احتیاط واجب،احتیاط مستحب
حکم بازی تخته نرد
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):اگر نرد عرفاً از آلات قمار محسوب شود، بازى با آن مطلقاً حتى بدون شرط بندى حرام است.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):حرام است.
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):هر گاه آلات مذکور از آلت قمار خارج نشده باشد، و در نزد توده مردم محل به عنوان یک وسیله ورزشى یا تفریحى شناخته نشود، بازى با آن بدون برد و باخت مالى نیز اشکال دارد.
احکام بانوان
چنانچه خانمی بر خلاف عادت خود، خون ببیند، آیا عادت قبل او به هم می خورد؟
پاسخ:
الف) اگر یک مرتبه بر خلاف عادت قبل خود خون ببیند، عادت او به هم نمی خورد.
ب) اگر دو مرتبه بر خلاف عادت خود، خون ببیند:
۱. چنانچه دو مرتبه متماثل خون دیده است:
در این صورت عادت قبل او به هم خورده و عادت جدید پیدا کرده است.
۲. چنانچه دو مرتبه غیر متماثل خون دیده است:
آیات سیستانی، صافی و بهجت:
عادت قبل او به هم می خورد و زن مضطربه به حساب می آید.
آیات امام، رهبری، فاضل، خویی، مکارم و نوری:
در بقاء عادت قبل او تأمل و اشکال است.
ج) اگر سه مرتبه و بیشتر بر خلاف عادت قبل خود، خون غیر متماثل ببیند، عادت قبل او به هم می خورد و زن ملحق به مضطربه است.
عروه الوثقی، ج 1، فصل فی الحیض، ص 247، م 10؛ توضیح المسائل مراجع، م 501؛ توضیح المسائل آیت الله شبیری زنجانی، م 507؛ تحریر الوسیله، ج 1، فصل فی الحیض، ص 82، احکام بانوان، واحد پاسخ به سوالات جامعه الزهرا (س)، ص 63؛ استفتائات آیت الله بهجت، ج 1، ص 276، س 987 و 988.
حکم پرداخت سهم سادات خمسِ زن به شوهرِ سیدش
آیا زن در صورت داشتن اجازه می تواند نصف سهم سادات خمسش را به شوهر سید خود بدهد؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای: در صورتی که شوهرش فقیر باشد اشکالی ندارد. [1]
آیت الله مکارم: چنانچه شوهر، نیازمند باشد، با کسب اجازه از مجتهد مانعی ندارد. [2]
آیت الله سیستانی: اگر فقیر باشد اشکال ندارد. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: اگر عرفاً شوهرش نانخور او محسوب می شود نمی تواند. [4]
آیت الله وحید: اگر شوهرش سیدِ فقیرِ متدین است اشکالی ندارد. [5]
آیت الله فاضل: اگر خانم غیر سیده اجازه داشته باشد که نصف سهم سادات خود را به سید فقیر بدهد، در صورتی که شوهرش سید و فقیر باشد می تواند نصف سهم سادات خود را طبق اجازه ای که دارد به شوهر فقیرش بدهد. [6]
حکم خون دماغ شدن در حال نماز
تصرف در غير مخمس
آيا مى توان در مال خمس نداده تصرف كرد؟
پاسخ:
همه مراجع (به جز تبريزى و وحيد):
خير، مالى كه به آن خمس تعلق گرفته، تا خمس آن را ندهد، نمى تواند بدون اجازه حاكم شرع در آن تصرف كند؛ هر چند قصد پرداخت خمس را داشته باشد.[1]
آيت اللّه تبريزى:
مالى كه به آن خمس تعلق گرفته، چنانچه قصد پرداخت خمس را نداشته باشد، نمى تواند بدون اجازه حاكم شرع در آن تصرف كند و اگر قصد دادن خمس را دارد، بنابر احتياط واجب، نمى تواند تصرف كند.[2]
آيت اللّه وحيد:
خير، مالى كه به آن خمس تعلق گرفته، تا خمس آن را ندهد، نمى تواند بدون اجازه حاكم شرع در آن تصرف كند؛ هر چند قصد پرداخت خمس را داشته باشد؛ مگر آنكه تصرفات او اعتبارى و در سهم خود باشد (مانند فروختن و صلح كردن آن).[3]
منبع:
1. توضيح المسائل مراجع، م 1790؛ خامنه اى، اجوبة، س 936؛ نورى، توضيح المسائل، م1786.
