، برخی از مراجع (مکارم) آن را به عنوان هشتمین مبطل وضو شمرده اند و برخی دیگر (خامنه ای و سبحانی) در شمار کارهایی که باید برای آن غسل کرد آورده اند (مبطل است) و بعضی (بهجت) بنابر احتیاط واجب، آن را مبطل وضو می دانند.
توجه:
اگر شخصی جسد حیوان مرده ای را مس کند، غسل بر او واجب نیست. بنابر اینف وضویش هم باطل نمی شود. [4]

ادامه »

حکم ایستادن بچه نابالغ در صف نماز جماعت چیست؟ آیا مانع اتصال صفوف نماز جماعت است؟

پاسخ:
امام(ره) : اگر بین کسانی که در یک صف ایستاده اند بچه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد فاصله شود، چنانچه ندانند نماز او باطل است می توانند اقتدا کنند.‌

آیت الله خامنه ای: اگر بچه مميز فاصله شود و ندانند نماز او باطل است، نماز جماعت اشکال ندارد، همچنين اگر يک يا چند بچه غير مميز يا بچه مميزی که نمازش باطل است فاصله شود ولی از جلو و يا طرف ديگر اتصال باشد و يا اينکه فاصله بين دو مأموم بيش از يک قدم نباشد، نماز جماعت اشکال ندارد.

آیت الله مکارم: بودن فاصله میان امام و مأموم. اگر یک یا چند قدم میان امام و مأموم یا مأمومین با یکدیگر فاصله باشد، به طوری که به آن جماعت گویند مانعی ندارد. بنابر این فاصله شدن یک یا دو نفر که نماز نمی خوانند مانعی ندارد ولی مستحب است صفوف کاملًا به هم متّصل باشد.

آیت الله سیستانی: اگر واسطه اتصال به جماعت، بچّه ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد باشد، چنانچه ندانند نماز او باطل است می توانند اقتدا کنند و هم چنین اگر شیعه اثنی عشری نباشد چنانچه نماز او بر طبق مذهب وی صحیح باشد.

ادامه »

 سوال:
آیا فروش کالایی به مبلغی بیش از قیمت روز در ازای دریافت چک ده روزه بنا به تصمیم و اختیار خریدار اشکال ربوی دارد؟

 پاسخ:‌
نسیه فروختن اشکالی ندارد اگر چه از قیمت نقد بیشتر بگیرد.

 سایت آیت آیت الله خامنه ای – احکام معاملات - leader ir

 سوال:
1. منظور از قیام متصل به رکوع چیست؟
2. آیا پس از اتمام سوره و قبل از خم شدن برای رکوع یک لحظه صبر کردن و ایستادن کافی است؟

پاسخ:
1. قیام پیش از رکوع را قیام متصل به رکوع می‌گویند.
2. صبر کردن و ایستادن در فرض سؤال لازم نیست؛ بلکه اگر از حالت ایستاده به رکوع برود، صحیح است.

سایت آیت الله خامنه ای- احکام نماز / واجبات نماز / قيام - leader ir

 سوال :
اگر شخصی به اشتباه گمان برد که وقت نماز صبح تمام شده و نماز خود را به نیّت قضا بخواند و هنگام نماز ظهر بفهمد که نماز صبح قضا نشده بود، حکم نمازی که خوانده چیست؟

پاسخ:
اگربه قصد وظیفه فعلیه وآنچه برعهده او می باشد نماز را خوانده، صحیح است.

 سایت آیت الله خامنه ای – احکام نماز - leader ir

 سوال:
محدوده تربتی که خوردن آن به قصد شفا یافتن مستحب است، از مرقد شریف حضرت سید الشهدا (علیه السلام) چقدر است و آیا خوردن مهرهای کربلا نیز همان حکم را دارد؟

پاسخ:
آیت الله خامنه ای: قدر متیقن، قبر شریف و ملحقات عرفی آن است و مهر اگر از آن دو محل تهیه شده باشد، همان حکم را دارد.

آیت الله سیستانی: به احتیاط واجب از قبر شریف و ملحقات آن نباید تجاوز کند. اگر غیر از محل نامبرده مانند اطراف قبر استفاده کنند، باید با آب مخلوط شود که صدق خوردن خاک نکند.

