سوال:‌

 من از گذشته روزه قضا به گردن داشتم ولی دقیقا یادم نیست روزه هایی که میگرفتم به چه نیت بوده,به نیت قضا بوده یا ما فی الذمه یا مستحبی یا قربت مطلق؟تکلیف چیست؟

 پاسخ:

 اگر یقین دارید که روزه قضا از گذشته برگردن شما است اما در گرفتن آن شک دارید و نمی دانید به نیت قضا روزه گرفته اید یا به نیت مستحبی و یا مافی الذمه، باید روزه قضا را به مقداری که یقین دارید روزه قضا دارید، بگیرید.

 ضمنا کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و اگر مسئله را بداند و روزه مستحبی بگیرد باطل است  باید به نیت قضا روزه بگیرد.

 استفتا از سایت مراجع عظام

سوال:

 عطر و گلاب زدن و يا بو کردن عطر و گلاب اعتکاف را باطل می‌کند يا نه؟ اگر سهواً باشد چه‌طور؟

جواب:

در صورتی که عطر يا گلاب را برای لذت بردن بو کند، بنا بر احتياط واجب اگر اعتکاف واجب معيّن باشد بايد اعتکاف را به پايان ببرد و قضای آن را به‌جا آورد؛ و در واجب غيرمعيّن، اگر در دو روز اول باشد بايد اعتکاف را از سر بگيرد و اگر روز سوم باشد اعتکاف را اتمام و سپس از سر بگيرد و در اعتکاف مستحب قبل از اتمام روز دوم چيزی بر عهده او نيست و اگر روز سوم باشد بايد دوباره اعتکاف را از سر بگيرد و در آنچه ذکر شد بنا بر احتياط واجب فرقی بين عمد و سهو وجود ندارد.

 سایت رسمی امام خامنه ای

سوال: ملاک بلندی صدا در نماز چیست؟

پاسخ:

امام خمینی (ره): معیار در بلند بودن صدا (جهر) برای نماز، آن است که جوهره صدا آشکار شود و لازم نیست که صدای نماز او را افراد کنارش بشنوند و نیز نباید در بلند کردن صدا زیاده روی نماید. پس اگر کسی در خواندن حمد و سوره بیش از معمول صدایش را بلند کند و آن ها را با فریاد بخواند، نمازش [1] باطل است. همچنان که در آهسته خواندن (اخفات) نباید تفریط کند و چنان آرام بخواند که صدای خویش را نیز نشوند. (2)

آیت الله خامنه ای: ملاک اخفات (آهسته خواندن)، نبود جوهر صدا نیست، بلکه ملاک آشکار نکردن آنست و در مقابل، جهر آشکار کردن جوهر صدا است. و اگر در خواندن حمد و سوره بیش تر از معمول صدا را بلند کند (مثل این که با فریاد نماز بخواند) نمازش باطل است. [3]

آیت الله سیستانی: معیار در جهر و اخفات، صدق عرفی است؛ نه شنیدن یا نشنیدن کسی که در کنار نمازگزار ایستاده. [4]

آیت الله صافی: معیار در بلند بودن صدا آن است که هنگام ادای کلمات صدای او جوهر داشته باشد و احتیاط واجب است که افراد نزدیک او صدایش را بشنوند؛ چنان که در عرف نیز چنین است. [5]

توجه :

گاهی برخی از افراد در بین نماز برای این که نکته ای را به دیگری بفهمانند یا – برای مثال – کودکی را از خطر دور کنند، ذکری را با صدای بلند می گویند؛ مانند: «الله اکبر»؛ در حالی که برخی مراجع این کار را صحیح نمی دانندصحیح آن است که کلمه یا ذکرهای خود نماز را به قصد ذکر، بلندتر بگویند یا با دست زدن به دیوار یا پای خود و مانند آن، موضوع را به دیگری بفهمانند. [6]

پی نوشت:

[1]. آیت الله بهجت: بنابر احتیاط واجب.

