سوال :

۱- نیمی از فامیل نزدیک من اهل حجاب نیستند، در مهمانی‌ها روسری سر نمی‌کنند و در جواب می‌گویند دل آدم پاک باشد و از این قبیل حرف‌ها، من نیز با ایشان بزرگ شدم و ۴ سال است سعی در رعایت احکام دینی دارم. رفت و آمدم را با ایشان کم کردم و سالی یکی دو بار برای صله رحم رفت و آمد داریم. حال تکلیفم را نمی‌دانم، آیا باید با ایشان قطع رابطه کنم یا همین‌طور ادامه بدهم؟
۲- مراد از رحم، که قطع صله با آن ها جائز نیست، چه کسانی هستند؟

پاسخ :

۱- اگر معاشرت با آنان مستلزم ارتکاب گناه نبوده و نیز موجب تأیید ایشان در عدم التزام به امور دینی نباشد، مانعی ندارد. ولی به هر حال لازم است حریم و ضوابط شرعی مراعات گردد و اگر احتمال بدهید که ترک معاشرت با آنها موقتاً موجب خودداری آنها از ارتکاب معصیت می‏‌شود به عنوان امر به معروف و نهی از منکر واجب است.
و باید توجه داشت که قطع رحم جایز نیست؛ و صله‌ی رحم منحصر در دید و بازدید نیست بلکه از ‏طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز محقّق می‌شود.‏

۲ - مقصود از ارحام، خویشاوندان نَسَبی هستند مشروط به این که آن قدر نسب دور نباشد که عرفاً از ارحام شمرده نشوند و بطور کلی ‌قطع ارحام حرام است ولی صله‌ی رحم منحصر در دید و بازدید نیست بلکه از طرق دیگر مانند تلفن، نامه و امثال آن نیز محقّق می‌شود.

 پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

سوال اول:

حکم نماز خواندن جلوی آینه چیست؟

حضرات آیات: امام و مکارم: نماز خواندن مقابل هر آنچه انسان را مشغول می کند، مکروه است. [1]

سوال دوم: حکم نماز خواندن در محلی که عکس شخصی آن جا نصب شده چیست؟

حضرات آیات: امام، بهجت، خامنه ای و صافی: اگر عکس جلو شخص نمازگزار باشد، کراهت دارد. [2]

پی نوشت:

[1]. امام، مکارم، العروة الوثقی مع تعلیقات، ج 1، الامکنه المکروهه، الحادی و العشرون.

[2]. امام، استفتائات، ج 1، مکان نمازگزار، با استفاده از س 80؛ بهجت، استفتائات، ج2، س 1659 و 1667؛ خامنه ای، سایت، استفتائات جدید؛ صافی: استفتا.

 آیا فکر شهوانی حرام است؟

پاسخ:

 فكر گناه تا زماني كه منتهي به انجام گناه نشود، گناه محسوب نمي شود، ولي بي شك آثار نامطلوبي بر روح انسان مي گذارد. [1]

آیت الله خامنه ای: بنابر احتیاط واجب باید از فکر شهوانی خودداری شود. [2]

 پی نوشت:
[1]. امام، بهجت، سیستانی، صافی و مکارم: استفتا.
[2]. خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 791.

 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج 1.

اگر سجده سهو را فراموش کنید، هر وقت یادتان آمد باید فوراً انجام دهید و لازم نیست نماز را دوباره بخوانید و نیز لازم نیست برای سجده سهو، نیّت قضا کنید بلکه به قصد سجده سهو، بجا آورید صحیح است.

 استفتاء‌ از سایت مراجع عظام

سوال:

حکم اذان و اقامه مستقل در نماز جماعت چیست؟

پاسخ:

اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می خواند نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید. [1]

آیت الله بهجت: اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز می خواند، می تواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید. [2]

آیت الله مکارم: اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، برای همه کسانی که با آن جماعت نماز می خوانند، کافی است و بقیه بنابر احتیاط واجب باید اذان و اقامه را ترک کنند. [3]

پی نوشت:

[1]. توضیح المسائل ده مرجع، م 923؛ امام، تحریرالوسیله، ج1، فی الاذان و الاقامه، ص 279، م 3؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 890؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، م 568 و المسائل المنختبه، م 255؛ صافی، هدایه العباد، ج1، م 718.

[2]. بهجت، وسیله النجاه، م 674.

[3]. مکارم، توضیح المسائل، م 845.