آیت الله مکارم:
الف) نقاط نزدیکی که دسترسی به آن در شرایط فعلی ممکن است، خواه چند صد متر باشد، یک کیلومتر یا بیشتر.
ب) آری، همان حکم را دارد؛ مقدار کمی را در آب حل کند و بخورد.

آیت الله صافی: استحباب آن بعید نیست؛ ولی احتیاط این است که به قصد رجا و تبرک کمی از مهر را در مقداری آب حل کنند به طوری که در آب مستهلک شود و آن را بیاشامند.

آیت الله تبریزی: خوردن آن به عنوان خاک قبر امام حسین (علیه السلام) یا مهر کربلا که در دسترس است، چنانچه با آب مخلوط شود به طوری که مستهلک گردد، به قصد شفا یافتن مانعی ندارد.

آیت الله فاضل: هر چه عرفا تربت کربلا محسوب شود (که در روایات محدوده آن مشخص شده) و مهرهای ساخته شده از آن محل نیز همن حکم را دارد.

آیت الله بهجت(ره): احوط اقتصار بر مأخوذ از قبر و اطراف مجاور قبر مطهر است و در زائد بر آن در آب مستهلک شود.

منبع:

سید محسن محمودی، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج 4، ص 205.
 برگرفته از کتاب «واجب است بدانیم1»، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ص 134-133.

سوال:
 اگر شخصی ماشین مورد نیاز خود را بفروشد و با پول آن ماشین جدید بخرد، آیا باید خمس بپردازد؟

پاسخ:
حضرت امام(ره): پول فروش ماشین اول، فورا خمس دارد، مگر اینکه با ماشین جدید معاوضه کند. [1]

بقیه مراجع: اگر ماشین جدید مورد نیاز و در شأن او باشد، خمس ندارد. [2]

تبصره 1:
فرض مسئله در جایی است که تا پیش از رسیدن سال خمسی با پول فروش ماشین قبلی، ماشین جدید تهیه کرده و چنانچه این پول تا سر سال خمسی باقی بماند، حکم سوال پول فروش خانه را می یابد.

تبصره 2:
هر چند در کلام برخی مراجع سخن از غیر ماشین است، تفاوتی بین آن و سایر وسایل مورد نیاز در این جهت نیست.

ادامه »

 سوال: 

آیا در وضو می توان - بدون عذر - سر را از پایین به بالا مسح نمود؟

پاسخ:
آیات عظام،امام، رهبری، سیستانی، وحید، صافی، نوری، مکارم، فاضل: جایز است.

آیات عظام،زنجانی، بهجت: بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.

 
 بر گرفته از کتاب «احکام کاربردی؛ وضو، غسل، تیمم»، اسماعیل زارعی، ص 22.

 سوال:
اگر کسی نمی تواند ایستاده نماز بخواند و روی صندلی نماز می خواند، تکلیف نماز در موراد زیر چیست:
الف: ایا باید انگشت پا روی زمین باشد ؟
ب:‌ ایا باید غیر از انگشت پا بقیه اعضا سجود مثل سر زانو را طوری قرار بدهیم که روی یک مانع یا صندلی یا …باشد؟
ج: اگر فرد نتواند برای سجده خم شود ایا لازم است مهر را با دست روی پیشانی قرار بدهد (‌در این حال یک دست روی زمین نیست )؟

پاسخ:
آیت الله خامنه ای:
 الف: در صورت امکان بايد انگشت شست را روي زمين قرار دهد.
ب: لازم نيست.
ج: در فرض سوال بايد با دست مهر را بالا بياورد و پيشاني را بر آن بگذارد.

آیت الله مکارم:
فردي که بر اثر ناتواني روي صندلي نماز مي خواند اگر مي تواند هنگام سجده روي ميز سجده کند، و لازم نيست شرايط ديگر سجده مانند گذاشتن نوک پا بر زمين را رعايت کند واگر نمي تواند بر ميز سجده کند مهر را بالا بياورد و سر را بر روي مهر بگذارد. چنين فردي اگر با کفش نماز بخواند باطل نيست ولي بهتر است آن را بيرون آورد. ضمنا اگر مي تواند قسمتي از نماز را ايستاده بخواند واجب است آن مقدار را بايستد و بقيه را بنشيند.

ادامه »

 سوال:
 راه تشخیص منی و احتلام در زن چیست؟

پاسخ:

آیات عظام،امام، رهبری، وحید، زنجانی، صافی، مکارم، فاضل، اراکی: اگر خروج ترشحات همراه با شهوت باشد - در زمانی که زن به اوج لذت جنسی می رسد - حکم به جنابت آنان می شود و لازم نیست با جستن بیرون آید و بدن سست شود.