2. توضيح المسائل مراجع، م 1790.
3. وحيد، توضيح المسائل، م 1798.
مواردلزوم اطلاع رسانى دربارۀ نجاست
اطلاع رسانى دربارۀ نجاست در سه جا لازم است:
1. اگر مسجد يا حرم ائمه عليهم السلام نجس شود و خود شخص نتواند تطهير كند، بايد به كسانى كه مى توانند اطلاع دهد تا آنان تطهير كنند. «١»
2. اگر ميزبان ديد كه غذا نجس است، بايد به ميهمان خبر دهد، ولى اگر ميهمان متوجۀ آن شد، لازم نيست به ديگران اطلاع دهد و فقط بايد خودش از خوردن آن خوددارى نمايد. «٢»
3.اگر كسى چيزى را به ديگرى مىفروشد يا عاريه مى دهد و مى داند كه او مىخواهد آن را براى خوردن و آشاميدن استفاده كند، بايد نجس بودن آن را اطلاع دهد. «٣»
پی نوشتها:
(١) . مجمع الرسائل، ج ١، ص ٤٣.
(٢) . همان، ص ٥٠.
(٣) . توضيح المسائل مراجع، ج ١، ص ٩٥.
حکم گوش دادن حائض به قرائت آیات سجده
آیا گوش دادن به قرائت آیات سجده بر زن حائض حرام است؟
قضای نماز صبح رو اول بخوانیم یا نماز ادای ظهر و عصر را؟
حکم عقدبدون اذن پدر
سوال:
اگر دختر، بدون اذن پدر ازدواج كرد و بعد پدر آن عقد را تنفيذ نكرد، تكليف چيست؟ آيا عقد باطل است؟
پاسخ:
آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى و نورى:
عقد باطل است و بدون اجراى طلاق، مى توانند از يكديگر جدا شوند.
آيات عظام بهجت و فاضل:
خير، عقد صحيح است و اگر بخواهند از يكديگر جدا شوند، بايد صيغه طلاق را جارى كنند.[2]
آيات عظام امام خامنه اى، صافى، مكارم و وحيد:
اگر پدر عقد را تنفيذ نكند، احتياط [واجب ]آن است كه نگاه محرمانه به يكديگر نكنند و مرد زن را طلاق دهد.[3]
قرار گرفتن آرنج روی زمین در نماز
برخی از بانوان تصور می کنند، قرار گرفتن آرنج بر روی زمین در هنگام سجده، واجب است، در حالی که مستحب است.
نکته:
برای بانوان مستحب است در حال سجده آرنجها را روى زمین قرار دهند و برای مردان مستحب است که آرنج ها را به زمین نچسبانند.