سوال: آیا توقف شخص جُنُب و حایض در حرم امامان و امامزادگان جایز است؟

پاسخ:

همه مراجع: ایستادن و توقف و مکث کردن فرد جنب، حایض و نفسا در حرم امامان معصوم علیهم السلام جایز نیست. [1]

توجه :
ورود فرد جنب به داخل حرم امامزادگان اشکالی ندارد. [2]

پی نوشت:
[1]. توضیح المسائل ده مرجع، م 355؛ خامنه ای: استفتا؛ سبحانی، احکام بانوان، م 45.
[2]. بهجت، استفتائات، ج1، س 785.
 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج1.

 سوال:
1-بنده در غذایی که شخص دیگری درست کرده چند تا دونه انگور که با غذا پخته شده دیدم، آیا این غذا پاک است یا نجس؟
2- در مورد غوره که داخل غذا پخته شود چه حکمی دارد ؟

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای :
ج1) اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
ج2) اشکال ندارد.

آیت الله مکارم :
1- اگر چند حبه انگور در غذا مستهلک شود، آن غذا قابل خوردن است.

2- ریختن غوره داخل غذا، مانعی ندارد.

آیت الله فاضل :
1- اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
2- پخته شدن غوره در داخل غذا اشکال ندارد و حلال است.

 آیت الله شبیری:
1- در فرض سوال، احتياط آن است كه از آن غذا اجتناب شود و خوردن آن هم حرام است.
2- مانعی ندارد.

 آیت الله وحید :
1-همان چند دانه انگور را بردارید و بیرون بیاندازید و بقیه ی غذا را می توانید بخورید ولی دانه ها نجس نیست فقط خوردنِ آن حرام است.
2-اشکالی ندارد

استفتاء از سایت مراجع عظام

سوال :

اگر انگشت دست قطع شود آيا براي دفن نياز به غسل مي باشد؟ اگر عضو از بدن قطع شود نیاز به غسل و کفن دارد ؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای: اگر دارای استخوان باشد بنابر احتیاط باید غسل (سه مرتبه) داده و بعد از آن که در پارچه ای پیچانده شد دفن شود. و غسل مس میت برای لمس ان واجب نیست.

آیت الله مکارم شیرازی : کافي است آن را بشويند و در پارچه اي بپيچند و دفن کنند.

آیت الله سیستانی :در پارچه ای بپیچند ودفن کنند.

استفتاء‌از سایت مراجع عظام

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای؛

 نظر جنابعالى درباره چهارشنبه سورى چیست؟

جواب: علاوه بر آنکه هیچ مبناى شرعى ندارد، مستلزم ضرر و فساد زیادى است که مناسب است از آنها اجتناب شود.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی: منفعت حاصل از خرید و فروش مواد محترقه حرام است.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی با تأکید بر اینکه چهارشنبه سوری یک مراسم خرافی برگرفته از آیین غلط گذشتگان است و در فرهنگ اسلامی هیچ جایگاهی ندارد، یادآور شد: باید سنت هایی چون دید و بازدید، صله رحم، کمک به دیگران ترویج شود و نباید تسلیم سنت های خرافی گذشتگان شویم. خرید و فروش، حمل و نقل مواد محترقه که به منجر به ایجاد حادثه و مصدوم شدن دیگران می‌شود جایز نبوده و منفعت حاصل از آن نیز حرام است

آیت‌الله العظمی بهجت (ره) :

این کارها مشروعیت ندارد.تعبیر قرآن تبعیت كوركورانه از گذشتگان، از پدران، مادران، آباء و اجداد است این هم از موضوعاتی است كه قرآن روی آن زیاد تكیه كرده است و آن را منشأ لغزشهای بشر می داند و سخت انتقاد می كند. مثلا می گوید: آنها چنین می كویند:

«انا وجدنا آبائنا و جدنا آبائنا علی امه و انا علی آثارهم مقتدون»؛ اینها می گویند: ما پدران خودمان را بر یك طریقه‌ای یافته‌ایم و ما هم همان طریقه پدران خودمان را می گیریم و می رویم ، و به تعبیر امروز سنت گرائی.

آیت‌الله العظمی سیستانی: اموری که به جامعه ضرر می‌زند و موجب ایذاء مردم است مانند استعمال ترقه و خرید و فروش آن جایز نیست.

ادامه »

سوال:
1-بنده در غذایی که شخص دیگری درست کرده چند تا دونه انگور که با غذا پخته شده دیدم، آیا این غذا پاک است یا نجس?
2- در مورد غوره که داخل غذا پخته شود چه حکمی دارد?

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای :
ج1) اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
ج2) اشکال ندارد.