آیت الله سیستانی: اگر ترشح با شهوت خارج شود و به حدی باشد که صدق انزال کند و لباسها را آلوده نماید - و معمولا این رطوبت در موقعی خارج می شود که زن به اوج شهوت جنسی برسد - نجس و موجب جنابت است و بنابر احتیاط واجب اگر به اوج لذت هم نرسد، ولی آب زیاد باشد - نظیر آنچه در حال ارضای کامل خارج می شود - همین حکم را دارد.

آیت الله نوری: بنابر احتیاط واجب خروج ترشحات اگر همراه با شهوت باشد و بدن سست شود، موجب جنابت است.

آیت الله بهجت(ره): خروج ترشحات اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسی) و جستن باشد، باعث جنب شدن است.

ادامه »

 سوال:
با توجه به اطعام‌هایی  که در ایام محرم داده می‌شود و انسان به حلال بودن آنها یقین ندارد، آیا خوردن آنها اشکال دارد؟ لطفا هم از نظر فقهی و هم از نظر اخلاقی پاسخ فرمایید.
اگر نذری کسی که خمس نمی‌دهد را بخوریم چطور؟

پاسخ:
در مواردی که انسان غذایی را که یقین ندارد به حرام بودنش، مثلا اطعام می‌کنند عزاداران را یا غذایی آماده کرده اند در این ایام و برای شما می‌آورند یا فردی نذری می‌دهد و شما یقین دارید که خمس نمی‌دهد، به نظر حضرت آقا خوردن آن غذا، چون یقین به حرام بودن یا مخلوط به حرام بودن آن ندارید، یعنی یقین ندارید این غذا حرام است، یقین ندارید که متعلق خمس است، خوردنش اشکال ندارد.
 اما از نظر اخلاقی – چون پرسیدند – بعضی‌ها می‌گویند اگر پول خمس در آن باشد ممکن است اثر وضعی داشته باشد. اگر بتوانید احتیاط کنید خوب است؛ به این معنا که اگر تبعات سویی ندارد نخورید، قبول نکنید، یا اینکه اگر مثلا متعلق خمس است – نه به این معنا که حتما متعلق خمس است یعنی شبهه دارید – خودتان خمسش را بپردازید یا اگر موردی هست که ممکن است از باب شبهه حرام شک داشته باشید، یعنی مثلا مال مردم باشد، به عنوان رد مظالم بپردازید؛ گرچه واجب نیست.
 در حکم اولی که گفتیم شما یقین ندارید غذا از حرام است یا مخلوط به حرام است، خوردنش اشکالی ندارد. بنابراین در مجالس عزا که شرکت می‌کنید و طعام برای شما می‌آورند و امثال اینها، خوردنش اشکال ندارد، از نظر فقهی حرام نیست. اما اگر کسی بخواهد – خلاصه به قول معروف جز اولیای الهی باشد – پرهیز بیشتری داشته باشد احتیاط خوب است.

 منبع:

سایت معظم له،گفتار حجت‌الاسلام والمسلمین فلاح‌زاده.احکام عزاداری

 امام خمینی(ره):
اگر صفتی ناروا در شخص مؤمن باشد و یا کار خلافی انجام داده باشد که دیگران از آن بی‌اطلاعند و دوست ندارد کسی آن را برای دیگران بازگو کند، بازگو کردن آن در غیاب او پیش دیگران، به قصد تنقیص و عیب‌جویی غیبت است و چنین کاری برای گوینده و شنونده حرام است.

 آیت الله خامنه ای:
غيبت آن است كه پشت سر مسلمان و مؤمن عيب مستور او (امرى که مستور عرفى است) گفته شود که حقیقت دارد، لکن اگر او مطلع شود ناراحت می‌شود، مشروط به اينكه به قصد تنقيص باشد، يا در نزد عرف تنقيص به‌حساب آيد.

 آیت الله بهجت:
هر چه از عیوب مخفی مؤمن باشد و او را ناراحت کند از موارد غیبت است.

 آیت الله مکارم:
غیبت آن است که عیب پنهان کسی را پشت سر او بگویند.