توضیح المسائل مراجع م 1091
حکم گریه غیر عمدی در نماز برای امام حسین (علیه السلام)
سوال:
حکم گریه غیر عمدی در نماز برای امام حسین (علیه السلام) چیست⁉
پاسخ:
مقام معظم رهبری: احتیاط واجب در ترک گریه بر سید الشهداء (علیه السلام) می باشد اما سهوا نماز را باطل نمی کند. [1]
آیت الله مکارم: جایز نیست و گریه در نماز فقط برای خوف از خدا و عشق به مقام ربوبیت پروردگار جایز است و در مورد اعاده نمازهای سابق اگر جاهل قاصر به مساله بوده نمازهای سابق اعاده ندارد. [2]
آیت الله شبیری زنجانی: گریه در مصائب اهل بیت (علیهم السلام) هر چند عمدی باشد نماز راباطل نمی کند ولی احتیاط مستحب در اتمام نماز و اعاده آن است حتی اگر گریه بی صدا باشد. [3]
آیت الله وحید: اشکالی ندارد. [4]
آیت الله فاضل: گریه کردن اگر برای امام حسین (علیه السلام) باشد اشکال ندارد و نماز باطل نمی شود. [5]
احکام مهریه
سؤال:
اگر مرد غیر از خانه و ماشین مالی نداشته باشد، آیا زن می تواند خانه را به عنوان مهریه مطالبه نماید؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای:یک منزل در حد شان از مستثنیات دین است نمی تواند آنرا جهت مهریه اخذ کرد و اگر در بین قانونی وجود دارد باید رعایت شود.
آیت الله مکارم:هرگاه دین مزبور مطالَب باشد و منزل و خودرو زاید بر شئونش بوده باشد باید آن را تبدیل به آنچه در حدّ شأنش باشد بکند و تفاوت آن را براى اداى دین صرف نماید.
آیت الله سیستانی:برمرد واجب نیست از آنها مهریه را بدهد.
آیت الله شبیری زنجانی: خیر.
آیت الله فاضل(ره):زن می تواند مهریه خود را مطالبه کند، لیکن اگر مرد تنها همان خانه را دارد که برای سکونت به آن نیاز دارد نمی تواند خانه را به عنوان مهریه اش بگیرد و باید به او مهلت بدهد که تلاش کند و دین اش را نسبت به مهریه ادا کند.
دانلودکتاب آموزش پاورپوینت2013(pdf)
حدمسح پا
سؤال:
آیا انجام مسح پا از بالا به سمت نوک انگشتان صحیح است؟
پاسخ:
آیت الله خامنه ای:بنابر احتیاط از نوک انگشتان باشد.
آیت الله مکارم:از بالا به پایین کشیدن مسح پا، جایز است و بسیاری از بزرگان به آن فتوا داده اند.
آیت الله سیستانی:با نوک اشکال ندارد.
آیت الله شبیری زنجانی:اشکالی ندارد.
آیت الله وحید:در مسح پا دست را بر سر انگشتها بگذارد و بعد به پا بكشد يا آن كه دست را بر برآمدگى روى پا يا مفصل گذاشته و تا سر انگشتها بكشد.
آیت الله فاضل:احتیاط مستحب است که از سر انگشت پاها به طرف مفصل مسح کشیده شود، هرچند برعکس نیز صحیح است.
خمس پس انداز برای مسکن
سوال: آیا پولی که جوان جهت ازدواج یا خرید مسکن پس انداز می کنند یا برای حج می پردازند که سالها در بانک می ماند خمس دارد؟
آیت الله خامنه ای:
اگر پول را برای حج واجب پرداخته و پس انداز برای مسکن در حد دو، سه ماه باشد خمس ندارد و پس انداز برای ازدواج اگر راه منحصر در پس انداز باشد و پول به همان نیت اندوخته شود هم خمس ندارد.
حضرت آیت الله بهجت(ره):
چیز هایی که در زندگی به آن احتیاج دارد، مانند خانه، اثاثیه و جهیزیه دختر اگر نمی تواند یک دفعه آن را تهیه نماید ولی می تواند تدریجا در طول چند سال آنها را تهیه نماید، خمس ندارد، مثلا اگر یک سال زمین را و در سال بعد قسمتی از وسائل ساختمان را بخرد که در این صورت اگر چه زمین بیا آهن و آجر و یا سایر وسایل مدتی بدون استفاده میماند خمس ندارد که شرح کامل آن در مسئله 1391 رساله آمده و اما وجه ثبت نام حج اگر از درآمد سال ثبت نام کرده و در وقت اعلام مشرف شود خمس ندارد و اگر سال را آن گذشته و بعد ثبت نام کرده و خمس دارد.
