نشانه های جاهل
قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم:
ست خصال يعرف بها الجاهل : الغضب في غير شيء، والكلام في غير نفع، والعطية في غير موضعها، وإفشاء السر، والثقة بكل أحد، وألا يعرف صديقه من عدوه
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند :
«جاهل دارای شش نشانه است :
1. غضب کردن و خشم نابجا؛ [خشم و غضب به صورت افراطى، نکوهیده و زشت است.
این حالت، انسان را از حالت طبیعى بیرون میآورد و در لحظه خشم، حتى عقل انسان درست کار نمیکند. تصمیم انسانهاى خشمگین، نسنجیده و خطرناک است.
اما حالت اعتدال خشم، آنجاست که این غریزه طغیانگر، تنها براى خدا و به صورت صحیح و بجا بکار برده شود و با موازین شرع، کنترل گردد.
چنین خشم مهار شدهاى نه تنها نکوهیده نیست، بلکه ستوده است. هرگاه در انگیزه آن، هواى نفس، کوچکترین دخالتى داشته باشد، باید با نیروى ایمان، از آن جلوگیرى شود] .
2. سخن گفتن بیفایده و بدون منفعت .
3. هدیه دادن و بخشش نمودن در غیر جای خودش .
4. افشا کردن راز و اسرا دیگران .
۵. اعتماد و اطمینان کردن به هر شخصی .
۶. تشخیص ندادن و نشناختن دوست از دشمن» .
منبع : کراجکی، محمد بن علی، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، محقق و مصحح: حسینی، احمد، ص ۵۳، المکتبة المرتضویة، تهران، چاپ دوم، ۱۳۵۳ش .