 آیت الله سیستانی:
غیبت حرام است و منظور از غیبت این است که انسان عیب پنهانی شیعه‌ی دوازده امامی را در غیاب و پشت سرش نزد دیگری یاد کند، چه به قصد اهانت و پایین آوردن شخصیت او باشد و چه بدون این قصد باشد و اگر به قصد اهانت و توهین عیب وی را اظهار نماید، دو گناه مرتکب شده است. فرقی ندارد در این که آن عیب در اندام فرد باشد یا در نسب و خاندانش یا در عملکرد و رفتار یا اخلاقش باشد یا در سخنان و گفتارش یا در امور دینی یا دنیوی باشد. همچنین فرقی ندارد آن عیب را به کنایه یا صراحت بگوید؛ نیز فرقی نمی‌کند یاد کردن عیب با گفتار باشد یا نوشتار یا با عملی باشد که آن عیب را بفهماند (مثل اشاره با سر، حرکات دست یا چشم یا ارائه‌ی آن به دیگری از طریق پخش از نوار، سی‌دی، فیلم ویدیویی، پیامک، بلوتوث و مانند آن …). بنابراین غیبت تنها یک گناه زبانی نیست و دامنه‌ی وسیعی دارد.

ادامه »

سوال:
 آیا لمس اسامی پیامبر (صلی الله علیه و اله) و ائمه (علیهم السلام) و حضرت زهرا (سلام الله علیها) بدون وضو جایز است؟

پاسخ:

آیات عظام: امام، رهبری، صافی، بهجت و گلپایگانی: بنابر احتیاط واجب، این عمل ترک شود.

آیات عظام سیستانی، وحید، زنجانی، فاضل، تبریزی و خویی: جایز است و بنابر احتیاط مستحب، بدون وضو لمس نکنید.

آیات عظام نوری، مکارم و اراکی: اگر موجب هتک حرمت و بی احترامی باشد، حرام است؛ در غیر این صورت، بنابر احتیاط مستحب لمس نشود.

 منبع:

امام: تحریر الوسیله، غایات وضوف دوم؛ رهبری: اجوبه الاستفتائات، س 164؛ سیستانی، نوری، مکارم، فاضل و اراکی: عروه الوثقی، الوضو، فصل فی غایات الوضوئات الواجبه، قبل از م 1؛ وحید، تبریزی، خویی: منهاج الصالحین، الفصل السابع، احکام الوضو، م 162؛ صافی، گلپایگانی: هدایه العباد، وضو، م 148؛ بهجت: وسیله النجاه، الوضو، م 151؛ توضیح المسائل 16 مرجع، ج 1، م 319. بر گرفته از کتاب «احکام کاربردی؛ وضو، غسل، تیمم»، اسماعیل زارعی، ص 38-37.

سوال:
اگر در جایی نامحرم نباشد، آیا خانمی که صورت خود را آرایش کرده، باید در نماز صورت خود را بپوشاند؟

 پاسخ:
زنی که صورت خود را آرایش کرده یا پودر سفید کننده زده و یا در صورت و دستانش زیور آلات دارد، در صورتی که نامحرم او را نمی بیند، می تواند با همین حالت نماز بخواند؛ البته در صورتی که مواد آرایشی مانع رسیدن پوست پیشانی به مهر شود باید آن را برطرف نماید.

منبع:

العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، فی الستر و الساتر، م 5؛ خامنه ای: استفتا.
برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 2، ص 49.

سوال:
با برگه ها یا صفحاتی که در آنها اسماء متبرکه نوشته شده چه باید کرد؟

پاسخ:
به نام های مقدس و محترم از نظر شرع، همچون نام های خداوند متعال و معصومان (علیهم السلام)، اسماء متبرکه گفته می شود. انداختن این اسماء داخل سطل زباله که عرفا بی احترامی محسوب می شود و یا آتش زدن آنها جایز نیست؛

ولی می توان آنها را داخل نهر و آب جاری انداخت و یا زیر خاک دفن نمود و یا این که با ماژیک یا خودکار، نوشته های آنها را پوشاند و یا در صورتی که بی احترامی و هتک حرمت محسوب نشود، می توان آنها را به مراکزی داد که تبدیل به خمیر و کاغذ شوند.

منبع:

توضیح المسائل جامع، سیستانی، م 413.
بر گرفته از کتاب «احکام کاربردی؛ وضو، غسل، تیمم»، اسماعیل زارعی، ص 39.