آیت الله مکارم :
1- اگر چند حبه انگور در غذا مستهلک شود، آن غذا قابل خوردن است. 2- ریختن غوره داخل غذا، مانعی ندارد.

 آیت الله فاضل :
1- اگر حبه های انگور بسیار کم باشد و آب انگور مستهلک شود به طوری که آب انگور بر آن صدق نکند حلال است.
2- پخته شدن غوره در داخل غذا اشکال ندارد و حلال است.

آیت الله شبیری:
1- در فرض سوال، احتياط آن است كه از آن غذا اجتناب شود و خوردن آن هم حرام است.
2- مانعی ندارد.

استفتاء از سایت مراجع عظام

سوال:

آیا توقف در مساجد یا گذاشتن چیزی در آنها برای جُنُب جایز است؟

پاسخ:

توقف در سایر مساجد (غیر مسجد الحرام یا مسجد النبی) و گذاشتن چیزی در آنها برای جُنُب حرام است، ولی اگراز یک در وارد و از در دیگر خارج شود مانع ندارد.

توجه:

1. برخی از فقها بنابر احتیاط واجب جایز نمی دانند و برخی نیز فتوای صریح به جایز نبودن داده اند و نظر سومی وجود ندارد.

2.تکیه ها، حسینیه ها، مهدیه، نمازخانه و از این قبیل مکان ها حکم مسجد را ندارند.

توضیح المسائل ده مرجع، م 355؛ امام، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، فصل فی ما یحرم علی الجنب، ص185؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 349.
 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج1.

سوال:
اگر جای مأموم بلندتر از جای امام باشد، نمازش صحیح است؟

آیت الله خامنه ای :
1. اگر جای مأموم بلندتر از امام باشد، در صورتی که بلندی آن به مقدار متعارف باشد، اشکال ندارد.
2. در صورتی که طبقات مسجد نسبت به یکدیگر ارتفاع زیادی نداشته باشند (با جماعتی که در پایین برقرار است یک جماعت حساب شود) و کسی که در صف اول هر طبقه می ایستد (چه زن باشد یا مرد) از صف قبل در طبقه قبل حداقل یک نفر را ببیند، نماز صحیح است.

کتاب «آموزش مصور احکام»؛ احکام عبادات؛ ص 314.

سوال:

حکم بی توجهی به بلند یا آهسته خواندن نماز چیست؟

پاسخ:

همه مراجع: اگر نمازگزار در جایی که باید نماز را بلند بخواند، به عمد آهسته بخواند یا در جایی که باید آهسته بخواند، به عمد بلند بخواند،‌[1] نمازش باطل است
ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد،‌ نماز صحیح است [2] و اگر در بین خواندن حمد و سوره بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقدار خوانده شده را دوباره بخواند. [3]

پی نوشت:
[1]. آیت الله سیستانی: بنابر احتیاط واجب.
[2]. آیت الله مکارم: مگر آنکه در یاد گرفتن مساله کوتاهی کرده باشد که بنابر احتیاط واجب اعاده می کند.
[3]. توضیح المسائل ده مرجع، م 995، امام، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، القرائه، م 22 و 23؛ بهجت، وسیله النجاه، م 709 و استتفتائات، ج2، س 1910 و 1911 و استفتا؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 458 و 459 و استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 962؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، م 618 و المسائل المنتخبه، م 285 و استفتا؛ صافی، هدایه العباد، ج1، م 767؛ مکارم، استفتائات جدید، ج2، با استفاده از س 250 و 252 و العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، القرائه، م 22 و 23 و استفتا.

برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2.

سوال : اگر ورق قرآن نجس شود وظیفه ما چیست؟

امام خمینی، خامنه‌ای، صافی، مکارم، نوری، بهجت، مظاهری، سبحانی:‏‏ نجس کردن خط و ورق قرآن حرام است، و اگر نجس شود باید‏‎ ‎‏فوراً آن را آب بکشند.‏

آیت الله سیستانی: نجس کردن خط و ورق قرآن در صورتی که مستلزم هتک باشد حرام است، و اگر نجس شود باید فوراً آن را آب بکشند. بلکه ـ بنا بر احتیاط واجب ـ در غیر فرض هتک نیز نجس کردن آن حرام، و آب کشیدن واجب است.

آیت الله وحید: نجس كردن خط و ورق قرآن در صورتى كه مستلزم هتك باشد حرام است ، و اگر نجس شود بايد فوراً آن را آب بكشند ، و همچنين در غير صورت هتك بنابر احتياط واجب.