[2]. توضیح المسائل ده مرجع، م 996؛ امام، تحریرالوسیله، ج1، فی القرائه و الذکر، ص 302، م 11؛ امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج1، القرائه، م 26؛ بهجت، وسیله النجاه، ص 204، م 711 و استفتائات، ج2، س 1906 و 1907؛ خامنه ای، استفتا، سبحانی، م 963.

[3]. خامنه ای‌، اجوبه الاستفتائات، س 472 و استفتا.

[4]. سیستانی‌، المسائل المنتخبه، م 283 و منهاج الصالحین، ج1، م 620.

[5]. صافی، جامع الاحکام،‌ ج1، س 223 و هدایه العباد، ج1، م 770.

[6]. توضیح المسائل ده مرجع، م 1134، خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، با استفاده از س 504؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 1089.

 برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2.

آیت الله خامنه ای:
الف) اعتکاف زن به احتیاط واجب منوط به اذن شوهر است، مگر آن که منافی با هیچگونه حقی از حقوق شوهر نباشد.
ب) اعتکاف فرزند اگر موجب اذیت والدین باشد، منوط به اذن والدین است.

 آیت الله مکارم شیرازی :
 الف) هرگاه اعتکاف زن منافات با حقوق شوهر داشته باشد، باید اجازه شوهر را جلب کند واگر منافات نداشته باشد احتیاط واجب در رضایت شوهر است.

ب) چنانچه اعتکاف فرزند موجب اذیّت و آزار پدر و مادر گردد، باید رضایت آنها را جلب کند، در غیر این صورت اذن آنها شرط نیست; هر چند احتیاط تحصیل رضایت آنها، مخصوصاً پدر است.

 آیت الله خامنه ای : معتكف مى‌تواند براى امور ضرورى شرعى و عرفى و عقلى از مسجد خارج شود ولى اگر به قدرى طول دهد که صورت اعتكاف محو شود، اعتكاف صحیح نیست؛ و تشخیص ضرورى شرعى و عرفى و عقلى با خود مکلف است.

آیت الله مکارم شیرازی : در صورت ضرورت اشکالی ندارد ولی در اولین فرصت به محل اعتکاف بازگردد.

 آیت الله سیستانی: اگر این امتحان برای او ضرورت دارد و خروج از مسجد بیش از دو ساعت نباشد اشکال ندارد .

اگر معتکف بااطلاع ازاحکام اعتکاف سهوا چیز خوش بوئی را ببوید وبعد بوئیدن متوجه اشتباهش شودحکم اعتکافش چیست؟

پاسخ:

آیت الله خامنه ای وآیت الله مکارم شیرازی :

بوييدن چيزهای خوشبو و عطريّات حتی گياهان خوشبو، همراه با لذّت برای معتکف حرام است.
در صورتی که عطر يا گلاب را برای لذت بردن بو کند، بنا بر احتياط واجب اگر اعتکاف واجب معيّن باشد بايد اعتکاف را به پايان ببرد و قضای آن را به‌جا آورد؛ و در واجب غيرمعيّن، اگر در دو روز اول باشد بايد اعتکاف را از سر بگيرد و اگر روز سوم باشد اعتکاف را اتمام و سپس از سر بگيرد و در اعتکاف مستحب قبل از اتمام روز دوم چيزی بر عهده او نيست و اگر روز سوم باشد بايد دوباره اعتکاف را از سر بگيرد و در آنچه ذکر شد بنا بر احتياط واجب فرقی بين عمد و سهو وجودندارد.

 مرکز ملی پاسخگویی به سئوالات دینی

احکام مکان اعتکاف ‌( طبق نظر آیت الله خامنه ای) :

1- اعتكاف در غير از مساجد چهارگانه (اعم از جامع و غير آن) به قصد رجاء مطلوبيت (به اميد اين‌كه مطلوب خداوند واقع شود) مانعی ندارد.

 مساجد چهارگانه: مسجد الحرام، مسجد النبی (صلی الله عليه وآله وسلّم)، مسجد كوفه و مسجد بصره

2- مسجد جامع، مسجدی است که برای اجتماع عامه مردم شهر، بنا شده، بدون اين که اختصاص به گروه و محله خاصی پيدا کند.

3 - اعتکاف در مساجد دانشگاه‌های به قصد رجاء اشکال ندارد.