آیت الله فاضل لنکرانی:
چنانچه برای تهیه منزل یا ازدواج ناچار به پس انداز باشد خمس ندارد. ولی آنچه برای ثبت نام حج می پردازند و سالهای بعد مشرف می شود خمس دارد. مگر این که قبلا حج بر او مستقر شده باشد.
آیت الله صافی گلپایگانی:
پولی که به حساب حج ریخته اید چنانچه از عواید همان سالی است که به حساب ریخته بوده، اگر به حج برود ولو پس از گذشت چند سال خمس ندارد. همچنین پولی که جهت خرید خانه مورد حاجت برای سکونت کنار بگذارد در صورتی که قدرت خرید خانه بدون جمع کردن پول در طی سنوات متعدده نداشته باشد خمس ندارد ولی پول جمع کردن برای ازدواج در صورت گذشت سال بر آن بنابر احتیاط خمس دارد.
آیت الله سیستانی:
پول ازدواج و مسکن خمس دارد و اما پول حج اگر برای حج واجب باشد و راهی دیگر برای رفتن به حج نباشد خمس ندارد.
آیت الله مکارم شیرازی:
پولی که برای ازدواج یا خرید مسکن پس انداز می شود مشمول خمس است ولی پولی که به حساب سازمان حج ریخته می شود و انسان به این وسیله در نوبت قرار می گیرد، در صورتی که از درآمد همان سال ثبت نام باشد خمس ندارد.
بخش احکام اسلامی تبیان
حکم خون داخل تخم مرغ
سوال: آیا خون در تخم مرغ نجس است و خوردن آن اشکال دارد یا نه؟
امام خمینی(ره):
نجس نیست. ولی به احتیاط واجب باید از خوردن آن اجتناب کند و اگر خون را با زرده بهم بزنند که از بین برود خوردن آن زرده هم مانعی ندارد.
(توضیح المسائل، نشر روح ص 14، م 98)
آیة الله بهجت(ره):
از خونی که در تخم مرغ می باشد بنابر احتیاط باید اجتناب کرد ولی اگر خون در زرده باشد سفیده پاک است و اگر در سفیده باشد زرده پاک است.
(توضیح المسائل، ص 26، م 102)
آیة الله تبریزی(ره):
بنابر احتیاط واجب از تخم مرغی که ذره ای خون در آن است باید اجتناب کرد ولی اگر خون مثلا در زرده باشد تا پوست نازک آن پاره نشده سفیده پاک است.
(توضیح المسائل، ص 32، م 99)
آیة الله خامنه ای(دام ظله):
محکوم به طهارت است ولی خوردن آن حرام است.
(اجویة الاستفتائات، ص 51 س 269 )
احکام بانوان
سوال:
راه تشخیص منی و احتلام در زن چیست؟
پاسخ:
آیات عظام: امام، رهبری، وحید، زنجانی، صافی، مکارم، فاضل، اراکی: اگر خروج ترشحات همراه با شهوت باشد - در زمانی که زن به اوج لذت جنسی می رسد - حکم به جنابت آنان می شود و لازم نیست با جستن بیرون آید و بدن سست شود.
آیت الله سیستانی: اگر ترشح با شهوت خارج شود و به حدی باشد که صدق انزال کند و لباسها را آلوده نماید - و معمولا این رطوبت در موقعی خارج می شود که زن به اوج شهوت جنسی برسد - نجس و موجب جنابت است و بنابر احتیاط واجب اگر به اوج لذت هم نرسد، ولی آب زیاد باشد - نظیر آنچه در حال ارضای کامل خارج می شود - همین حکم را دارد.
آیت الله نوری: بنابر احتیاط واجب خروج ترشحات اگر همراه با شهوت باشد و بدن سست شود، موجب جنابت است.
آیت الله بهجت: خروج ترشحات اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسی) و جستن باشد، باعث جنب شدن است.