آیت الله شبیری: نجس كردن خط و ورق قرآن در صورتى كه مستلزم بى‌احترامى به قرآن باشد، بى‌اشكال حرام است، و اگر نجس شود بايد فوراً آن را آب كشيد، بلكه بنابر احتياط در غير صورت بى‌احترامى نيز، نجس كردن آن حرام و آب كشيدن واجب است.

رساله‌ها و استفتائات مراجع بزرگوار

سقط جنين نامشروع، چه حكمى دارد؟

همه مراجع: جايز نيست.

آیت الله خامنه اى، اجوبه، س 1266؛ بهجت، استفتائات پزشكى، سقط جنين، ص 42؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 1498؛ سيستانى، سايت، سقط و دفتر: همه مراجع

آبزیان :

یکی از رسومات عید نوروز، استفاده از آبزیان است. بدین صورت که لاک‌پشت ماهی یا دیگر جاندارانی را که در آب زندگی می‌کنند، در معرض فروش گذاشته‌اند که در این زمینه نیز لازم است به چند نکته توجه شود:

الف) خریدوفروش این‌گونه حیوانات که غرض عقلایی (ولو لذت بردن و تفریح) برآن مترتب است،اشکال ندارد[1]

ب) تمام آبزیان حرام‌گوشت هستند، مگر ماهی دارای فلس (پولکدار) و میگو.[2]

ج) مرده آبزیانی مانند ماهی  و لاک‌پشت، پاک است؛ یعنی بدن و لباس  را متنجّس نمی‌کند، اعم از اینکه داخل آب بمیرد یا خارج از آن.[3]

د) چنانچه ماهی از آب زنده گرفته شود، پاک است و خوردن آن حلال، به شرط آنکه پولک داشته باشد. بنابراین، اگر ماهی داخل آب جان دهد، پاک است؛ ولی خوردن آن حرام می‌باشد.[4]

هـ) کسی که ماهی را از آب می‌گیرد، لازم نیست مسلمان باشد یا نام خدا را ببرد.[5]

و) فضله آبزیانی از قبیل ماهی و لاک‌پشت، پاک است؛ یعنی لباس و بدن یا ظرفی را که در آن قرار دارد، متنجّس نمی‌کند؛ زیرا فقط بول و غائط انسان و هر حیوان حرام‌گوشتی که خون جهنده دارد، نجس است.[6]

پی نوشت
[1]. مکاسب محرمه، سید روح الله موسوی خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران، 1415ق، ج1، ص248.
[2]. توضیح المسائل محشی، ج2، ص595.
[3]. همان، ج1، ص69.
[4]. همان، ج2، ص590.
[5]. همان، ج1، ص591.
[6]. همان، ص68.

برخى خانم‏ها در ايام باردارى دچار خونريزى می شوند و نمی دانند، حيض است يا خون ديگر، تكليف چيست؟

همه مراجع: اگر داراى شرايط خون حيض باشد، خون حيض محسوب می شود؛ وگرنه استحاضه است.

توضيح ‏المسائل مراجع، م 433 و 447 و العروة الوثقى، ج 1، فصل فى الحيض، م 5 ؛ خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 220 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 133 و بهجت، احكام دختران و بانوان، ص 82، س 21.

نکته:

اگر بداند خون ياد شده مربوط به زخم در بدن و رحم است، حيض و استحاضه محسوب نمی ‏شود؛ بلكه بايد مانند ساير خون‏ها موضع را براى نماز تطهير كند.

احكام ويژه بانوان، سيدمجتبي حسيني

جهـت قبلـه بـرای کسـی که بـه صـورت خوابیده نماز مـی خواند
بـا توجـه بـه توانایی فرد، بـه بترتیب زیر اسـت:

۱– اگر توانایی داشت به پهلوی راست بخواند و جلوی بدن او رو به قبله باشد.

۲– اگـر توانایـی خوابیـدن بـه پهلـوی راسـت را نداشـت، بـه پهلـوی چپ بخواند . و جلـوی بـدن او رو قبلـه باشـد.

۳– اگـر توانایـی خوابیـدن بـه پهلـوی چـپ را هـم نداشـت، بـه پشـت بخوابـد و کـف پـای او رو بـه قبلـه باشـد.

۴–اگـر توانایـی خوابیـدن بـه پشـت را هـم نداشـت بـه روی «شـکم» بخوابـد و بـه گونـهای بخوابـد کـه پاهایـش رو بـه قبلـه باشـد

توضیح المسائل مراجع- مسئله 779