4- پشت بام مسجد در حكم مسجد است مگر اين‌كه احراز شود كه هنگام وقفِ مسجد، پشت بام آن از وقف خارج شده است.

5 - اعتکاف در حياط مسجد اگر جزو مسجد نباشد، اعتکاف صحيح نيست.

6- بنا براحتياط واجب گذاردن وسائلی مانند كيف موجب حق سبقت می‌شود به شرط آن که از زمان گذاردن آن وسيله تا آمدن شخص زياد فاصله نشود، به نحوی كه منجر به تعطيلی مكان شود.

 آیت الله خامنه ای : معتكف مى‌تواند براى امور ضرورى شرعى و عرفى و عقلى از مسجد خارج شود ولى اگر به قدرى طول دهد که صورت اعتكاف محو شود، اعتكاف صحیح نیست؛ و تشخیص ضرورى شرعى و عرفى و عقلى با خود مکلف است.

آیت الله مکارم شیرازی : در صورت ضرورت اشکالی ندارد ولی در اولین فرصت به محل اعتکاف بازگردد.

 آیت الله سیستانی: اگر این امتحان برای او ضرورت دارد و خروج از مسجد بیش از دو ساعت نباشد اشکال ندارد .

 سوال:
 کسی که نمازش شکسته است،و در نماز جماعت یا فرادی سهوا بلند میشود برای رکعت سوم، حکم نمازش در صورتهای زیر چیست؟

الف: قبل از رکوع رکعت سوم متوجه بشود؟
ب: بعد از رکوع رکعت سوم متوجه بشود؟
ج : بعد از نماز متوجه شود؟
 آیا سجده سهو در موارد بالا لازم است؟

 پاسخ:

 آیت الله خامنه ای: اگر مسافری که نمازش شکسته است در نماز جماعت سهوا برای رکعت چهارم بلند شود، در صورتی که قبل از رفتن به رکوع رکعت سوم متوجه شود باید بنشیند و تشهد و سلام نماز را بخواند نماز صحیح است، احتیاط مستحب آن است که بعد از سلام نماز دو سجده سهو نیز بجا آورد ولی واجب نیست.
اما اگر بعد از رفتن به رکوع رکعت سوم متوجه شود چون رکن در نماز اضافه شده نماز باطل است باید نماز رارها کند و از اول بخواند. هم چنین اگر بعد از نماز بفهمد که نماز او شکسته بوده ولی او چهار رکعت خوانده بایدنماز را اعاده کند.

 آیت الله مکارم:

الف) بعد از متوجه شدن بنشیند وبا تشهد و سلام نماز را به پایان رسانده و بعد از نماز سجده سهو بجا آورد.
ب،ج ) نماز باطل است.

 آیت الله سیستانی: اگر قبل از رکوع متوجه شدید بنشینید ونماز را تمام کنید وسجده سهو واجب نیست ولی بهتر است انجام دهید واگر بعد از رکوع متوجه شدید نماز باطل است.

 استفتا از سایت مراجع عظام

سوال:
 کسی که نمازش شکسته است،و در نماز جماعت یا فرادی سهوا بلند میشود برای رکعت سوم، حکم نمازش در صورتهای زیر چیست؟

الف: قبل از رکوع رکعت سوم متوجه بشود؟
ب: بعد از رکوع رکعت سوم متوجه بشود؟

ج : بعد از نماز متوجه شود؟
 آیا سجده سهو در موارد بالا لازم است؟

 پاسخ:
 آیت الله خامنه ای: اگر مسافری که نمازش شکسته است در نماز جماعت سهوا برای رکعت چهارم بلند شود، در صورتی که قبل از رفتن به رکوع رکعت سوم متوجه شود باید بنشیند و تشهد و سلام نماز را بخواند نماز صحیح است، احتیاط مستحب آن است که بعد از سلام نماز دو سجده سهو نیز بجا آورد ولی واجب نیست.
اما اگر بعد از رفتن به رکوع رکعت سوم متوجه شود چون رکن در نماز اضافه شده نماز باطل است باید نماز رارها کند و از اول بخواند. هم چنین اگر بعد از نماز بفهمد که نماز او شکسته بوده ولی او چهار رکعت خوانده بایدنماز را اعاده کند.

 آیت الله مکارم: الف) بعد از متوجه شدن بنشیند وبا تشهد و سلام نماز را به پایان رسانده و بعد از نماز سجده سهو بجا آورد.
ب،ج ) نماز باطل است.

آیت الله سیستانی: اگر قبل از رکوع متوجه شدید بنشینید ونماز را تمام کنید وسجده سهو واجب نیست ولی بهتر است انجام دهید واگر بعد از رکوع متوجه شدید نماز باطل است.

 استفتا از سایت مراجع عظام

سوال : کسی که به مسافرت رفته و قصد دارد ده روز بماند و روزه هم میگیرد ولی قبل از خواندن یک نماز 4 رکعتی از قصد ده روز ماندن در مسافرت پشیمان شود؛تکلیف نمازها و روزه او چیست؟

پاسخ:

 امام(ره) و رهبرانقلاب : نماز در این صورت شکسته است ولی روزه آن روزش صحیح است. و بقیه روزها روزه صحیح نیست.

آیت اله مكارم:روزه اش در آن روز و روزهای بعد صحيح نيست و نمازها را نيز بايد شكسته بخواند.

 آیت الله سيستاني، صافی ،وحید خراسانی :بايد احتياطاً روزه آن روزش را تمام و آن را نيز قضا نمايد و بايد نمازهاي خود را شكسته بخواند و روزهاي بعد هم نمي تواند روزه بگيرد.

نکته :

به نظر همه مراجع بعد از خواندن یک نماز 4 رکعتی ادایی اگر انسان از قصد ده روز ماندن پشیمان شود نمازها تا هر وقت آنجا باشد و روزه ها تا هر وقت باشد صحیح است.

مسأله 1343 رساله 12 مرجع

نظر اسلام در مورد سیزده بدر چیست آیا آیین سیزده بدر مورد تایید اسلام است یا خیر ؟

پاسخ :

از دو نظر می توان به مراسم سیزده بدر نگاه کرد؛

1_اگر مراسم سیزده بدر به عنوان یک رسم بت پرستی و اعتقاد به نحسی سیزده که در اسلام مردود است انجام شود شکی در غلط و ناروا بودن آن نمی باشد .

آیت الله مکارم شیرازی چنین عرضه می دارد؛

«سرچشمه مراسم خرافى سیزده بدر از نظر تاریخى به اصحاب الرس که در قرآن به آن اشاره شده بر مى گردد. به حالات اصحاب الرس در تفاسیر اشاره شده، و در یکى از شرح هاى نهج البلاغه نیز داستان مفصل آن را چنین یافتم؛

دوازده شهر یا آبادى بود که هر شهر و آبادى به یکى از ماه هاى سال خورشیدى نامیده شده بود . آیین مردم آن شهرها بت پرستى بود. درختان صنوبر را پرستش مى کردند. زیرا صنوبر منبع درآمد خوبى براى آنها بود. روز اول سال، همه مردم از تمام دوازده شهر یا روستا در شهر فروردین جمع مى شدند، و مراسم جشنى داشتند. فردا به شهر اردیبهشت مى رفتند، و در آنجا مراسمى داشتند. روز سوم به آبادى خرداد مى رفتند…، تا به آبادى اسفند که مى رسید، دوازده شهر تمام مى شد؛ روز سیزدهم دسته جمعى از آبادى ها خارج شده، به بیابان ها مى رفتند، و مراسم سیزده و جشن و پایکوبى و آلودگى به انواع مفاسد را در آنجا برگزار مى کردند. بنابراین سیزده بدر سنتى بوده که از بت پرستان باقى مانده است، همانطور که مراسم شب چهارشنبه سورى، که احترامى براى آتش قائل مى شوند، سنّتى از آتش پرستان است.

پاورقی قهرمان توحید ، ص84

مسائل جدید از دیدگاه مراجع ج1 ص155

2_ اما اگر مراسم سیزده بدر به عنوان خارج شدن از شهر و فضای آلوده آن و پناه بردن به دل طبیعت و استفاده از هوای پاکیزه آن و تفریح و استراحت سالم برای شروع مجدد به کار با انرژی و توان کافی باشد بدون آنکه اعتقاد به نحسی سیزده و رسم بت پرستی محرک این تفریح باشد امری ناشایست نخواهد بود .

به خصوص اگر این کار همراه با تفکر و اندیشه در حیات مجدد درختان و گیاهان باشد و در نتیجه انسان از حیات آنها درس زندگی بگیرد و به یاد عظمت و قدرت و علم نامحدود خالق آن بیفتد.

قهرمان توحید ، ص84

خداوند می فرماید:

« بگو در زمین سیر کنید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را به وجود آورده است»(عنکبوت20)

 پیامبر گرامی فرمود:

«عاقل ساعات خود را به چهار بخش تقسیم می کند؛ساعتی برای عبادت خداوند و ساعتی برای محاسبه نفس و ساعتی برای تفکر در مخلوقات خداوند و ساعتی برای تفریح و بهره مندی از حلال های خداوند»(وسایل الشیعه ج16 ص97)

این مضمون از حضرت علی نیز نقل شده است.(نهج البلاغه حکمت 390)

وباز پیامبر گرامی فرمود:

« تفریح داشته باشید همانا من ناراحتم که در دین شما خستگی و بی نشاطی باشد»

نهج الفصاحه ص259

اگر  تشهد را فراموش کردیم، چه کنیم؟

الف) اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید: باید بنشیند و تشهد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را مطابق معمول تمام کند.
آیت الله سیستانی: و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بی جا دو سجده سهو به جا آورد.

آیات عظام: سبحانی و صافی: و بعد از تمام شدن نماز، بنابر احتیاط واجب برای ایستادن بی جا، دو سجده سهو به جا آورد. 

آیت الله بهجت: و بعد از تمام شدن نماز دو سجده سهو برای ایستادن بی جا و دو سجده سهو برای قرائت یا تسبیحات زیادی (در صورتی که خوانده باشد) نیز به جا آورد.

ب) اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید: باید نماز را مطابق معمول تمام کند و بعد از سلام تشهد را قضا کند و برای تشهد فراموش شده دو سجده سهو به جا آورد.

توضیح المسائل ده مرجع، م 1102

سوال: سجده بر مهر چرک گرفته چه حکمی دارد؟

پاسخ:

اگر مهر به قدری کثیف باشد که پیشانی به خود مهر نرسد، سجده باطل است؛ اما اگر رنگ مهر تغییر کرده است، اشکال ندارد.

توجه: بیشتر اوقات رنگ مهر به علت رطوبت یا چربی روی پیشانی تغییر می کند. این تغییر رنگ مانع سجده بر مهر نیست و اشکالی ندارد و جرمی که در اثر استفاده زیاد از مهر، مانع از سجده است، در زمان طولانی محثث می شود.

منبع:

توضیح المسائل ده مرجع، م 1060؛ امام، تحریرالوسیله، ج1، السجود، ص 312، م 1؛ امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج 1، السجود، م 2؛ بهجت، وسیله النجاه، م 735 و استفتائات، س 491 و استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 1047؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، م 646 و العروه الوثقی مع تعلیقه، ج2، السجود، م 2؛ صافی، هدایه العباد، ج1، م 796.

سوال:
 ده میلیون تومان دارم می خواهم به کسی بدهم و از او سود بگیرم چطور معامله کنم که سود حلال باشه؟

 پاسخ :

 ابتدا باید از کسی که می خواهیم پول را به او بدهیم بپرسیم که برای چکاری به این پول نیاز دارد.
 اگر قرض بدهیم به شرط سود ربا و حرام است.

همینطوری هم ده میلیون بدهیم و 12 بگیریم هم حرام است  مگر اینکه در قالب یک قرارداد شرعی باشد که توضیح آن در ذیل می آید:

عقود از نظر شرعی بر دو قسم هستند:
1. قراردادهایی که در همان ابتدای قرارداد می شود سود قطعی را شرط کرد مثل فروش نسیه یا اجاره به شرط تملیک و ..
2. قراردادهایی که تعیین سود قطعی صحیح نیست. مثل وکالت مضاربه و مشارکت.

ادامه »

 سوال:
 در ماه گرفتگی جدید که اتفاق افتاد گفته میشود ماه گرفتگی با چشم غیر مسلح پیدا نمی شود نظر آقا در این موارد در خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی چیست ؟

 پاسخ:
 آیت الله خامنه ای: اگر عرفاً صدق گرفتگى نکند، نماز آيات واجب نيست.

 آیت الله مکارم: اگر از گفته منجّمين و اشخاصى كه از اين امور اطّلاع دارند اطمينان‏ پيدا كند كه خورشيد يا ماه گرفته، بايد نماز آيات را بخواند و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مى‏گيرد و فلان مقدار طول مى‏كشد و به گفته آنها اطمينان پيدا كند، بايد وقت را رعايت كند.

 آیت الله زنجانی: به نظر معظم له در موردی که اخیرا اتفاق افتاد، نماز آیات واجب نیست.

 آیت الله فاضل: اگر کسی بداند و یقین کند که ماه یا خورشید گرفتگی صورت گرفته هرچند با چشم مسلح قابل رویت باشد نماز آیات واجب می شود.
 اگر بعد از باز شدن آفتاب يا ماه گرفتگی بفهمد كه تمام آن گرفته بوده، بايد قضاى نماز آيات را بخواند، ولى اگر بفهمد مقدارى از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نيست.

 استفتا از سایت مراجعه عظام

سوال:
در بازرسی مرز کشور، اگر سگ نگهبان، کیف و چمدان ما را بو کند و بخار دهانش هنگام بو کردن به وسایل ما بخورد تکلیف چیست؟

 پاسخ:

 بخارنفس سگ ، نجس نیست اگر رطوبت دهان سگ به چمدان برسد جایی که رطوبت دهان سگ رسیده نجس است، اما اگر بو بکشد ولی رطوبت دهانش به چمدان نرسیده باشد و یا شک کنید که رطوبت دهانش به چمدان رسید یانه، چمدان پاک می باشد.

 استفتا از سایت مراجع عظام

سوال:

1. پوشیدن شلوارک (‌شلوار کوتاه تا روی زانو یا یه کم یایین تر)‌ برای آقایان در عمومی(‌کوچه، خیابان و مهمانی های عمومی ) چه حکمی دارد ؟

2. با توجه به اینکه بعضی از آقایان رعایت نمی کنند و تذکر برای آنها فایده ای ندارد تکلیف و وظیفه خانم چیست نگاه به پای این افراد بدون قصد لذت و به صورت معمولی چه حکمی دارد ؟
       
  آیت الله خامنه ای:
 1- مردان اگر بدانند که هرگاه بدنشان لخت باشد زن های نامحرم به آنان نگاه می‌کنند، احوط آن است که غیر از سر و گردن ودست‌ها را بپوشانند.
2-نگاه زن به سر و صورت و گردن و دستهاى مرد نامحرم، تا جايى كه معمولاً نمى‌پوشانند بدون قصد لذت و ريبه اشكال ندارد؛ و در غیر این صورت جایز نیست

آیت الله مکارم شیرازی:
1- مردان مي توانند سر و گردن و مقداري از سينه و دستها و پاها را نپوشانند، ولي بقيه بدن که معمولا پوشانده مي شود را بايد بپوشانند.

2-نگاه کردن به بدن مرد نامحرم به آن مقدار که معمولاً آن را نمى پوشانند مانند سر و صورت و گردن و مقدارى از پا و دست اگر به قصد لذّت نباشد و مايه فساد و گناه نگردد اشکال ندارد.

آیت الله شبیری زنجانی:
 1- در فرضی که می داند یا در معرض این است که نامحرم به این مواضع -که معمولا پوشیده می شود-نگاه کند جایز نیست.

2-نگاه كردن زن بدون قصد لذّت به مواضعى از بدن مرد كه معمولًا پوشيده است جایز نیست، و نگاه كردن به قصد لذّت به تمام مواضع مرد حرام است.

استفتاء از سایت مراجع عظام